Ziggo is in trek bij beleggers. Geen wonder, want Ziggo kan rekenen op een vaste schare klanten. Voor de kabelaansluiting zijn er nauwelijks gelijkwaardige alternatieven.

Ziggo kende woensdag een goede start op de Amsterdamse beurs. Het aandeel sloot aan het eind van de dag op 21,25 euro, ruim boven de introductieprijs van 18,50 euro. Het lijkt er op dat beleggers vertrouwen hebben in het kabelbedrijf.

In zijn analyse over de beursgang van Ziggo was Z24-columnist Errol Keyner echter negatief over de kansen voor beleggers. Hij wees met name op het gebrek aan concurrentie op de kabelmarkt. Als de kabelmarkt wordt opengebroken, komt de winstgevendheid van Ziggo onder druk, stelt hij.

De rechtbank besliste in 2010 echter dat de kabelnetwerken van Ziggo en UPC voorlopig gesloten blijven. De kabel mag dan potdicht blijven voor concurrenten als Tele2. Er zijn volgens de rechter namelijk al alternatieven voor televisie, internet en telefonie. Wat zijn die alternatieven dan? Z24 inventariseerde het aanbod op de Nederlandse breedbandmarkt.

Cijfers breedbandmarkt

Het aantal huishoudens dat beschikt over een breedbandverbinding neemt nog steeds toe. In het laatste kwartaal van 2011 is het aantal aansluitingen met 1,1 procent gegroeid tot 6,37 miljoen, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Telecompaper.

De groei komt op het conto van glasvezel- en kabelaanbieders. Het aandeel van de kabel steeg met 2,5 procent tot 2,78 miljoen aangesloten huishoudens. Het aantal glasvezelaansluitingen ging met 14 procent omhoog en beslaat nu 5 procent van de markt, dat zijn 319 duizend huishoudens.

De kopernetwerken (ADSL) zagen hun aandeel met 1,5 procent dalen in het vierde kwartaal. Naar verwachting zal die trend zich dit jaar voortzetten, ondanks een groei van 2,9 procent van de totale breedbandmarkt.

Telefoonlijn

Met 3,24 miljoen aansluitingen is ADSL nog wel de meest gebruikte manier om (digitale) televisie, internet en telefonie af te nemen. Omdat dat netwerk wel is opengesteld, zijn er meerdere aanbieders, waaronder KPN, Tele2 en T-Mobile. En dat zijn dan ook meteen de belangrijkste concurrenten voor Ziggo. Kabelbedrijf UPC opereert namelijk in andere delen van het land dan Ziggo.

De maximale snelheid van de verbinding via koper verschilt per regio. Dat komt doordat er verschillende technieken zijn waarmee de snelheid in de loop der jaren is verhoogd. Niet overal in Nederland zijn die technieken uitgerold. Om te weten of de snelste verbinding beschikbaar is in jouw postcodegebied, kun je een check doen bij de provider zelf of bij bijvoorbeeld de Consumentenbond.

Snelheid minder vaak gehaald

Voor wie niet het geluk heeft in een gemeente te wonen waar glasvezel aan de deur wordt aangeboden, is koperlijn van KPN het enige alternatief voor de kabel. De meest gebruikte standaarden voor gegevensoverdracht zijn de opvolgers van ADSL, namelijk ADSL2 en ADSL2+. Daarmee zijn theoretische snelheden van 12 respectievelijk 24 Mbit per seconde (zie kader) mogelijk.

Andere technologieën die gebruikmaken van het kopernetwerk zijn VDSL en VDSL2. Met VDSL kan een downloadsnelheid van 52 Mbit/s gehaald worden. Bij VDSL2 ligt dit zelfs op 250 Mbit/s, maar dat is alleen dicht bij de bron. Op 1 kilometer afstand ligt de theoretische limiet op 50 Mbit/s.

De maximumsnelheid van kabelinternet is in de praktijk ruim twee keer zo hoog als een verbinding via de telefoonlijn, voor het gemak hierna aangeduid als ADSL. UPC en Ziggo bieden abonnementen aan van 120 Mbit/s. Ook blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond dat de snelheid van ADSL in de praktijk vaak half zo snel is als beloofd. Daarmee zijn kabelproviders per Mbit/s dus goedkoper dan aanbieders van ADSL.

Afstand tot wijkcentrale

Dat ADSL langzamer is heeft een aantal redenen. De snelheid van internet via koperdraad hangt ten eerste sterk af van de afstand tot de wijkcentrale. Hoe verder weg je woont, hoe lager de snelheid.

Om te bepalen wat voor jou de dichtstbijzijnde wijkcentrale is, kun je je postcode invoeren op speedtest.nl. Bedenk dat de gegeven afstand hemelsbreed is. In de praktijk zal de telefoonkabel de openbare weg volgen.

Om de theoretische snelheid van het kopernetwerk te verhogen, is er tot aan de wijkcentrales een glasvezelverbinding aangelegd. KPN legt daarnaast op sommige plekken glasvezel aan tot de wijkverdelers, de kleinere kastjes in de buurt zelf. Daardoor kan de theoretische snelheid vaker worden gehaald.

Een andere factor die de snelheid bepaalt, is de kwaliteit van de koperbedrading in huis. Ook moet de modem zo dicht mogelijk zijn aangesloten op het punt waar de telefoonlijn het huis binnenkomt, het zogenoemde IS/RA-punt.

TV gedeeld met internet

Een nadeel van het afnemen van een alles-in-één-pakket bij ADSL is dat tv-gebruik ten koste gaat van de internetbandbreedte. Als het bekijken van een HD-kanaal 4 Mbit/s kost, dan is die 4 Mbit/s niet meer beschikbaar voor de internetverbinding. XS4ALL legt duidelijk uit hoe dit werkt. Bij het downloaden of afspelen van video’s online kun je daar last van hebben. Bij kabel zijn beide kanalen gescheiden, en speelt dat probleem niet.

Over het algemeen blijft de kwaliteit en snelheid van de ADSL-verbinding achter bij die van de kabel. De maandtarieven liggen echter wel iets lager. Het goedkoopste pakket (televisie, bellen en internet) bij UPC kost 46 euro per maand, bij Ziggo 42 euro. Bij KPN is dit 45 euro, bij Tele2 40 euro, en T-Mobile rekent 37,50 euro per maand.

Glasvezel

Een andere optie is glasvezel, ook wel fiber genoemd, een dunne draad van helder glas waardoor over grote afstanden licht kan worden gestuurd. De lichtstralen kunnen grote hoeveelheden data transporteren.

Er ligt door heel Nederland al glasvezel in de grond. Kabelaar Ziggo heeft bijvoorbeeld een groot glasvezelnetwerk dat data vervoerd tot bijna aan je huis. Voor het laatste stukje wordt de gewone kabel gebruikt. Bij glasvezelinternet heeft de consument fiber tot in de meterkast, het zogenoemde fiber to the home (FttH).

Beschikbaarheid

Internet via glasvezel is echter nog lang niet overal in Nederland beschikbaar. Uit de Glasmonitor 2012 blijkt dat bijna 1 miljoen woningen inmiddels zijn aangesloten op het glasvezelnetwerk. Van die huishoudens maakt een derde daar ook echt gebruik van.

Het Fiber to the Home Platform Nederland heeft een kaart waarop de geografische dekking van glasvezel in Nederland zichtbaar is. Op gemeenteniveau toont de kaart het aantal woningen dat zonder veel inspanningen aangesloten kan worden op een glasvezelkabel, inclusief de woningen die al glasvezel hebben.

Telecompaper signaleerde in 2010 dat de uitrol van glasvezel langzamer loopt dan gepland. Voor de komende jaren verwacht het onderzoeksbureau een versnelling. In 2015 zullen er naar verwachting 2,5 miljoen panden (zowel woningen als bedrijven) fiber tot in de meterkast (kunnen) hebben.

Voordelen van glasvezel

De belangrijkste eigenschappen van een glasvezelverbinding zijn de grote bandbreedte en het geringe verlies aan snelheid over grote afstanden. Wel is een maandabonnement duurder dan kabel of ADSL. Het goedkoopste pakket bij KPN met een down- en uploadsnelheid van 50 Mbit/s is 55 euro per maand. Voor een verdubbeling van de snelheid betaal je 10 euro meer.

Niet alleen de prijs, maar ook de snelheden van glasvezel liggen hoger. Zo biedt KPN op sommige plekken snelheden aan van 500 Mbit/s, ongeveer tien keer zo snel als ADSL. Het verzenden van data gaat bovendien bijna net zo snel als downloaden. Zo hoef je niet meer lang te wachten als je bijvoorbeeld foto’s online wilt zetten.

Interesse van de consument

Glasvezel is op dit moment echter vooral interessant voor bedrijven, die vaak met meerdere computers gebruikmaken van dezelfde verbinding. Er zijn nog weinig diensten beschikbaar die de kwaliteiten van glasvezel voor de consument benutten. Volgens de Glasmonitor 2012 blijven "baanbrekende innovaties op met name het gebied van TV en maatschappelijke diensten nog achter".

De snelheden van de verbinding liggen weliswaar hoger, maar in de praktijk beschikt de consument al over een verbinding met kabel of ADSL die snel genoeg is. Vergelijk het met het verschil tussen Blu-Ray en dvd: veel consumenten zijn al tevreden met de kwaliteit en het gemak van dvd’s en zien in Blu-Ray niet voldoende meerwaarde.

Digitenne en satelliet

Dan bestaat ook nog de mogelijkheid om bijvoorbeeld televisie los aan te schaffen via Digitenne. De kwaliteit van het signaal daarvan is echter wisselend. Bij satelliet-tv krijgt de klant de apparatuur doorgaans gratis in bruikleen. Een schotel aan het huis valt alleen niet bij iedereen in de smaak.

Internet via een satellietverbinding is ook mogelijk, maar dit is niet voor de doorsnee consument bedoeld. Voornamelijk boeren, hulpdiensten en mensen die veel onderweg zijn zoals schippers maken hiervan gebruik om een snelle verbinding te hebben op afgelegen plekken.

Het voornaamste nadeel van het los afnemen van diensten is dat je te maken hebt met aparte rekeningen. Het fijne aan drie-in-één-pakketten is juist dat er maandelijks maar één factuur op de deurmat valt.

Concurrentie

Échte concurrentie blijft dus voorlopig uit voor kabelaars Ziggo en UPC. Glasvezel is nog lang niet overal beschikbaar en is een stuk duurder. Afhankelijk van waar je woont, biedt ADSL op z'n best een redelijk alternatief voor een kabelverbinding. Maar als je te ver van de centrale woont, wordt het signaal minder.

De snelheden en mogelijkheden van het kopernetwerk zijn de afgelopen jaren opgerekt. Maar in de basis beschikt kabel over meer capaciteit. Als de kabelmarkt niet alsnog wordt opengebroken hebben Ziggo en UPC vooralsnog weinig te vrezen.

Dat is gunstig voor het aandeel Ziggo. De abonnementen zullen elke maand geld binnen blijven brengen. Het dividend is daardoor voorlopig zeker gesteld.