- De geestelijk leider van de Russisch-orthodoxe kerk, patriarch Kirill, is een van de 58 invloedrijke Russen die op een voorgestelde, nieuwe sanctielijst van de EU staat.
- De patriarch staat bekend als een goede bondgenoot van president Poetin en heeft zijn steun uitgesproken voor de Russische inval in Oekraïne.
- Kirill heeft een belangrijke positie in Rusland en lijkt een specifieke toekomstvisie voor het land te delen met Poetin.
- Lees ook: De dochters van Poetin zijn doelwit van nieuwe sancties van de VS en mogelijk ook van de Europese Unie
De geestelijk leider van de Russisch-orthodoxe kerk, patriarch Kirill, staat op de voorgestelde nieuwe sanctielijst van de Europese Unie. meldt onder meer persbureau Reuters.
Kirill is steunpilaar van de Russische president Vladimir Poetin. Als de patriarch definitief op de sanctielijst komt, worden zijn buitenlandse tegoeden bevroren en mag hij de Europese Unie niet in.
Kirill ziet de oorlog in Oekraïne als een strijd tegen het volgens hem decadente Westen, met name als het gaat om het accepteren van homoseksualiteit.
Deskundigen zeggen dat de uitspraken van Kirill over de oorlog een belangrijk inzicht bieden in Poetins grotere visie over herstel van het Russische Rijk, waarin de orthodoxe godsdienst een centrale rol speelt.
De goede band tussen Poetin en Kirill zou ongeveer tien jaar geleden zijn ontstaan toen Poetin steeds vaker de christelijke traditie van Rusland begon te roemen.
Dit zijn vijf zaken die je moet weten over de belangrijkste geestelijke leider van Rusland:
1. Kirill is een trouwe bondgenoot van Poetin en noemt zijn leiderschap "een wonder"
Al sinds zijn aanstelling in 2009 als patriarch onderhoudt Kirill nauwe banden met de Russische president Poetin. Zo steunde hij openlijk de presidentiële campagne van Poetin in 2012 en zei hij dat Poetin de enige is die "Rusland weer op het juiste pad kan krijgen" en dat zijn leiderschap "een wonder van god" is.
Hij spreekt zich regelmatig kritisch uit over tegenstanders van de president. Hij claimt bijvoorbeeld dat Russische anti-regeringsdemonstranten een minderheid van de Russen vertegenwoordigen en noemde tegenstanders van Moskou "donkere krachten."
De steun van Kirill voor Poetin heeft er de afgelopen jaren voor gezorgd dat hij de belangrijkste geestelijke bondgenoot is geworden van het, officieel, seculiere Kremlin en dat de grens tussen kerk en staat in Rusland steeds meer aan het vervagen is.
2. Zijn steun voor de oorlog in Oekraïne lijkt verbonden te zijn met de hoop dat Rusland en Oekraïne zich zullen verenigen in een groot Russische Rijk.
Moskou zou al ruim voor de inval in Oekraïne gehoopt hebben het land te kunnen overtuigen zich bij Rusland te voegen met behulp van patriarch Kirill en het orthodoxe geloof. Maar critici zeggen dat de manier waarop de Russen dit hebben aangepakt rommelig en kolonialistisch zou zijn geweest, waardoor ze het Oekraïense volk tegen zich in het harnas hebben gejaagd.
De betrokkenheid van Kirill bij deze pogingen toont volgens experts aan dat hij een visie van een groot Russisch Rijk deelt met Poetin. Het is daarom ook niet verbazingwekkend dat de Patriarch zowel de inname van de Krim als de oorlog in Oekraïne steunt.
Hij heeft begin deze maand zelfs een speciale dienst gehouden voor Russische soldaten, waarin hij hen opriep hun land te verdedigen "zoals alleen Russen dat kunnen."
3. Kirill zou schatrijk zijn
Harde cijfers zijn er niet, maar er is over de jaren wel flink gespeculeerd over wat de patriarch aan vermogen zou hebben. Volgens Forbes bedroeg het persoonlijke vermogen van Kirill in 2006 zo'n 4 miljard dollar. Dit is onder meer gebaseerd op analyses van onroerend goed, jachten en dure sieraden - hij zou een horloge van 30.000 dollar dragen - die de patriarch zou bezitten.
In 2020 werd duidelijk dat Kirill onder een valse naam meerdere appartementen bezit, waaronder twee in Moskou van respectievelijk 893.000 dollar en 155.000 dollar. Ook in Sint-Petersburg heeft Kirill een 'bescheiden optrekje' van 83 vierkante meter met een geschatte waarde van 114.000 dollar.
4. Paus Franciscus zou Kirill de les hebben gelezen nadat hij een lijst met "rechtvaardigingen voor de oorlog" voordroeg tijdens een video call
Anders dan zijn rooms-katholieke collega paus Franciscus, veroordeelt patriarch Kirill de oorlog in Oekraïne niet. Half maart hadden de twee kerkleiders een videogesprek van ruim veertig minuten.
In een interview met de Italiaanse krant Corriere della Sera zei de paus deze week dat Kirill tijdens dit gesprek hem bijna twintig minuten lang "alle rechtvaardigingen voor de oorlog" van een stuk papier heeft voorgelezen.
"Ik luisterde en zei hem: Ik begrijp hier niets van", aldus de paus in een interview met de Italiaanse krant. "Broeder, wij zijn geen geestelijken van de staat, wij kunnen niet de taal van de politiek gebruiken. Voorkom dat u de misdienaar van Poetin wordt."
5. Met zijn controversiële uitspraken zorgt hij voor verdeeldheid in de Russisch-orthodoxe kerk
Vier priesters van de Russisch-orthodoxe kerk in Amsterdam hebben zich in maart afgesplitst van het patriarchaat in Moskou. Ze gaven aan dat ze Kirill hadden gevraagd zich uit te spreken tegen de Russische inval in Oekraïne en kort daarna ‘onaangekondigd bezoek’ zouden hebben gekregen van aartsbisschop Elisey, die hen zou hebben opgedragen excuses te maken aan Kirill.
De geestelijken voelden zich hierdoor onder druk gezet door zowel de patriarch als de Russische staat en daarom niet meer door te gaan met Kirill.
De Russisch-orthodoxe kerk in Istanbul keerde zich al eerder van Kirill af en ook een van de belangrijkste aartsbisschop van de Russisch-orthodoxe kerken in West-Europa, Metropoliet Johannes van Dubna, heeft er met een brief bij Kirill op aangedrongen zijn stem te verheffen "tegen deze monsterlijke en zinloze oorlog en voorbede te doen bij de autoriteiten van de Russische Federatie, opdat dit moorddadige conflict zo spoedig mogelijk ophoudt".
Of Kirill naast problemen met de Russisch-orthodoxe kerk in Europa, ook nog Europese sancties kan verwachten, is nog helemaal niet zeker. De EU-landen zijn nog in onderhandeling over het door de Europese Commissie voorgestelde sanctiepakket, waar naar verluidt 58 personen op staan.