Francois Austin van Oliver Wyman
Francois Austin van Oliver Wyman

Aandelenkoersen van oliemaatschappijen stegen meer dan 10 procent afgelopen najaar, toen farmaceut Pfizer de doorbraak van zijn coronavaccin aankondigde. Natuurlijk in de hoop dat het leven spoedig weer normaal zal zijn. Betekent dit dat grote olieconcerns weer meer olie gaan produceren en afzien van serieuze investeringen in hernieuwbare energie?

Nee, helemaal niet. Zelfs als de industrie de tijd wil terugdraaien, kan ze het zich het simpelweg niet meer veroorloven. Het startsein is al gegeven. Het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen is niet langer een probleem voor academici, overheden en activisten. Klanten van oliemaatschappijen, bankiers en beleggers zetten zich ook steeds meer in voor een koolstofarme wereld. 

Meer dan duizend van de grootste bedrijven ter wereld, 22 regio’s, 452 steden en 45 van ‘s werelds grootste investeerders hebben zich aangesloten bij de Race to Zero-campagne van de Verenigde Naties. Een campagne om de wereldwijde netto CO2-uitstoot tot nul terug te brengen in 2050. Elke chief executive die zijn duurzaamheidsplannen nog niet heeft besproken met bestuursleden, aandeelhouders en financiers wordt bijna gedwongen dat wel te doen.

Steeds meer bedrijven doen dat namelijk. Bijna elke dag is er wel een groot beleggingsfonds dat zich terugtrekt uit bedrijven die niet passen bij hun groene investeringsbeleid. Zo haalde levensverzekerings- en pensioenbedrijf Scottish Widows op 9 november 440 miljoen pond uit bedrijfsparticipaties die niet voldeden aan hun milieu-, sociale en governance-normen.

In reactie op deze ingrijpende veranderingen hebben grote Europese oliemaatschappijen hun verwachtingen voor de ontwikkeling van olieprijzen neerwaarts bijgesteld. Die prognoses voor olieprijzen gebruiken ze om langetermijninvesteringen te plannen. De verwachte rendementen op olie- en projecten voor hernieuwbaar gas worden zo al vergelijkbaar.

Daarnaast zijn traditionele oliebedrijven bezig met het herbalanceren van hun portefeuilles. Ze steken minder geld in olieproductie en meer in de productie van stroom uit zonnepanelen en windturbines. Ook hebben ze plannen om kant-en-klare oplossingen voor schone energie aan steden en regio’s aan te bieden.

Ik loop al decennia mee als consultant in deze industrie en zie meer toewijding aan de transitie naar schonere energie dan ooit het geval is geweest. Je ziet alleen wel dat er meer differentiatie ontstaat, waarbij verschillende delen van de wereld met verschillende snelheden richting een meer duurzame toekomst gaan.

De manier waarop Europeanen hun huizen, auto’s, gebouwen en bedrijven van energie voorzien verandert. Als reactie daarop zijn grote Europese spelers van plan om hun olie- en gasbedrijven om te vormen tot energiebedrijven.

Chinese bedrijven zijn nu al ‘s werelds grootste producenten van zonnepanelen, windturbines en grote accu’s, en leggen zo de basis om van China een duurzame energie-supermacht te maken. Energiespelers in Noord-Amerika en het Midden-Oosten dekken zich ondertussen in.

De bedrijfsvoering van geïntegreerde oliemaatschappijen zal veranderen. Olievelden waarbij de winning moeilijk rendabel te maken is, passen niet meer bij de duurzaamheidsdoelen en zullen versneld worden afgestoten. Deze komen waarschijnlijk in handen van private-equitypartijen.

Voor het rangschikken van grote energiebedrijven telt straks niet meer of een bedrijf beschikt over de grootste olievoorraden. De grootste spelers zullen diegenen zijn met merken die geliefd zijn bij de consument. Daarom investeren oliemaatschappijen nu al volop in het bouwen van klantgerichte oplossingen rond hun diensten. Ze willen in alle energiebehoeften van hun klanten voorzien.

Zo geeft een grote Europese oliemaatschappij sinds de aankoop van een nutsbedrijf twee jaar geleden klanten korting op brandstof als ze ook elektriciteit afnemen. Net als dat opladen gratis is voor de kopers van een Tesla, zullen energiebedrijven nieuwe manieren moeten bedenken om te floreren, los van de inkomsten uit brandstofverkoop. Stroom zou op termijn gratis kunnen worden, net als dat mobiele telefoongesprekken nu vaak gratis zijn als je databundel maar groot genoeg is.

De vergroening van de energie-industrie is in gang gezet en versnelt. Veel bedrijven vinden hun economische modellen al opnieuw uit, net zoals de telecomsector dat eerder heeft gedaan. Het coronavirus heeft laten zien hoe pijnlijk een wereldcrisis kan zijn. Niemand wil onvoorbereid zijn. Dat geldt ook voor de mensen die in de energie-industrie werken.

Francois Austin is het wereldwijde hoofd van de energieafdeling van managementadviesbureau Oliver Wyman. Ook is hij expert Mobiliteit en Klimaat & Duurzaamheid bij het Oliver Wyman Forum.

Meer lezen over nieuwe leiders die ondernemen in Europa transformeren? Bezoek dan Business Insider’s Transforming Business homepage voor meer verhalen.