Wat is er toch aan de hand met Magnus Carlsen, de Noorse ‘Mozart van het schaken’? Zijn Russische opponent Sergej Karjakin voor de WK-titel is een prima schaker, maar Carlsen zou de tweekamp toch moeten winnen.
Maar de 26-jarige Noor lijkt zichzelf niet – hij speelt behoudend en stuurde in zijn laatste partij overduidelijk aan op een remise. “Het was het moment niet om risico’s te nemen”, verklaarde Carlsen.
Hij had misschien een punt; het was de laatste partij uit een reeks van twaalf potjes. De stand stond gelijk, als hij zou verliezen was hij zijn titel kwijt. Maar Carlsen speelt de hele tweekamp al behoudender dan normaal. Hij kwam zelfs op achterstand tegen Karjakin, terwijl de Noor toch echt de torenhoge favoriet was.
Oefenen op schaakcomputer
Voorafgaand aan het WK schaak meldde de Britse krant The Telegraph al dat Carlsen de hulp van Microsoft had ingeroepen om de beveiliging van zijn schaakcomputer volledig dicht te timmeren. De Noor leek bang dat de Russen zijn computer hadden gehackt.
Dat zou een groot probleem vormen van Carlsen – hij oefende in aanloop na het WK intensief op zeer krachtige schaakcomputers. Als Russische hackers daadwerkelijk zijn computer zouden hebben gekraakt, dan kon Karjakin zijn strijdplan wel eens weten.
Lees ook: Alle schaakfanaten hopen dat de WK-finale wordt beslist met een spectaculaire ‘Armageddon’ – zo werkt het
Carlsen nuanceerde het bericht later: zijn voorbereiding was prima gegaan, er is niks aan de hand. Maar op het WK lijkt Carlsen zich toch een andere speelstijl te hebben aangemeten. De verrassende openingen blijven achterwege, Carlsen houdt zich in, zo merken schaakkenners op.
Schaakjournalist Hans Böhm heeft er wel een verklaring voor. "Hij is bang geweest dat zijn computer gehackt werd door de Russen. Of dat nou terecht is of niet, ik denk dat hij daarom de grote lijnen en de grote zware openingen vermijdt en zijn toevlucht neemt tot de zijpaden", aldus Böhm tegen de NOS.
Lenin was schaakfanaat
Dat Carlsen bang is dat zijn schaakcomputer is gehackt, is niet zo gek. Toen Russische atleten vanwege een dopingschandaal niet naar de Olympische Spelen in Rio mochten, gooiden Russische hackers de medische dossiers van westerse atleten zoals Chris Froome (wielrenner), Venus Williams (tennisster) en Simone Biles (turnster) op straat.
Er wordt bovendien al maandenlang gesproken over hoe Russische hackers mogelijk de e-mailservers van de Democratische partij kraakten.
Schaken is bovendien niet zomaar een spelletje in Rusland. De bolsjewistische leiders, waaronder Lenin, waren grote schaakfanaten en in de Sovjettijd was schaken dan ook razend populair. Decennialang domineerden Sovjets de schaakwereld. Tussen 1948 en 1972 was het telkens een speler uit de Sovjet-Unie die het WK won. Hoe anders is dat nu: in 1999 kroonde voor het laatst een Rus zich tot wereldkampioen.
Poetin is fan
Dit jaar is er een nieuwe kans: Sergej Karjakin wint het kandidatentoernooi en is de uitdager van de huidige wereldkampioen - Carlsen. Karjakin is niet zo maar een schaker: hij werd op zijn twaalfde grootmeester en was daarmee de jongste ooit. Ja, ook Magnus Carlsen was ouder, met 13 jaar en 5 maanden.
Karjakin is bovendien een prestigeproject van de Russische president Vladimir Poetin. Eigenlijk is Karjakin helemaal geen Rus: hij werd geboren als Oekraïner, op de Krim. De schaker is een groot fan van Poetin - en Poetin is op zijn beurt een bewonderaar van Karjakin. De Russische president bemoeit zich persoonlijk met de schaker - de overheid betaalt Karjakin en organiseert trainingspotjes voor hem.
Poetin neemt bovendien zo nu en dan contact met Karjakin op. "Hij wenste me veel succes en vroeg hoe mijn trainingen gaan", vertelde Karjakin even voor het begin van de WK tegen New York Post.
Zo gezien is het misschien nog niet zo gek dat Carlsen wat paranoïde wordt van zijn Russische opponent. Het is voor de Noor te hopen dat hij zich niet al te veel laat afleiden: omdat de stand na twaalf partijen nog gelijk staat, valt de beslissing woensdag met potjes snelschaak, waarbij de spelers minder bedenktijd krijgen. Carlsen zal zijn concentratie dus hard nodig hebben.