De overheid slaagt erin het ambtenarenkorps in te krimpen en heeft daardoor in 2020 30 procent minder kantoorruimte nodig. De keerzijde is dat minister Blok, verantwoordelijk voor de gebouwen van het rijk, zit opgescheept met een enorme hoeveelheid overbodig vastgoed.
De koepelgevangenissen in Arnhem, Haarlem en Breda, het voormalig ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Verkeer en Waterstaat in Den Haag, en een grauwe kantoorkolos aan de Steenvoordelaan 370 in Rijswijk. Zomaar wat voorbeelden van vastgoed waar minister Stef Blok vanaf moet.
Gemakkelijk wordt dat niet, zo geeft hij donderdag aan in een Kamerbrief over dit onderwerp. In Nederland staat op dit moment 9,2 miljoen vierkante meter kantoorruimte leeg. Probeer dan nog maar eens een goede prijs te krijgen voor 0,9 miljoen vierkante meter kantoorruimte en nog eens 1,9 miljoen aan overige vierkante meters.
Herstemming van gebouwen
De minister blijft optimistisch. Als het niet lukt om kantoren als kantoor te slijten, dan is er altijd nog de optie herbestemming. Kantoren kunnen bijvoorbeeld omgebouwd worden tot studenten- of starterswoningen. Hetzelfde geldt voor oude kazernes en gevangenissen. Behalve minder rijksambtenaren, zijn er namelijk ook veel minder soldaten en gevangenen.
Blok haalt in zijn brief een aantal objecten aan waar dat ‘herbestemmen’ in het verleden met succes gebeurd is, zoals de voormalige vrouwengevangenis in Zwolle waarin topkok Jonnie Boer en zijn vrouw Thérèse sinds 2008 een hotel hebben gevestigd.
Vaak mooie locaties
De overheid heeft in ieder geval het voordeel dat het vastgoed vaak op mooie locaties staat. De iconische koepelgevangenissen in Breda en Haarlem staan pal in het centrum. Het huidige ministerie van Buitenlandse Zaken dat in 2017 vrijkomt omdat de ambtenaren intrekken bij collega's twee straten verderop, staat pal naast Den Haag CS. De 'apenrots', zoals het ministerie genoemd wordt, zal vast wel meerdere huurders kunnen vinden.
Daarnaast zijn er enkele topobjecten die op de markt komen zoals het zeventiende-eeuwse herenhuis 'Portugal' aan de Lange Houtstraat in Den Haag, waar nu onder meer een studiecentrum van de Open Universiteit gevestigd is. Andere topobjecten zijn een villa aan de Maliesingel in Utrecht of het voormalige Paleis van Justitie aan de Amsterdamse Prinsengracht.
Monumentaal pand in Den Haag aan de Lange Houtstraat dat op 20 november de markt op komt. Foto Rijkvastgoedbedrijf
Dergelijke topobjecten zijn wel te slijten. Het feit dat die panden op de markt komen, zorgt niet zozeer voor hoofdpijn bij Blok, maar voor een kater bij anders aanbieders van kantoorruimte in de buurt.
Onverkoopbare panden
Er zijn echter ook panden die hoogstwaarschijnlijk rijp zijn voor de sloop. Denk aan kazernes op afgelegen plekken die ons kleine leger niet meer nodig heeft. Of aan gevangenissen die minder aantrekkelijk zijn.
De lastigste kluif wordt echter vooral de kantoorruimte op minder aantrekkelijke locaties. Zoals een voormalig douanekantoor in Heerlen. Niet alleen is het gebouw weinig aantrekkelijk, Zuid-Oost Limburg is ook nog een krimpregio.
In sommige gevallen, zoals het inmiddels voor 6,4 miljoen euro verkochte oud-hoofdkantoor van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in Vo0rburg rest sloop. Op het terrein zullen binnenkort woningen verrijzen.
Boekwaarde
Alle panden die in de verkoop staan of binnenkort worden aangeboden (kijk hier voor het actuele aanbod van het Rijksvastgoedbedrijf) staan nu voor 300 miljoen euro in de boeken, zo stelt minister Blok vrijdag de Volkskrant. Of dat ook de werkelijke waarde is? Niemand die het weet.
Lees ook
Te Koop: Italiaans eilandje - zelf spoken uitdrijven a.u.b.
Griekse marine gaat vuurtorens verhuren als woning
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl