Met de komst van Ben van Beurden aan de top van Shell staat er weer een Delftse ingenieur aan het hoofd van één van de grootste multinationals ter wereld. Met slideshow: de bazen van Shell.

Snel en verrassend. Zo mag je de keuze van de commissarissen van Shell voor een nieuwe topman wel kwalificeren. Ruim twee maanden nadat de Zwitser Peter Voser aankondigde in 2014 te stoppen als chief executive officer (ceo) , is zijn opvolger bekend. Voor een multinational met 87 duizend werknemers in meer dan 70 landen en een jaarwinst van ruim 25 miljard dollar is dat een behoorlijk vlotte beslissing.

De 55 jarige Nederlander Ben van Beurden, die krap een half jaar meedoet in het hoogste bestuursorgaan bij Shell, mag de leiding volgend jaar overnemen.

Wijers en de nieuwe baas van Shell

Het nieuws over het vertrek van Voser, die het naar eigen zeggen rustiger aan wilde doen, kwam begin mei onverwachts. Zeker gelet op de  tevredenheid bij analisten en beleggers over de no-nonsense aanpak van de Zwitser, die vooral de interne organisatie van Shell flink heeft gestroomlijnd. Voorzitter van de Raad van Commissarissen Jorma Olila – voormalig topman van Nokia – en de Nederlandse Shell-commisaris Hans Wijers moesten namens het benoemingscomité vol aan de bak.

Aanvankelijk leek financieel directeur Simon Henry, die de afgelopen jaren samen met topman Voser een soepele tandem vormde, de meest logische kandidaat voor de hoogste post. Maar de keuze is uiteindelijk gevallen op Van Beurden, die momenteel verantwoordelijk is voor de divisie die gaat over raffinage en pompverkoop.

Shell kiest Nederlander als hoogste baas

Met de keuze voor Van Beurden kiest Shell in hoge mate voor historische continuïteit. Dit terwijl het concern sinds de affaire rond de opgeblazen olie- en gasreserves uit 2004 juist forse veranderingen doorvoerde.

Zo verliet Shell in 2005 het model waarbij de bestuursvoorzitter als primus inter pares fungeerde, en kwam er een chief executive officer (ceo) met sterkere bevoegdheden. Daarbij werd ook gebroken met het historische evenwicht tussen de Britse (Shell) en Nederlandse (Koninklijke Olie) bloedgroepen binnen het concern. De hoogste posten zouden voortaan voor iedereen openstaan, ongeacht iemands nationaliteit.

De Nederlander Jeroen van der Veer kreeg in 2005 nog wel als eerste de rol van 'chief executive officer', met een stevig mandaat om puin te ruimen na de reservecrisis. In 2009 gaf Shell met de keuze voor de Zwitser Voser echter vorm aan de internationalisering van het topbestuur.

Ingenieurs en boekhouders

Met de komst van Van Beurden keert er echter weer een Nederlander terug aan de top. Bovendien houdt Shell hiermee vast aan een andere traditie, waarbij de hoogste post wisselt tussen 'boekhouders' en 'ingenieurs'.

Van Beurden hoort als scheikundig ingenieur uit Delft bij de laatste groep, net als de Delftenaar Jeroen van de Veer (2004-2009). Voser (2009-2014) stond in de traditie van accountants, net als de Nederlander Cor Herkströter (1992-1997), die Shell in de jaren 1990 leidde. Zie ook het blog van Mathijs Bouman over Delftse ingenieurs bij Shell.

Inhoudelijk zal Van Beurden naar verwachting in grote lijnen het beleid van zijn voorganger Voser voortzetten. De winning van aardgas wordt daarbij geleidelijk belangrijker dan olie; groei is vooral te vinden in opkomende landen in Azië, Latijns-Amerika en Afrika; en als westerse energiegigant zal Shell het vooral van zijn specifieke technologische kennis moeten hebben, om deals te sluiten in landen waar de overheid de energiepolitiek verregaand bepaalt.

Zie ook de slideshow: Ingenieurs en boekhouders, de bazen van Shell

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl