- Westerse sancties hebben Rusland in de armen van China gedreven, als het gaat om het faciliteren van internationale betalingstransacties.
- China maakt zich ook meer zorgen over sancties, maar heeft zelf geen alternatief voor de dollar.
- Het Chinese financiële systeem is nog altijd nauw verweven met de Amerikaanse munt.
- Lees ook: China is de belangrijkste steunpilaar van de economie van Rusland: dat kan niet zonder gevolgen blijven, volgens topman van vermogensbeheerder BlackRock
Ingrijpende westerse sancties tegen Rusland hebben de Russische economie zo geïsoleerd, dat het land nu afhankelijk is van de Chinese yuan voor de internationale handel en het aanhouden van buitenlandse valutareserves.
Het isolement van Rusland heeft China ongerust gemaakt over de eigen afhankelijkheid van de dollar. Van belang daarbij is wel dat China met een economie van 18.000 miljard dollar veel groter is dan de circa 2.000 miljard dollar die de Russische economie vertegenwoordigt.
In tegenstelling tot Rusland heeft Beijing veel minder alternatieven op zich op korte termijn af te keren van de dollar, schrijft analist Robert Greene van de Amerikaanse denktank Carnegie Endowment in een recente bijdrage.
“Rusland heeft zijn internationale deviezenreserves gediversifieerd door renminbi-activa te kopen, maar China heeft geen vergelijkbare mogelijkheden”, aldus Greene
Er zijn veel redenen voor het feit dat China zich niet zomaar kan loskoppelen van de dollar. Zo spelen de rol van de dollar in de wereldwijde grondstoffenhandel en het feit dat de buitenlandse reserves van China veel groter zijn dan die van Rusland een rol.
China komt steeds weer uit bij de dollar
China heeft zeker geprobeerd zijn afhankelijkheid van de dollar te verminderen. Zo heeft het land het op de yuan gebaseerde Cross-Border Interbank Payment System (CIPS) opgezet om transacties te verwerken. Veel CIPS-deelnemers zijn echter sterk verbonden met het op dollars gebaseerde financiële systeem en mogelijk onderworpen aan Amerikaanse sancties.
Ondertussen wordt ongeveer de helft van de Chinese buitenlandse reserves aangehouden in dollars. De dollaractiva van het land waren in 2023 meer dan 15 keer groter dan die van Rusland in 2019, schrijft Greene. De centrale bank van Rusland heeft de in dollar luidende buitenlandse reserves vanaf 2020 aanzienlijk verminderd in de aanloop naar de invasie van Oekraïne, wat betekent dat de dollarreserves van China op dit moment nog veel groter zouden kunnen zijn dan die van Rusland.
“China zou in theorie ook een bescheiden deel van zijn dollarreserves kunnen beleggen in andere valuta, bijvoorbeeld door staatsobligaties te kopen van relatief kleine en open economieën,” schijft Greene.
Naast de deviezenreserves zijn ook China's grootste financiële instellingen, waaronder de vier grootste commerciële banken die in staatsbezit zijn, sterk verweven met het Amerikaanse financiële systeem. “Deze instellingen zijn vaak afhankelijk van dollarfinanciering om overzeese activiteiten te financieren en hadden de afgelopen jaren soms verplichtingen in dollars die aanzienlijk meer waard waren dan de bezittingen in dollars,” aldus Greene, waarbij hij verwees naar een onderzoeksartikel dat in 2022 werd gepubliceerd door de Federal Reserve Bank of Boston.
China's banden met de dollar manifesteren zich ook op andere manieren. De meeste leningen van China's Belt and Road Initiative [leningen van China aan ontwikkelingslanden, red.] luiden in dollars. Veel Chinese bedrijven hebben aandelenfinanciering in Amerikaanse dollars aangetrokken.
China beheert ook actief zijn wisselkoers ten opzichte van de dollar, aldus Greene.
Geen alternatief voor dominantie van de dollar
Kortom, China kan het sanctiebestendige draaiboek van Rusland niet kopiëren en zal op de korte termijn waarschijnlijk afhankelijk blijven van het financiële systeem van de dollar.
Niet alleen China vindt het tijd om te breken met koning dollar. Het gesprek over de-dollarisatie komt in golven om de paar jaar terug sinds ten minste de jaren 1970. Maar de dollar regeert nog steeds, dankzij zijn positie als veilige haven voor beleggingen.
Valutastrateeg James Lord van zakenbank Morgan Stanley, verwoorde het in een podcast zo: “Welke valuta zou je willen bezitten als de aandelenmarkten wereldwijd beginnen te dalen en de wereldeconomie in een recessie terecht komt? Je wilt je positioneren in Amerikaanse dollars, omdat dat historisch gezien de dollar stijgt bij dat soort gebeurtenissen.”