Vrijwel elk bedrijf dat internationaal zaken doet, heeft ermee te maken. De
invloed van corruptie op zaken doen. Hoe werk je je door bureaucratische
barrières heen? En wat doe je met ambtenaren die steekpenningen of meer
omfloerste ‘giften’ verwachten?
Bedrijven zien smeergeld vaak als een noodzakelijk kwaad om ambtelijke
rompslomp te omzeilen. Maar daar zijn ook kosten aan verbonden: ten eerste
had geld dat op gaat aan steekpenningen, mogelijk ook op een andere,
productievere kunnen worden geïnvesteerd. En de tijd die managers besteden
aan het paaien van bureaucraten had wellicht efficiënter kunnen worden
ingezet.
Corruptie en productiviteit
Voor economen Donato de Rosa, Nishaal Gooroochun en Holger Görg reden om zich
af te vragen: wat doet corruptie met de productiviteit van een bedrijf?
Op basis van gegevens uit voormalige lidstaten van de Sovjet-Unie, gingen De
Rosa en zijn collega’s na in welke mate omkoping lonend is voor bedrijven.
De conclusie, maandag 30 augustus uiteengezet op de site Vox,
is eenvoudig, maar toch verhelderend.
Smeergeld in schoon land
In landen met een zwak rechtssysteem en veel corruptie pakt investeren in het
betalen van steekpenningen relatief ongunstig uit. Simpelweg omdat er veel
andere mogelijkheden zijn om het geld efficiënter te besteden
Het omgekeerde geldt ook: in landen waar corruptie relatief zeldzaam is, kan
het voor een onderneming juist erg lucratief zijn om via omkoping een
streepje voor te krijgen. Het is een alternatieve manier om concurrenten uit
te schakelen.
Rusland vs Tsjechië
In de Oost-Europese voorbeelden die De Rosa en collega's onderzochten, komt
dit neer op het volgende: smeergeld betalen in relatief corrupte landen als
Rusland en Kirgizië pakt negatief uit voor de productiviteit van de
onderneming, terwijl steekpenningen in nettere landen als Estland en
Tsjechië een lucratieve investering kunnen zijn.
Anekdotisch merken de economen op: zo vreemd is het dus niet dat het Duitse
conglomeraat Siemens tussen 2000 en 2006 liefst 1,3 miljard euro besteedde
aan steekpenningen om buitenlandse contracten binnen te slepen.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl