Rutte geeft fout coronabeleid toe: 'We hebben niet goed gecommuniceerd'

Minister-president Mark Rutte geeft toe dat het de afgelopen maanden mis is gegaan met het coronabeleid in Nederland. De nadruk lag te veel op de eigen verantwoordelijkheid.

Dat zei de premier woensdag in een debat over de strenge nieuwe coronamaatregelen in de Tweede Kamer.

Volgens Rutte heeft hij de afgelopen tijd niet voldoende aandacht gehad voor de verplichtingen van mensen. De premier stelt vast dat mensen de maatregelen daarom nu minder goed opvolgen dan in maart en april. “Dat kan je niet allemaal met communicatie oplossen, maar het had wel effectiever gemoeten.”

Lees ook: Rutte wil niet de baas zijn, in een tijd dat het land juist een baas nodig heeft

Het kabinet had eerder en harder moeten ingrijpen

Rutte erkent ook dat de regionale maatregelen die twee weken geleden getroffen werden met de zes veiligheidsregio's niet stevig genoeg waren. "Er is te veel zorg of dat pakket wel voldoende doet", zegt hij.

Het aantal besmettingen had inmiddels een afvlakking moeten laten zien, en die is volgens de premier nog onvoldoende zichtbaar. Daarnaast heeft het kabinet destijds niet voldoende rekening gehouden met mogelijke gevolgen van de maatregelen, zoals mensen die na het sluiten van de kroeg het feest thuis voortzetten.

Volgens de premier was er de afgelopen tijd discussie in het kabinet, in het veiligheidsberaad en in het Outbreak Management Team (OMT) over de te nemen maatregelen, wat geresulteerd heeft in "een slechte afstemming tussen de overlegorganen en een beeld van interne verdeeldheid over de aanpak van corona".

Hij noemt het "zeer onwenselijk" dat die indruk de afgelopen weken is ontstaan. "Je wil niet dat die discussies te zichtbaar worden, omdat dat onzekerheid in de samenleving creëert."

Kabinet ligt onder vuur bij oppositie

PvdA-leider Lodewijk Asscher verwijt het kabinet in juli en augustus niets te hebben gedaan terwijl alle kritieke grenswaarden werden overschreden. "Alleen het laatste rondje in de kroeg werd geschrapt", sneerde Asscher. Hij wilde erkenning van de premier dat "er te laat en te licht is gereageerd".

Maar Rutte geeft terugkijkend alleen toe dat het pakket niet stevig genoeg was. Te laat was het volgens hem niet, omdat de hele besluitvorming binnen de gestelde termijnen was.

De strenge maatregelen die woensdagavond ingaan zijn volgens D66-fractievoorzitter Rob Jetten ook "een correctie op tekortkomingen in de overheidsaanpak".

Jetten wijst op het gebrek aan testcapaciteit en het "haperende" bron- en contactonderzoek, maar verwijt het kabinet ook "onduidelijkheid en onvoorspelbaarheid" in de aanpak van het coronavirus. Aan de andere kant hebben volgens hem ook "te veel mensen de grenzen van het mogelijke opgezocht".

VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff vermoedt eveneens dat veel mensen dachten "slimmer te zijn dan de overheid" en toch meer deden dan eigenlijk verstandig was. "Het resultaat is dat kroegen dicht moeten, de avondwinkel alleen nog frisjes mag verkopen en je thuis nog maar drie gasten mag ontvangen. Dus hoe slim was dat nou helemaal?"

Maar ook Dijkhoff erkent dat twee weken geleden mogelijk al strengere maatregelen genomen hadden moeten worden. "Zeker had dat gekund. Had je het moeten doen? Ik zeg nu ja."

CDA-voorman Pieter Heerma legt de nadruk juist op de vele discussies die over het coronabeleid worden gevoerd. Hij ziet te veel mensen uitzonderingen voor zichzelf opeisen en de schuld bij anderen leggen. "Alles ter discussie stellen, ondermijnt bereidheid van mensen om hun beste beentje voor te zetten. Terwijl we het daarvan moeten hebben."

Lees meer over de nieuwe coronamaatregelen:

• Nederland gaat in gedeeltelijke lockdown van minstens 4 weken – horeca dicht en geen alcoholverkoop na 20.00 uur
• Albert Heijn en Jumbo blijven ondanks alcoholklok ook na 20:00 open – brancheorganisatie CBL vraagt Den Haag om uitstel