Rusland is veel effectiever geworden met artillerie-aanvallen

De Russische aanvalsketen is nu veel sneller en preciezer dan aan het begin van de oorlog in Oekraïne. Het gaat er daarbij om hoe snel het leger kan bewegen vanaf het moment dat er een doel is geïdentificeerd tot het moment dat er kan worden geschoten op dat doelwit.

Onderzoeker oorlogstechnologie en innovatie Federico Borsari van het Center for European Policy Analysis zegt tegen Business Insider dat “de Russen zich goed hebben aangepast en dat de NAVO daar oog voor zou moeten hebben.”

De artillerie-productie van Rusland ligt veel hoger dan die van het Westen, waardoor de NAVO de vijand zou moeten afschrikken met meer vuurkracht op het slagveld en begeleidende verkenningsdrones.

Het moeizame begin van Rusland van de oorlog

Een van de grootste problemen van Rusland aan het begin van de oorlog was dat er veel te veel tijd zat tussen het identificeren van een doelwit en het moment dat daarop geschoten kon worden. Het duurde uren voor indirect gevechtsvuur, zoals artillerie en mortieren en nog langer voor kruisraketten.

Borsari schreef in een begin april gepubliceerd rapport dat de Russische aanvallen soms wel vier uur werden vertraagd, waardoor ze absoluut niet effectief waren, omdat Oekraïense eenheden zich al lang weer naar een andere positie hadden begeven.

Onderzoekers van de in Londen gevestigde denktank Royal United Services Institute schreven in november 2022 dat Russische troepen "doelen hebben gemist vanwege zelf veroorzaakte problemen in de aanvalsketen, waardoor ze meestal te laat schieten."

Een groot probleem was dat Rusland verouderde satellieten en drones gebruikte, die het tempo van de gevechten niet bij konden houden. Het identificeren van doelen ging heel moeizaam. Soms verspilden de Russen tactische raketten aan kleine groepjes Oekraïense infanterie, terwijl ze met maar een paar kruisraketten grote vliegvelden bestookten.

Een ander probleem was dat Russische commando- en controlesystemen te rigide waren en veel kenmerken vertoonden van de topdown-commadostructuur uit het Sovjet-tijdperk. Nadat er tijdig inlichtingen waren verzameld, moesten de grondtroepen wachten tot verschillende lagen in de commandostructuur toestemming hadden gegeven om aan te vallen.

Veel Russische militairen en officieren hadden vaak geen idee wat precies hun verantwoordelijkheden waren en die onduidelijkheid werd alleen maar versterkt door gebrekkige communicatie en technische problemen.

Zo hadden veel Russische eenheden aan het begin van de oorlog nog geen Strelets-laptops, waarmee ze effectief Oekraïense troepen konden identificeren, schreven RUSI-onderzoekers in mei 2023. De software verzamelt gegevens van drones en verkenningseenheden en toont die inzichtelijk op een livekaart voor commandanten.

Russische eenheden die wel konden beschikken over de laptops, lieten deze vaak in hun bagage zitten of wisten niet hoe ze die moesten gebruiken.

Hoe Rusland de aanvalsketen op orde kreeg

Inmiddels gebruikt Rusland veel verschillende typen tactische drones om doelen in Oekraïne te identificeren en vullen de Russen het luchtruim met honderden observatiesystemen op verschillende hoogten. Soms kunnen deze verkenningssystemen samenwerken om Russische commandanten hetzelfde doel van verschillende kanten te laten zien.

Toen het Kremlin de productie van drones ging opvoeren, gingen deze al snel de ruggengraat vormen van de Russische verkenningsmissies. In 2023 meldde het Russische staatspersbureau TASS dat Rusland vijftig keer zoveel Orlan-drones was gaan produceren.

Rusland heeft ook meer vrijheid gekregen om te manoeuvreren met grotere verkenningsdrones, vanwege de tekortschietende Oekraïense luchtafweer. Daardoor kunnen de Russen inlichtingen verzamelen over de Oekraïense operaties in de achterhoede en effectieve aanvallen uitvoeren.

Nu de drones de Russen een beter zicht geven op het slagveld, gebruikt het Russische leger steeds meer ballistische korteafstandsraketten, zoals de Iskander-M en verwoestende zweefbommen om belangrijke doelen achter de frontlinie aan te vallen.

Een tijdelijk tekort aan artilleriemunitie in 2023 betekende dat Rusland van massale bombardementen over moest schakelen op precisieaanvallen.

Daarnaast is de Russische commandostructuur ook aanzienlijk verbeterd sinds het begin van de oorlog.

RUSI-onderzoekers Jack Watling en Nick Reynolds schreven in 2023 in een rapport over Russische gevechtstactieken dat "de Russische artillerie het Reconnaissance Strike Complex behoorlijk heeft verfijnd" nadat Oekraïne een aantal van hun munitieopslagplaatsen en commando- en controlecentra had vernietigd met HIMARS-aanvallen.

"Dit heeft geresulteerd in een veel nauwere integratie van drones, die directe ondersteuning verlenen aan commandanten die bevoegd zijn om aanvalsbevelen te geven", schrijven ze. "Ook is de Russische artillerie steeds meer in staat om vanaf verschillende posities te vuren en te bewegen."

Verder maakt Rusland beter gebruik van de Strelets-systemen, zodat er meer samenhang is op het slagveld. Er is eveneens een rol weggelegd voor andere technologie, zoals smartphones. Daardoor kunnen Russische eenheden op lager niveau veel beter op elkaar inspelen en inlichtingen en aanvalscommando's in één beeld samenvoegen.

Zo maakten Russische troepen in oktober 2024 bijvoorbeeld volop gebruik van de voor games ontwikkelde berichtenapp Discord om live-informatie te delen over het slagveld en aanvallen te coördineren.

Hoewel smartphones heel makkelijk zijn om te gebruiken, hebben ze ook aanzienlijke nadelen. Zo heeft het gebruik van smartphones op het slagveld geleid tot aanvallen op de positie van de gebruiker, informatielekken en andere problemen. Militaire leiders van Rusland tot de VS hebben daarvoor gewaarschuwd.

De NAVO moet alert zijn

De verbetering van de Russische aanvalsketen betekent dat westerse troepen die zich voorbereiden op een mogelijk conflict, zich moeten richten op het trainen van troepen om snel en in kleine formaties te vechten en zo het risico op aanvallen te verkleinen, zegt Borsari.

"Sinds het begin van de grootschalige invasie is er bij de NAVO extra nadruk komen te liggen op meer verspreide troepen die in kleinere eenheden kunnen opereren", legt hij uit. Desaggregatie wordt in toenemende mate gezien als een noodzaak op het moderne slagveld.

Directeur Sam Cranny-Evans van het Britse onderzoeksbureau Calibre Defence schreef in januari voor het Centre for Historical Analysis and Conflict Research dat de NAVO zich moet voorbereiden op een Russisch leger met veel meer gevechstervaring dat met precisie kan toeslaan. "Dat is heel belangrijk voor het Britse leger en alle bondgenoten", schreef hij. "Uit het beschikbare bewijsmateriaal blijkt dat Rusland zich heeft afgewend van zijn Sovjet-wortels en is overgestapt op een doctrine die precies, dodelijk en op grote schaal toepasbaar is."

Volgens Borsari moeten de VS en Europa actie ondernemen en de Russische productie van hightech drones en precisiemunitie aanpakken, aangezien die voor een belangrijk deel afhankelijk is van buitenlandse onderdelen. "Westerse sancties hebben de inkoop van cruciale onderdelen vertraagd en daardoor kan Rusland minder goed duurzaam op grote schaal produceren", zegt hij.

LEES OOK: Een Brit die als vrijwilliger voor Oekraïne vocht, noemt 3 essentiële dingen voor operationele acties: een geweer, granaten en snoep