- Huiseigenaren profiteren door de stijging van huizenprijzen volop van toenemende overwaarde in woningen.
- Tegelijk groeit de kloof met starters op de woningmarkt, waarvan een deel jaloers is vanwege de groeiende ongelijkheid.
- Een deel van de huiseigenaren vindt dat men de overwaarde “verdiend” heeft door een huis te kopen.
- Lees ook: Deze grafiek laat zien hoeveel overwaarde een huis gemiddeld heeft in het jaar dat jij een woning kocht
De overwaarde die huiseigenaren met hun woning opbouwen, zorgt voor een steeds grotere kloof met starters, die met een hypotheek en eventueel eigen inbreng een huis proberen te kopen.
Dat blijkt uit het maandag gepubliceerde Woonbericht van ING, waarbij een peiling wordt gedaan over de woningmarkt.
Bijna vier op de tien huiseigenaren geeft aan dat ze hun eigen huis momenteel waarschijnlijk niet meer hadden kunnen kopen met alleen een hypotheek.
Van de ondervraagde huiseigenaren geeft twee derde aan dat ze hun woning in de huidige woningmarkt nog steeds zonder overwaarde zouden kunnen kopen, maar mét inbreng van eigen geld. Bijna één of de vier huiseigenaren zou de eigen woning niet tegen de actuele waarde willen kopen.
De overwaarde wordt doorgaans gedefinieerd als het verschil tussen de actuele marktwaarde van huizen en de hoogte van de hypotheek. Het moment van de aankoop speelt daarbij een grote rol.
In de onderstaande grafiek van Van Bruggen Adviesgroep is een schatting gemaakt van de gemiddelde overwaarde in woningen sinds 2014. Daarbij is uitgegaan van de gemiddelde huizenprijs in elk jaar, met als uitgangspunt dat de aankoop van een woning volledig is gefinancierd met een annuïteitenhypotheek.
De overwaarde ontstaat vervolgens door een combinatie van de stijging van huizenprijs (blauwe deel van balken) en de aflossing op de hypotheek (oranje deel van balken)
Te zien is dat de gemiddelde overwaarde voor woningen die in 2014 zijn gekocht bijna 300.000 euro bedraagt, maar wie in 2023 kocht, heeft in doorsnee toch ook al zo'n 50.000 euro overwaarde.
Duidelijk is ook dat het grootste deel van de overwaarde uit de stijging van huizenprijzen komt.
Uit de peiling van ING blijkt dat huiseigenaren blij zijn met de overwaarde, maar starters zijn bezorgd: "Zo’n 40 procent zegt jaloers te zijn op koopwoningbezitters met overwaarde", meldt ING in het Woonbericht.
Van de ondervraagde starters vindt 85 procent dat overwaarde een van de belangrijkste oorzaken is van de ongelijkheid op de huidige woningmarkt. Bovendien verwacht meer dan de helft dat de kloof op de huizenmarkt de komende vijf tot tien jaar groter zal worden.
Ruim twee op de drie ondervraagde starters geeft aan nog niet genoeg budget te hebben om een woning te kopen, of niets te kunnen vinden binnen het huidige budget.
Deel huiseigenaren vindt dat ze overwaarde "verdiend" hebben
Opvallend genoeg ziet een groot deel van de huiseigenaren met overwaarde de stijging van huizenprijzen niet als een willekeurige meevaller.
In totaal 92 procent van de koopwoningbezitters met overwaarde is er vooral blij mee, of vindt dat men dit verdient doordat het kopen van een huis vooral als een investeringsrisico wordt gezien, en minder als een noodzakelijke uitgave om te wonen.
Wel realiseren huiseigenaren met overwaarde zich dat zij voordelen hebben ten opzichte van nieuwe toetreders zoals huurders of starters.
In de peiling van ING geeft ruim driekwart van de koopwoningbezitters aan overwaarde te hebben op hun woning. Het grootste deel daarvan is volgens de respondenten afkomstig uit de stijging van huizenprijzen, gevolgd door aflossing op de hypotheek en het aanbrengen van verbeteringen aan de woning.
Huiseigenaren willen de overwaarde gebruiken voor uiteenlopende dingen. Als buffer of pensioenaanvulling, maar ook voor het upgraden (zoals verduurzaming) van de woning.