- Vanaf 2026 moeten huiseigenaren die hun cv-ketel moeten vervangen een hybride warmtepomp aanschaffen.
- Die verplichting geldt niet als de terugverdientijd langer is dan zeven jaar.
- Door verkeerde berekeningen van het ministerie zouden straks 2,4 miljoen huiseigenaren onterecht zo’n pomp aanschaffen, aldus de Vereniging Eigen Huis.
- Lees ook: Een hybride warmtepomp plaatsen: waar moet je rekening mee houden voor je huis?
2,4 miljoen huiseigenaren dreigen onterecht een warmtepomp te moeten aanschaffen, omdat de rekensommen waar het ministerie van Volkshuisvesting mee werkt, onrealistisch zijn. Dat concludeert de Vereniging Eigen Huis, die zelf berekeningen heeft laten uitvoeren door Berenschot.
Demissionair minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting wil huiseigenaren vanaf 2026 verplichten om een hybride warmtepomp aan te schaffen als hun cv-ketel vervangen moet worden. Dit is een warmtepomp die samenwerkt met de cv-ketel om je huis te verwarmen. De warmtepomp verwarmt je huis een groot deel van het jaar, maar op koude dagen springt de gasketel bij. Ook het warme water uit de kraan wordt met de cv-ketel verwarmd. Dit leidt tot een fors lager gasverbruik, maar een hoger stroomverbruik.
De verplichting om een hybride warmtepomp aan te schaffen geldt niet als de terugverdientijd van die warmtepomp langer is dan zeven jaar.
Onderzoek door W/E Adviseurs (een onderzoeksbureau dat is gespecialiseerd in verduurzaming van gebouwen) in opdracht van De Jonge wees uit dat 2,65 miljoen huiseigenaren de warmtepomp binnen die periode terugverdienen.
Maar uit de berekeningen die de Vereniging Eigen Huis heeft laten uitvoeren komt een heel ander getal naar voren: 270.000. Dat is dus circa 10 keer zo laag dus als wat het ministerie had becijferd.
Gemiddelde terugverdientijd voor warmtepomp is bijna drie jaar langer dan de minister had becijferd
En terwijl de minister uitging van een gemiddelde terugverdientijd van 6,7 jaar, is dat volgens de Vereniging Eigen Huis 9,5 jaar.
Bron: Vereniging Eigen Huis
De Vereniging Eigen Huis geeft drie oorzaken voor dit verschil. Ten eerste zijn de onderzoekers van W/E Adviseurs uitgegaan van een onrealistisch hoog gasgebruik van woningen. Een eigenaar van een rijtjeshuis met een bouwjaar 1965 tot 1974 bijvoorbeeld zou 2.070 kuub gas per jaar verbruiken voor verwarming van de woning en gebruik van warm water. Maar het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), een overheidsorganisatie, gaat voor diezelfde woning uit van een veel lager verbruik, zo valt in het onderzoeksrapport te lezen: 1.020 kubieke meter. Berenschot houdt het op 1.164 kuub per jaar.
Aangezien de terugverdientijd met een lager gasverbruik een stuk lager is, zijn de uitkomsten van de berekeningen waar de minister van uit is gegaan een stuk gunstiger dan de werkelijkheid, zo stelt de Vereniging Eigen Huis.
Ten tweede is in de berekeningen geen inflatie meegenomen. Volgens Berenschot zou dit wel moeten, omdat inflatie toekomstige gasbesparingen minder waard maakt.
Ten derde zijn de onderhoudskosten buiten beschouwing gelaten. Volgens adviesbureau Berenschot ben je voor het onderhoud van een hybride pomp circa 180 euro per jaar kwijt - en daar komt een inflatiecorrectie nog bovenop. Dat is al snel 100 euro meer per jaar ten opzichte van een gewone gaskachel.
Lening met rente maakt warmtepomp 30 tot 40 procent duurder
De Vereniging Eigen Huis meldt verder dat de financiële gevolgen van aanschaf van een hybride warmtepomp sterk verschillen per huiseigenaar. Dat heeft te maken met het gasverbruik en de financiering. Kort gezegd komt het erop neer dat huiseigenaren die veel gas verbruiken - vaak eigenaren van een grote woning - en woningbezitters die geen lening hoeven af te sluiten veel meer profiteren van zo'n pomp.
Een warmtepomp (exclusief cv-ketel, maar inclusief aanschafsubsidie) kost gemiddeld tussen de 4.500 en 5.700 euro. Er zijn drie manieren om dit te betalen:
- met eigen geld
- met een extra hypotheek
- met een lening bij Nationaal Warmtefonds
De huidige rente voor een lening bij het Nationaal Warmtefonds bedraagt circa 4,3 procent. Huiseigenaren met een besteedbaar inkomen onder 40.000 euro of een verzamelinkomen onder 60.000 euro worden ontzien: zij hoeven die rente niet te betalen.
Heb je pech en moet je een lening met rente moet afsluiten voor de aanschaf van een hybride warmtepomp, dan lopen de kosten op naar 6.500 tot 7.500 euro. De warmtepomp wordt dan dus 30 tot 40 procent duurder. Volgens de Vereniging Eigen Huis zou 28 procent van de huiseigenaren - ongeveer 1 miljoen in totaal - er financieel op achteruit gaan als zij de warmtepomp met een rentedragende lening zouden moeten financieren.
Zoals gezegd kunnen mensen met een lager inkomen een renteloze lening afsluiten. Maar voor deze groep ontstaat wel een ander probleem: de maandlasten nemen door de lening toe, waardoor ze financieel een stuk kwetsbaarder worden. Veel mensen hebben immers nu al moeite om rond te komen en beschikken vaak ook over een kleine financiële buffer.
Wie weinig gas verbruikt gaat er met een hybride warmtepomp op achteruit
Behalve een eventuele rente over een lening, hangt het ook van het gasverbruik af of je onder de streep iets overhoudt bij aanschaf van een hybride warmtepomp. Stel dat je in een rijtjeshuis woont en per jaar 1.015 kubieke meter gas verbruikt, dan lijd je volgens onderzoekers van Berenschot elk jaar 64 euro verlies als je overstapt naar een hybride warmtepomp. Met zo'n pomp loopt het gasverbruik weliswaar fors terug, maar je elektriciteitsgebruik neemt wel flink toe.
Woon je in een vrijstaande woning en gebruik je 2.213 kubieke meter gas per jaar, dan bespaar je juist elk jaar 394 euro. Heb je een grotere of een slecht geïsoleerde woning, dan is de aankoop van een hybride warmtepomp dus een stuk gunstiger dan wanneer je in een klein of goed geïsoleerd huis woont.
Alleen met een vrijstaand huis verdien je de kosten binnen de grens van zeven jaar terug
Zoals je in de onderstaande grafiek kunt zien kunnen alleen eigenaren van een vrijstaande woning de aanschaf van een hybride warmtepomp binnen de gestelde termijn van zeven jaar terugverdienen (zonder aanschafsubsidie wordt dat 10,2 jaar). Voor een gemiddelde tussenwoning duurt het 12,7 jaar (en zonder aanschafsubsidie 19,2 jaar) voordat je uit de kosten bent.
Het is met een rijtjeshuis de vraag of je de kosten überhaupt terugverdient. De levensduur van een hybride warmtepomp is gemiddeld 15 jaar. Bij tijdig onderhoud kun je dat oprekken naar 20 jaar.
Cynisch genoeg schiet je je in je eigen voet als je je huis isoleert. De warmtepomp werkt weliswaar efficiënter, maar je gasverbruik loopt terug. Hierdoor bespaar je minder gas bij aanschaf van een hybride warmtepomp en verdien je de kosten dus minder snel terug.
Dat zie je terug in de onderstaande grafiek. Met een slecht of matig geïsoleerde woning, met energielabel E, F of G, verdien je zo'n hybride warmtepomp in zeven tot acht jaar terug. Maar vanaf label C duurt het meer dan tien jaar voordat je uit de kosten bent.
Het zijn vooral de woningen met een ouder bouwjaar die baat hebben bij een hybride warmtepomp. Moderne woningen zijn beter geïsoleerd en verbruiken al weinig gas, waardoor het minder zoden aan de dijk zet.
Gezien de verschillen in berekeningen van de terugverdientijd verzoekt de Vereniging Eigen Huis het kabinet om de rekensommen opnieuw te maken en de plannen nog eens tegen het licht te houden. Ook wil de belangenorganisatie dat de subsidie voor warmtepompen omhoog gaat. Dat leidt tot een kortere terugverdientijd en voorkomt dat huiseigenaren er per saldo op achteruit gaan.