Hoe Ferdinand Grapperhaus jr. met Physee de bouwwereld opschudt

Ferdinand Grapperhaus jr, Willem Kesteloo en Sam Anders – alle drie oud-student aan de TU Delft – haalden begin dit jaar 4 miljoen euro aan groeikapitaal binnen voor hun scaleup Physee. Dit bedrag willen ze inzetten om hun technologie internationaal op te schalen en zo bedrijven wereldwijd te helpen met het energiezuinig maken van gebouwen.

Physee ontwikkelt gevels die zowel energie als data opleveren. In combinatie met zelflerende algoritmes maakt de SmartSkin-technologie van het bedrijf uit Delft gebouwen tot 30 procent energiezuiniger en veel comfortabeler voor de gebruikers.

Het bedrijf, dat in zijn naam de woorden ‘physics’ en ‘seeing’ combineert, is inmiddels bijna 7 jaar oud en telt 50 werknemers.

CEO en mede-oprichter Grapperhaus vertelt aan Business Insider over de innovaties waarmee zijn bedrijf de conservatieve glasindustrie wakker schudde en hoe Physee bij wil dragen aan de energietransitie.

Hoe werkt jullie SmartSkin-technologie precies?

Grapperhaus: "Het is een combinatie van sensoren, zonnecellen en een batterijsysteem dat is geïntrigeerd in de ramen en kozijnen van een gebouw. De technologie analyseert gegevens zoals temperatuur, licht en luchtkwaliteit waarmee via een zelflerend algoritme de klimaatinstallaties – bijvoorbeeld de zonwering, ventilatie en airconditioning – van het gebouw zelfstandig worden aangestuurd."

"Gebouwen zijn hierdoor niet langer alleen een object, ze worden een soort zelfregulerende organismen. Dat klinkt misschien wat vaag, maar de door ons ontwikkelde SmartWindows, die het hart zijn van onze SmartSkin-oplossing, kun je bijna vergelijken met de huid van een mens."

"Het slimme raam registreert bijvoorbeeld dat de zon schijnt en weet door eerder verzamelde data dat het daardoor te warm kan worden in het gebouw. Het geeft daarom al voordat het echt warm is een signaal aan het centrale systeem dat direct de zonwering en airco in werking stelt."

"Het binnenklimaat blijft hierdoor constant, in tegenstelling tot traditionele andere gebouwen waar het klimaatsysteem vaak pas begint te werken als het al warm is. Door deze optimalisering is onze techniek tot 30 procent meer energiebesparend dan veel andere systemen."

Dat klinkt veelbelovend. Werden jullie met open armen ontvangen in de bouwwereld?

Lachend: "Wil je een eerlijk antwoord? Het lastige met innovaties op dit gebied is dat je te maken hebt met de hele bouwkolom: van architect en raamproducent tot aannemer en gevelbouwer. Elk onderdeel van de keten kijkt met een andere blik naar nieuwe technologieën en je moet ze allemaal meekrijgen om een stap te zetten. Het is heel moeilijk om te innoveren in de bouw."

"Vooral glasproducenten waren huiverig voor ons product, terwijl zij vanzelfsprekend essentieel zijn voor ons om op grote schaal impact te maken. De glaswereld bleek een traditionele industrie die wereldwijd gedomineerd wordt door vier partijen. In eerste instantie stuurden ze ons dan ook weg."

"Maar gelukkig kwamen we ook een paar partijen tegen die wél openstonden voor innovatie: we mochten onze techniek bijvoorbeeld toepassen bij een gebouw van Rabobank in Eindhoven en bij het nieuwe kantoor van de Goede Doelen Loterijen in Amsterdam."

"En sindsdien begint de bouwwereld langzaam met ons mee te bewegen. Twee grote glasproducenten kwamen in tweede instantie bij ons terug en daar werken we nu mee samen. Via videocalls gaan we de komende tijd hun salesmensen opleiden om niet gewoon glas, maar slim glas te verkopen."

Waar willen jullie naartoe groeien?

"De basis van ons bedrijf staat nu. De afgelopen jaren lag onze focus op de early adopters, de innovators in deze wereld die samen met ons hebben laten zien: kijk het werkt. En nu moeten we doorpakken. Er zijn wereldwijd veel grote vastgoedpartijen die allemaal beginnen te beseffen dat ook zij moeten gaan verduurzamen. Zij beraden zich over de manier waarop ze dat kunnen doen."

"Op die partijen gaan we ons richten richten. We willen ze de komende jaren actief benaderen; onze samenwerking met glasfabrikanten is daarbij essentieel. We willen het groeikapitaal dat we onlangs hebben gekregen, daar ook voor gaan inzetten."

"Het is onze uiteindelijke ambitie om wereldwijd actief te zijn in duurzame nieuwbouw en renovatie. Daarbij richten we ons in eerste instantie op Duitsland, maar al snel op de rest van Europa en uiteindelijk op de hele wereld. Over een paar jaar hopen we dat de gehele bouwkolom zich niet meer afvraagt hoe duur het glas is waarmee ze gaan werken, maar of het wel slim is."

Als bedrijf zijn jullie de hele dag bezig met duurzaamheid. Vertaalt zich dat ook in de bedrijfscultuur?

“Ja enorm. Bij mezelf heeft dat ook wel echt voor een transformatie gezorgd de afgelopen jaren. Ik ben hierin gerold vanuit de techniek en de missie om gebouwen duurzamer te maken, maar persoonlijk was ik niet per se heel duurzaam. Ik at elke dag vlees en reed vrolijk met mijn diesel vanuit Amsterdam naar ons kantoor in Delft. Maar je merkt dat een bedrijf als het onze mensen aantrekt die echt op de missie afkomen. Dat zorgt voor een leuke interactie die bij mij ook heeft gezorgd dat ik veel bewuster ben geworden over mijn footprint."

"Het zorgt ook voor leuke initiatieven. Laatst hebben we bijvoorbeeld een online no waste kookworkshop gedaan met het hele team en we houden een life cycle analysis bij, waarbij we de milieubelasting van ons product berekenen."

"Daarbij moeten we overigens wel oppassen dat we niet doorslaan. Laatst had iemand berekend dat we veel hoger zouden scoren als onze producten niet langer met vrachtwagens vervoerd zouden worden. Dan ben ik wel degene die zegt: wacht even jongens, laten we realistisch blijven. Alleen door stap voor stap duurzame oplossingen te integreren, krijgen we de hele keten mee."

Lees meer over duurzaam ondernemen en Better Capitalism:

• Dit moet je weten over de 15 meest innovatieve Nederlandse mkb-bedrijven: van slaaprobot tot ondergrondse laadpalen
• Kristel de Groot verkocht al meer dan 1 miljoen mixen van superfoods – en haalde $15 miljoen op voor haar bedrijf Your Super
• Nergens worden zoveel avocadopitten weggegooid als in Mexico – een student had een briljant idee en maakte er bioplastic van