De Britse premier Theresa May staat mogelijk een nieuwe rebellie van haar kabinet te wachten. Dat kan het einde betekenen van de kersverse deal die ze zondag in Brussel met de Europese Unie sloot.

In een persconferentie liet May zondag weten dat dit de ”best mogelijke deal voor het VK” is.

Haar kabinetsleden echter, dreigen haar te dwingen de overeenkomst af te blazen, zodra deze door het Britse parlement wordt verworpen.

Nu zo’n 80 conservatieve parlementariërs en de voltallige oppositie aangeven de deal te verwerpen, oefenen Bremainers in May’s kabinet druk uit op de premier om alvast een alternatief te vinden zodat het Verenigd Koninkrijk niet helemaal de banden met de Europese Unie doorsnijdt na de Brexit.

Vijf ministers onder aanvoering van Philip Hammond zetten naar verluidt May onder druk om een permanent douanepartnerschap met de EU te sluiten, waarmee zowel Labour-parlementariërs als de Democratische Unionistische Partij kunnen leven.

De DUP dreigt intussen haar steun in te trekken wanneer het parlement de huidige overeenkomst goedkeurt. Toen DUP-leider Arlene Foster zondag door de BBC gevraagd werd onder welke omstandigheden ze May's deal met de EU in het parlement zou steunen, antwoordde ze: "Onder geen enkele."

Ze voegde daaraan toe dat de DUP haar steun aan May's minderheidskabinet zou "herzien", wanneer de overeenkomst met de EU ongeschonden door het Britse parlement komt.

Verzet in Britse Lagerhuis tegen Brexit-deal

Voor de BBC erkende minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt zondag dat May's deal "niet perfect" is. Hij gaf toe dat het een hele klus wordt om deze door het parlement te loodsen en dat een afwijzing tot een regeringscrisis kan leiden.

Gevraagd of de deal een beter alternatief is voor het Verenigd Koninkrijk dan in de EU blijven, zei Hunt dat "het eigenlijk niet zo veel uitmaakt".

Labourleider Jeremy Corbyn zei dat zijn partij tegen de deal zal stemmen: "Deze overeenkomst is slecht voor het land. Het is het resultaat van belabberde onderhandelingen waarbij we het slechtst denkbare resultaat hebben geboekt. Het geeft ons minder zeggenschap over onze toekomst en bedreigt onze levensstandaard en werkgelegenheid (...) We zullen met anderen samenwerken om een 'no deal' te blokkeren, en met een alternatief plan komen voor een verstandige deal die het land verenigt".

EU wil niet heronderhandelen

Terwijl May zondag de overeenkomst met de EU sloot, waarschuwden verschillende Europese ministers dat er niet over de deal heronderhandeld gaat worden.

Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie zei zondag tegen verslaggevers dat de Europese Unie "haar fundamentele standpunt" over de Brexit "niet zal veranderen". Hij voegde daaraan toe dat dit de "best mogelijke deal" is. Junckers standpunt werd nog eens onderstreept door de Nederlandse premier Mark Rutte.

"Dit is de deal zoals die er ligt", zei Rutte tegen journalisten. "Ik denk niet dat er meer in het vat zit... verder dan dit kunnen we niet gaan. En dat geldt zowel voor Theresa May en haar regering als voor de de EU."

Intussen wordt er al weer volop gespeculeerd over vervolgscenario's, als de overeenkomst met de EU begin december daadwerkelijk wordt afgewezen door het Britse parlement.

Zo gaat econoom Adrian Paul van zakenbank Goldman Sachs ervan uit dat de overeenkomst die May heeft gesloten het waarschijnlijk toch haalt – mogelijk bij een tweede stemming in het Britse parlement.

De reden is volgens de econoom dat drie groepen van tegenstanders (degenen die een 'andere deal' willen, degenen die geen enkele deal willen en degenen die geen Brexit willen) elk voor zich onvoldoende steun hebben om hun eigen visie door te drukken. Dat zou May feitelijk meer macht geven dan op het eerste gezicht lijkt.

Brexit: Noorse model

Andere speculatie is dat bij een afwijzing van de huidige overeenkomst voorlopig gekozen kan worden voor het Noorse model. Diverse ministers uit het kabinet van May zouden dit als een plan B zien.

Het Noorse model betekent dat het Verenigd Koninkrijk lid zou worden van de Europese Economische Ruimte, net als Noorwegen. Dit betekent dat het onderdeel blijft van de interne markt, maar meer vrijheid heeft op het gebied van visserij en het gemeenschappelijke landbouwbeleid.

Consequentie is wel dat het VK aan ongeveer driekwart van de EU-regels gebonden blijft en een forse bijdrage levert aan de EU-begroting, zonder dat het enige vorm van zeggenschap heeft. Een scenario waar harde Brexiteers niet blij van zullen worden.