Waarom de dollar verzwakt tegenover de euro: let op de ‘rëele’ inflatie

ANALYSE – Terwijl de Amerikaanse kerninflatie op maandbasis in het hoogste tempo omhoog schiet sinds 1981, kabbelt de inflatie volgens deze maatstaf in Europa rustig zijwaarts. Meestal worden dit soort verschillen weerspiegeld in prijsbewegingen op valutamarkten.

Een oplopende inflatie is vaak een teken van aantrekkende economische groei en een signaal dat de centrale bank de rente gaat verhogen. Een hogere rente maakt het relatief aantrekkelijk om liquide middelen aan te houden in een valuta met een aantrekkelijke rente.

Vooralsnog is echter niet te merken dat beleggers anticiperen op een hogere rente in de VS door euro’s om te ruilen voor dollars. In de afgelopen twaalf maanden is de Amerikaanse munt zelfs met 10 procent gedaald ten opzichte van de euro.

Een belangrijke reden voor dat verschil is juist die hoge inflatie in de Verenigde Staten. Zowel de beleidsrente als de rente op obligatiemarkten ligt in de Verenigde Staten hoger dan in Europa. Maar de zogenoemde ‘reële rente’ – waarbij de inflatie in mindering wordt gebracht op de marktrente – ligt juist een stuk lager in de VS, vanwege de hoge inflatie aldaar.

Om wat betreft de reële rente in de buurt te komen van de VS zou de ECB de beleidsrente diep in de min moeten drukken en nog veel meer obligaties gaan opkopen. In dat geval komt de banksector in enorme problemen.

Europa: iets meer inflatie op korte termijn, maar daarna weer terugval

De kans is groot dat de inflatie in Europa de komende maanden wat verder oploopt, zodat het verschil met de Verenigde Staten kleiner wordt. Door het terugdraaien van de lockdownmaatregelen, krijgen consumenten meer ruimte om erop uit te trekken en geld uit te geven. Hierdoor komt er een inhaalslag op gang, die aan de overkant van de Oceaan al gaande is.

De kans is groot dat dit inhaaleffect later dit jaar ook in Europa te zien is. Hoewel dat in de Verenigde Staten mogelijk de opmaat is voor een structurele inflatie-opleving, zal dat hier niet snel gebeuren.

De Europese arbeidsmarkt is namelijk minder flexibel dan de Amerikaanse. Bovendien is de werkloosheid in de eurozone ook iets groter.

Het gevaar dat stijgende salarissen een loon-prijsspiraal op gang brengen, is dan ook klein in Europa. Door het vergelijkingseffect met coronajaar 2020, kan de inflatie dit jaar misschien toenemen tot 2 procent. Maar voor de periode daarna prijst de obligatiemarkt een terugval richting een niveau van ongeveer 1 procent in.

Japan als schrikbeeld: langdurige deflatie

Het schrikbeeld van Japan is een belangrijke reden voor die gematigde verwachting. Het land worstelt al decennialang met deflatie; onder meer als gevolg van een vergrijzende bevolking.

Aan een lage inflatie zitten overigens twee kanten. Door alle pogingen die de ECB doet om de inflatie aan te wakkeren, is de spaarrente tot ongeveer 0 procent gedaald. Sterker nog: vanaf 1 juli moet je bij sommige banken betalen om te sparen als er meer dan 100.000 euro op je rekening staat.

Aan de andere kant betaal je een heerlijk lage rente over een nieuwe hypotheek. De rente daarvan is gekoppeld aan de rente op obligatiemarkten, die pas gaat stijgen als de inflatieverwachtingen toenemen.

Zolang de inflatie in de Verenigde Staten een stuk hoger ligt dan in Europa en de Federal Reserve geen haast maakt met ingrijpen, kan een relatief sterke euro een rem zetten op de Europese exportsector. Daar komt pas een einde aan als het de ECB lukt om de inflatieverwachtingen voor de lange termijn op te krikken: inflatie? Ja graag! 

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.