Meestal formuleert het CNV rond Prinsjesdag een voorlopige looneis voor het
komende cao-seizoen. Nadat de leden geraadpleegd zijn, wordt die dan
definitief. Dit keer heeft de bond in verband met de onzekerheid als gevolg
van de kredietcrisis, geen voorlopige looneis geformuleerd, maar kwam in
plaats daarvan maandag meteen met een definitieve.

Definitieve looneis
Die definitieve looneis van het CNV is gebaseerd op de ontwikkeling van de
koopkracht, de inflatie en de arbeidsproductiviteit. Hierbij is rekening
gehouden met de sombere voorspellingen voor 2009 die het Centraal Planbureau
(CPB) vorige week publiceerde. Als het CNV in september wel met een
voorlopige looneis naar buiten was gekomen, dan zou het minimum 3,25 procent
en het maximum 3,75 procent zijn geweest, zo zei de bond nu.

Collega-vakbond FNV kwam afgelopen najaar wel gewoon met een looneis naar
buiten.

"Wij baseren onze looneis in principe op de ontwikkeling van de
arbeidsproductiviteit, maar hanteren de inflatie als ondergrens", legt
cao-deskundige Erik Pentinga van de FNV vakcentrale uit. Beide cijfers haalt
deze vakbond uit de Macro Economische Verkenning (MEV) van het CPB.

Macro Economische Verkenning
In de MEV 2009 die op Prinsjesdag werd gepresenteerd, staat dat de
arbeidsproductiviteit komend jaar naar verwachting met 1,25 procent groeit.
Het CPB rekende op een inflatie van 3,25 procent. Op basis daarvan kwam de
FNV met een eis van maximaal 3,5 procent. Even hoog als vorig jaar.

Hoewel het CPB zijn verwachtingen voor 2009 inmiddels naar beneden heeft
bijgesteld - het planbureau gaat nu nog uit van een inflatie van 1,75
procent in 2009 - doet de FNV dat niet.

Slechts een advies
"Nee, vastgesteld is vastgesteld", aldus Pentenga. "Maar",
zo zegt hij er wel bij, "dit wil niet zeggen dat er in de praktijk
misschien toch lagere loonstijgingen worden afgesproken. Uiteindelijk zijn
het de onderhandelaars van de aangesloten FNV-bonden die bepalen wat hun
inzet bij onderhandelingen zal zijn. De centrale looneis is hierbij slechts
een advies."

Hebben werknemers van wie de cao is afgesloten tussen het bekend maken van de
looneis van de FNV op basis van de inmiddels verouderde cijfers en de nieuwe
ramingen van het CPB en de daarop aangepaste looneis van het CNV, nu geluk
gehad? Wie weet.

Al afgesloten cao's
Het CNV houdt niet centraal bij welke cao's al zijn afgesloten. De FNV wel. "Er
zijn in Nederland 900 cao's. 530 daarvan moet de FNV dit jaar vernieuwen",
zegt Pentenga. Vanaf najaar 2008 zijn er daarvan nog maar elf beklonken (zie
kader).

Onder deze collectieve arbeidsovereenkomsten is één cao met een opvallend lage
loonstijging. Dit is de tijdelijke van Corus. Deze zogenoemde crisis-cao
kent een loonstijging van 1,75 procent. Zij heeft een looptijd van een half
jaar.

Fortis en Aegon
Vorige week kwam Fortis met de bonden een cao overeen met daarin een
loonstijging van 3,5 procent (plus een eenmalige uitkering van 1 procent).
Eerder sprak Aegon eenzelfde loonstijging af. Ikea Nederland en de theaters
kwamen een loonstijging van 3,25 procent overeen.

Ook brancheverenigingen in de uitzendsector ABU en NBBU kwamen onlangs nieuwe
cao's voor 2009 overeen. ABU sprak daarin af dat uitzendkrachten per 1 juli
een loonsverhoging krijgen gebaseerd op de gemiddelde loonstijging in een
dertigtal sectoren. NBBU sprak af dat het loon van zijn uitzendkrachten even
hard stijgt als het salaris van andere werknemers in de sector waarin de
uitzendkracht werkt.

Cao Metalektro
Behalve deze pas vernieuwde collectieve arbeidsovereenkomsten zijn er
natuurlijk ook cao's die al eerder voor meerdere jaren werden afgesloten.
Een voorbeeld hiervan is de cao Metalektro waar onder meer NedCar onder
valt. Deze overeenkomst werd in 2007 afgesloten en geldt tot 2010. Per 1
januari krijgen medewerkers er volgens de cao 2,5 procent bij. Per 1 juli
nog eens 0,5 procent.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl