In de Tweede Kamer is dinsdag kritiek geuit op het stembiljet voor het Oekraïne-referendum woensdag. De SP, fervent tegenstander van het Europese samenwerkingsakkoord met Oekraïne, vindt het biljet “verschrikkelijk onduidelijk”.
SP-Kamerlid Ronald van Raak wilde nog deze dinsdagavond een debat, maar hij kreeg geen meerderheid achter zich. “Er is nog nooit zo’n stembiljet geweest, ook niet bij het referendum over de Europese grondwet in 2005”, klaagt de SP’er.
De kiezer moet woensdag een wit rondje rood kleuren dat zich in een vakje ‘voor’ of ’tegen’ het verdrag bevindt. “Dat leidt tot veel ongeldige stemmen”, vreest Van Raak.
Veel mensen zouden geneigd zijn bijvoorbeeld het hele vakje rood te kleuren of daar een kruisje in te zetten. “Het is erg dom, of juist heel erg slim bedacht”, aldus de SP’er.
Plasterk oneens met SP
De verantwoordelijk minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken vindt niet dat het stembiljet onduidelijk is, schrijft hij dinsdagavond aan de Tweede Kamer. “Er is geen reden te veronderstellen dat kiezers niet zullen begrijpen hoe ze een geldige stem moeten uitbrengen.”
Op de stembiljetten staat dat één wit stipje rood gemaakt moet worden, aldus Plasterk. Ook hangen op alle stembureaus instructies, en als de kiezer een vraag heeft kunnen de leden van het stembureau hier uitleg over geven. De minister benadrukt verder dat een stembiljet niet ongeldig wordt als behalve het stipje, bijvoorbeeld ook het aangrenzend vakje rood is gekleurd.
Verschil met 2005
Hoe dan ook, een vergelijking met het stemformulier dat bij het referendum in 2005 is gebruikt, toont een opmerkelijk verschil. Waar er meer dan tien jaar geleden geen vakje om de woorden 'voor' en 'tegen' was geplaatst, is dat nu wel gebeurd. Dat zorgt mogelijk voor onduidelijkheid.
(klik voor vergroting)
Uit voorbeelden die de Kiesraad beschikbaar stelde, blijkt dat het soms behoorlijk lastig is om te beoordelen of een stem geldig of ongeldig is. Kijk maar eens naar deze test met 15 voorbeelden die woensdag bij het Oekraïne-referendum voor kunnen komen. Kun jij de ongeldige stemmen eruit pikken?
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl