Traditionele uitgeverij Hachette heeft het conflict met Amazon aan zichzelf te danken, betogen twee experts.

Het lijkt simpel, het conflict dat is losgebarsten tussen de grote uitgeverij Hachette en internetwinkel Amazon. De traditionele uitgever met liefde voor boeken komt op voor zijn auteurs; de meedogenloze internetgigant, die inmiddels een groot deel van de markt in handen heeft, slaat terug met pesterige acties.

Amazon doet Hachette in de ban

Weinig is bekend over waar de ruzie tussen de twee precies over gaat, maar waarschijnlijk wil Amazon een hogere marge op de e-boeken van Hachette. Dat weigert, en sindsdien heeft Amazon boeken die bij Hachette verschenen in prijs verhoogd, de bezorging ervan vertraagd, en worden bezoekers die een Hachette-boek zoeken naar boeken van andere uitgevers geleid.

Het laatste boek van Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling, dat onder een pseudoniem verschijnt bij Hachette, is zelfs helemaal niet te bestellen bij Amazon.

Hachette doet er alles aan om de indruk te wekken dat Amazon de boeman is. Maar twee opiniestukken dingen daar het nodige op af. Evan Hughes, een journalist die zich bezig houdt met de uitgeefwereld, gaat op Slate dieper in op wat waarschijnlijk de oorzaak is van het conflict: de marge op e-books.

'Uitgeverijen bedonderen schrijvers met e-boeken'

Voor veel uitgeverijen zijn e-boeken de laatste jaren winstgevender dan papieren boeken, schrijft Hughes. Ze kosten, uiteraard, veel minder om uit te brengen. Maar voor auteurs van nieuwe titels leveren e-boeken juist niet zoveel op. Literaire agenten wezen erop dat de winstmarge van een e-boek voor auteurs tot wel de helft lager kan uitpakken. Het verschil hielden de uitgeverijen zelf, maar kennelijk heeft Amazon prooi geroken.

Waarschijnlijk, vermoedt Hughes, eist Amazon een deel van die marge op. "Als Hachette die digitale winst wat eerlijker had gedeeld met auteurs, dan zou het nu niet ten prooi vallen aan deze tactiek", schrijft Hughes. "En als Hachette als eerste het salaris voor auteurs had verhoogd, waren zonder twijfel een aantal prominente schrijvers overgestapt."

Het zou jammer zijn als er meer geld naar Amazon zou gaan en minder naar schrijvers en uitgevers, betoogt Hughes: Amazon verdeelt de boeken alleen maar, en draagt verder niets bij aan het literaire klimaat. Het is niet waarschijnlijk dat mensen dankzij Amazon meer geld gaan uitgeven aan boeken.

Hachette deed zelf aan prijsafspraken

Maar een onafhankelijke uitgever - nota bene - neemt het in de Financial Times op voor Amazon. Het bedrijf bespaart het boekvak veel geld, betoogt Martin Shepard. Goed, Amazon heeft een einde gemaakt aan het tijdperk dat boekhandels een soort liefdadige instellingen waren, die met veel goede wil, maar weinig verstand van zakendoen, in leven werden gehouden.

Trouwens, vooral de goedkopere boekhandelketens werden het slachtoffer van Amazon. Juist Hachette en andere uitgeverijen werden er in het verleden van beschuldigd samen met Apple de prijs van e-boeken onder elkaar te regelen.

'Amazon geeft kleine spelers een kans'

Amazon biedt uitgeverijen daarentegen veel voordelen. Vroeger moesten uitgevers genoeg exemplaren van een boek drukken om iedere boekhandel te bevoorraden, waarna veel boeken onverkocht terugkwamen. Amazon heeft een paar centrale warenhuizen, en stuurt bijna nooit iets terug. Dus hoeven er per druk minder exemplaren te worden gemaakt. Door de algoritmes op de site vinden titels eerder een koper.

Toch is dit alles niet direct in het voordeel van de grotere uitgeverijen. Die hebben royale reclamebudgetten, en winnen het in een fysieke winkel daarom van de kleinere uitgeverijen.

Amazon zorgt voor een level playing field, zegt Shepard. Boeken liggen niet boven- of onderop de stapel: op de site wordt ieder boek op dezelfde manier gepresenteerd. Echte liefhebbers van literatuur moeten twee keer nadenken welke kant ze kiezen in dit conflict, zegt de uitgever dan ook.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl