Vliegmaatschappij easyJet maakte dinsdag zijn jaarcijfers bekend. Een mooie gelegenheid om de resultaten van de Britse prijsvechter eens naast die van Air France-KLM en andere concurrenten te leggen. Hoe doorstaat het Frans-Nederlandse fusiebedrijf de vergelijking?

Het zijn roerige tijden bij Air France-KLM. In september legden piloten van de Franse tak vijftien dagen lang het werk neer uit protest tegen het plan om dochter Transavia om te vormen tot een Europese prijsvechter. Dat voorstel werd door het bestuur van het concern juist gepresenteerd als reddingsboei.

Door de staking liep de luchtvaartcombinatie zo’n 500 miljoen euro aan omzet mis. “Hoe dan ook, KLM draait niet op voor de kosten”, zei topman Alexandre de Juniac van Air France-KLM dinsdag voor een gezelschap van internationale journalisten, aldus het Financieele Dagblad. Dat betekent een forse klap voor Air France: de Franse maatschappij komt dit jaar niet uit de rode cijfers door de extra last.

De staking, die voor De Juniac als een verrassing kwam, is niet de enige tegenslag voor Air France-KLM. De boekingen lopen achter bij de verwachting en het eigen vermogen is negatief door een afwaardering op de pensioenbezittingen. Tel daarbij op de geruchten over massa-ontslagen en het bepaald niet fraaie vertrek van topman Camiel Eurlings, en duidelijk is dat Air France-KLM weleens betere maanden achter de rug heeft gehad.

Hoe erg is de situatie werkelijk? Business Insider vergeleek de prestaties van Air France-KLM met concurrenten easyJet, Ryanair en Lufthansa. Daarbij is voor alle luchtvaartmaatschappijen gekeken naar de resultaten over de twaalf maanden tot en met september 2014, de periode waarover easyJet dinsdag jaarcijfers presenteerde.

Omzet: Ryanair en easyJet stuk kleiner

Kijkend naar de omzet zijn de traditionele maatschappijen Air France-KLM en Lufthansa drie tot vier keer zo groot als prijsvechters Ryanair en easyJet, zoals blijkt uit de onderstaande grafiek. De lagekostenmaatschappijen boekten ruim 5 miljard euro aan inkomsten in de afgelopen vier kwartalen, waar de passagierstak van Air France-KLM meer dan 20 miljard euro omzette.

Dat grote onderscheid verdwijnt als je kijkt naar het aantal vervoerde passagiers. De vier luchtvaartmaatschappijen vliegen jaarlijks zo'n 70 tot 80 miljoen mensen naar hun bestemming.

De verklaring hiervoor ligt voor de hand: Ryanair en easyJet leggen zich toe op korte vluchten binnen Europa, waarbij de tickets relatief goedkoop zijn. Voor een retourtje Barcelona of Boedapest hoef je doorgaans minder dan 100 euro neer te tellen.

Air France-KLM en Lufthansa vliegen ook intercontinentaal; voor een vlucht naar Noord-Amerika of Azië ben je - afhankelijk van de bestemming - honderden euro's kwijt vanuit Nederland. Daarom boeken de traditionele vliegmaatschappijen meer inkomsten met ruwweg hetzelfde aantal passagiers.

Kosten: grote verschillen

Zonder omzet kun je geen bedrijf runnen, maar de kostenbasis en winstgevendheid zijn betere maatstaven van hoe het gaat met een bedrijf. En dan zijn er duidelijke verschillen waarneembaar tussen de 'grote jongens' en de prijsvechters.

Het bedrijfsresultaat (de inkomsten minus de operationele kosten) is bij easyJet en Ryanair aanzienlijk hoger dan bij Lufthansa en Air France-KLM. Dat duidt er op dat de kosten bij de lowbudgetmaatschappijen een stuk lager zijn.

Dat is ook terug te zien in de operationele winstmarge (bedrijfsresultaat gedeeld door de omzet). Bij easyJet en Ryanair bedraagt deze respectievelijk 12,8 en 16,4 procent. Air France-KLM en Lufthansa komt net boven de 0 procent uit, zoals hieronder te zien is.

Hierbij moet overigens worden aangetekend dat zowel Lufthansa als Air France-KLM in het afgelopen jaar met stakingen zijn geconfronteerd, waardoor de bedrijven inkomsten zijn misgelopen en extra kosten hebben gemaakt.

Hoewel dit onmiskenbaar invloed heeft op de kwartaalcijfers, is het effect op jaarbasis minder groot. Dat blijkt ook uit de operationele winstmarges over het gebroken boekjaar ervoor, die voor Air France-KLM en Lufthansa 0,3 tot 0,4 procentpunt hoger zijn.

Hetzelfde kostenbeeld komt naar voren uit het bedrijfsresultaat per passagier. Normaal gesproken rekent men in de luchtvaartsector met opbrengst per stoelkilometer, maar Ryanair geeft deze cijfers niet in de kwartaalrapporten. Daarom is hieronder gekeken naar de operationele inkomsten gedeeld door het aantal passagiers, om een indruk te krijgen van de kostenbasis per maatschappij.

Ryanair en easyJet behalen op deze provisorische indicator vergelijkbare scores van meer dan 10 euro aan operationele inkomsten per passagier. Air France-KLM en Lufthansa komen daarbij niet in de buurt.

Nu liggen de marges van easyJet en Ryanair sowieso buiten bereik van traditionele luchtvaartmaatschappijen. De vaste kosten zijn simpelweg een stuk hoger als je op wereldwijde bestemmingen vliegt; grofweg een derde van alle uitgaven gaan op aan brandstof.

Zorgwekkend is wel dat Air France-KLM slechter presteert dan Lufthansa, de directe concurrent uit Duitsland met een vergelijkbaar verdienmodel. De kosten bij de Frans-Nederlandse combinatie zijn eenvoudigweg te hoog.

Daar is topman De Juniac zich van bewust. Deze maand bespreekt hij intern het bezuinigingsplan Perform 2020, het masterplan om Air France-KLM gereed te maken voor de toekomst. In februari volgend jaar volgt de onthulling aan de buitenwereld. Dan wordt duidelijk hoe De Juniac op de kosten wil besparen en of er banen sneuvelen.