- De Chinese economie herstelt een stuk minder voorspoedig van de coronacrisis dan de regering waarschijnlijk zou willen.
- President Xi Jinping besloot deze week om een jaarlijkse persconferentie met premier Li Qiang te annuleren.
- Volgens analisten is dit een signaal dat Xi geen publieke discussies wil over de grote problemen van zijn land.
- Lees ook: Als Nederlandse economie ‘loskoppelt’ van China en Rusland, voelen sectoren transport en groothandel meeste pijn.
In de ondoorzichtige wereld van de Chinese politiek leggen subtiele signalen soms bloot dat er belangrijke veranderingen gaande zijn.
Zo’n signaal gaf de Chinese leider Xi Jinping – bij wijze van verrassing – onlangs door een jaarlijkse persconferentie met premier Li Qiang af te gelasten.
De persconferentie stond voor deze week gepland in het kader van een bijeenkomst van overheidsfunctionarissen uit heel China. Deze bijeenkomst vindt al dertig jaar plaats. Het is een van de schaarse gelegenheden waarbij Chinese toppolitici vragen beantwoorden van de pers. Maar, zo blijkt: Xi heeft er ditmaal geen zin in en dat is niet zonder reden.
Na decennia van sterke groei begint de economie van China te haperen. De vastgoedcrisis in het land toont de risico’s van hoge schuldniveaus, terwijl veel hoogopgeleide jongeren moeilijker aan een baan kunnen komen.
De top van de Communistische Partij voelt druk om iets te doen aan de financiën van Chinese huishoudens. Daarnaast liggen er heikele politieke vraagstukken zoals de toegenomen binnenlandse repressie en de steun die China indirect geeft aan de Russische agressie in Oekraïne.
"Ongecensureerde bijeenkomsten met journalisten waar deze onderwerpen ter sprake kunnen komen, zouden de aandacht vestigen op de omvang van de problemen waar China mee kampt", zegt de aan denktank Hudson Institute verbonden publicist Jonathan Ward.
President Xi wil controle houden over het verhaal dat hij naar buiten brengt, stelt onderzoeker Ali Wyne van de Belgische denktank International Crisis Group. "De beslissing laat zien dat Xi Jinping probeert om zijn politieke autoriteit verder te consolideren en dat hij het narratief over de staat van het land zelf wil bepalen."
Xi moet balans vinden tussen behoud van de aantrekkingskracht van de Chinese economie en internationale machtspolitiek
De Chinese regering komt met ambitieuze maatregelen om de economie er weer bovenop te krijgen. Premier Li zei dinsdag dat China mikt op een jaarlijkse groei van 5 procent. Hij kondigde daarbij nieuwe banenprogramma's aan, naast een strengere regulering van financiële markten en nieuwe investeringen in AI.
Toch kampt China met grote economische problemen, volgens analisten. Het economische groeidoel van China, dat in lijn ligt met de officiële groeicijfers van vorig jaar, lijkt bescheiden in vergelijking met de jaarlijkse groei van 10 procent die het land de afgelopen decennia gemiddeld rapporteerde. Maar sommige economen zijn zelfs sceptisch over een groei van 5 procent voor de Chinese economie, aldus de Britse omroep BBC.
De economische problemen van China hebben deels van doen met de strijd die het land voert met de Verenigde Staten om de status van wereldmacht. Het land verleent cruciale economische en diplomatieke steun aan de aanval van Rusland op Oekraïne en aan Iran.
Dit soort keuzes vergroot de kloof met het Westen, terwijl China sterk afhankelijk blijft van met name de Europese economie. Volgens critici balanceert Xi dan ook op een dun koord. Beleid dat de mondiale politieke macht van China benadrukt, schrikt buitenlandse investeerders af. Die zijn echter nog steeds van belang voor de economie van het land.