Rusland heeft zich onder druk van internationale sancties sinds 2014 steeds meer afgesloten van de rest van de wereld.

De eigenzinnige koers van president Vladimir Poetin is tijdens de corona-uitbraak en de daaruit voortvloeiende oliecrisis een groot voordeel.

Rusland heeft flinke valutareserves opgebouwd en is maar zeer beperkt afhankelijk van de import van levensmiddelen uit het buitenland.

ANALYSE – De directe gevolgen van de coronacrisis zijn net als in de rest van de wereld, ook in Rusland goed voelbaar.

Volgens officiële cijfers telt het land ruim 32.000 besmettingen. Al het vliegverkeer is per eind maart opgeschort en alle 65-plussers wordt aangeraden om in zelfisolatie te gaan.

Het zijn echter vooral de indirecte gevolgen die Rusland veel zwaarder raken dan veel andere landen.

Het land voerde vorig jaar voor 200 miljard dollar aan olie en andere energieproducten uit. Dat bedrag pakt in 2020 een flink stuk lager uit, aangezien de olieprijs sinds de jaarwisseling is gehalveerd.

Een belangrijke reden is de corona-uitbraak. Een groot deel van de transportsector ligt stil en dat leidt ertoe dat de vraag naar olie sterk daalt.

Rusland is gewend aan oliecrisis

Het is niet de eerste keer dat Rusland te maken krijgt met een instortende olieprijs. In de tweede helft van 2014 daalde de prijs voor een vat Brent-olie van bijna 110 dollar tot ruim 50 dollar. Op de valutamarkt was er opeens een stuk minder vraag naar roebels, het betaalmiddel voor Russische olie. In iets meer dan zes maanden daalde de waarde van de munt met bijna 3 dollarcent naar minder dan 1,5 dollarcent.

Uiteindelijk moest de centrale bank de Russische rente verhogen van 7,5 procent naar 17 procent om te voorkomen dat de roebel helemaal waardeloos werd.

Renteverhogingen zijn een beproefd middel om een munt een duwtje in de rug te geven. Want zeg nou zelf: jij overweegt toch ook om over te stappen naar een andere bank als de spaarrente daar een paar procent hoger ligt?

Sinds begin dit jaar is de prijs van een vat Brent-olie opnieuw gehalveerd. Die daling zette deze week door, ondanks dat Rusland met OPEC-landen afspraken maakte om de productie in mei en juni met bijna 10 miljoen vaten per dag te verlagen.

Het is twijfelachtig of de olielanden het eens kunnen worden over een nog grotere productieverlaging. Toch staat de Russische centrale bank niet in de startblokken om de rente weer te verhogen.

Een renteverhoging kan de genadeklap zijn voor de door corona al flink beschadigde economie. De kans is dan ook groot dat voorzitster Elvira Nabiullina bij de centralebankvergadering op 24 april juist een nieuwe renteverlaging aankondigt. Het staat echter niet vast dat de roebel dan een nieuwe klap krijgt. Rusland heeft namelijk noodgedwongen heel wat lessen geleerd van de vorige crisis.

Rusland wil niet afhankelijk zijn van het buitenland

Die vorige oliecrisis viel samen met de invoering van allerlei internationale sancties tegen Rusland, onder meer voor de annexatie van de Krim. Rusland wil sindsdien zo min mogelijk afhankelijk zijn van de buitenwereld. Slechts 10 procent van de levensmiddelen wordt geïmporteerd. In 2014 was dat 25 procent.

Russische bedrijven hebben de afgelopen jaren razendsnel internationale schulden afgelost. De overheid heeft bovendien een reservepotje van ruim 100 miljard dollar opgebouwd.

Dankzij het geïsoleerde karakter van Rusland dreunt de internationale handelsschok van de coronacrisis veel minder hard door dan in een open economie zoals die van Nederland. Dat neemt niet weg dat het virus ook voor Rusland een ramp is.

Een verschil is dat de Russen veel meer gewend zijn aan rampen dan de westerse wereld. En de lessen die ze geleerd hebben, zorgen er nu voor dat de roebel minder snel daalt dan je zou denken.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.