- Een wijziging in de Russische dienstplichtwet wijst erop dat Moskou zich voorbereidt op een langdurige oorlog in Oekraïne.
- De nieuwe maatregelen maken het makkelijker om nieuwe troepen op te roepen en moeilijker voor Russen om de dienstplicht te ontlopen.
- Een expert van de Amerikaanse denktank Rand Corporation ziet een verdere verharding van het regime van president Poetin.
- Lees ook: Eén oude tank en geen vliegtuigen: zo verliep de Overwinningsparade van 9 mei in Rusland – een ingekorte versie vanwege de oorlog in Oekraïne.
Rusland verwachtte een korte oorlog en een snelle overwinning, toen het in februari 2022 Oekraïne binnenviel. Maar ruim een jaar later lijkt het Kremlin zich voor te bereiden op een lange en bloedige strijd, afgaande op een reeks nieuwe maatregelen die de Russische regering heeft genomen rond de militaire dienstplicht.
“Rusland verandert stap voor stap tal van wetten om zo de economie en het land om te vormen tot een oorlogseconomie”, vertelde Dara Massicot, een expert op het gebied van het Russische leger bij de Amerikaanse denktank Rand Corporation, in april tijdens een conferentie bij de Georgetown University.
Zo is afgelopen maand de Russische dienstplichtwet gewijzigd, waardoor de regering digitale oproepen kan versturen die geldig zijn zodra ze worden verstuurd. Deze aanpak wijkt af van eerdere schriftelijke oproepen die per post werden verzonden en door de ontvanger moesten worden ondertekend, om geldig te zijn.
Wie nu niet reageert op een digitale oproep en zich niet meldt bij rekruteringsbureaus, krijgt te maken met verschillende straffen, zoals het verbod om een auto te registreren of het land te verlaten.
Een rekruteringsbureau in Moskou. Foto: Vlad Karkov/SOPA Images/LightRocket via Getty Images.
"Sinds eind 2022 heeft Rusland een reeks wetswijzigingen doorgevoerd, waarbij de straffen voor het ontduiken van de dienstplicht zijn aangescherpt", aldus Massicot. "Niemand kan het leger verlaten, tenzij een soldaat wordt ontslagen."
Massicot denkt dat het Kremlin een herhaling probeert te voorkomen van het fiasco van de "gedeeltelijke mobilisatie" in 2022, toen Rusland probeerde 300.000 mannen te rekruteren voor het leger.
Honderdduizenden hogeropgeleide en welgestelde jonge Russen vluchtten vervolgens naar het buitenland, waardoor er een tekort aan hogeropgeleiden in het land ontstond. Ook werden duizenden Russen opgeroepen die ongeschikt waren of een vrijstelling hadden voor militaire dienst, wat leidde tot een zeldzame erkenning van president Poetin dat er "fouten" waren gemaakt.
Voor degenen die in Rusland bleven, was het proces chaotisch. "Ze konden geen mensen vinden. Ze mobiliseerden ook de verkeerde mensen, omdat ze een quotasysteem hadden", aldus Massicot.
De regering richt zich nu op de individuele burger. Massicot: "Als je je niet aan de wetten houdt, krijg je straffen. Als je je niet meldt, verlies je bijvoorbeeld je rijbewijs."
Russen vertrekken uit Moskou na een oproep voor gedeeltelijke mobilisatie. Foto: Sefa Karacan/Anadolu Agency via Getty Images.
Rusland heeft volgens schattingen van Amerikaanse inlichtingendiensten in slechts 15 maanden tijd 100.000 manschappen verloren. Twintigduizend van hen zijn naar schatting omgekomen, de rest is gewond geraakt.
Door de reeks tegenvallers op het slagveld ziet het Kremlin zich gedwongen een beroep te doen op slecht opgeleide en zwak bewapende troepen, waaronder huurlingen en voorwaardelijk vrijgelaten gevangenen. Op deze manier probeert Rusland de Oekraïense troepen, die met minder zijn, te overweldigen.
Deze aanpak kent gemengde successen en heeft de reeds zware verliezen alleen maar vergroot. Nu de oorlog voortduurt, is er een enorme behoefte aan mankracht ontstaan.
Rusland heeft geprobeerd soldaten te werven met prikkels zoals inschrijvingsbonussen en een salaris voor de dienstplichtigen dat in sommige gevallen hoger is dan dat van hun officieren. Maar deze bonussen dreigen de defensiebegroting hard te raken, terwijl daarmee al duizenden vernielde pantservoertuigen en tientallen vliegtuigen vervangen moet worden.
Dmitri Medvedev bezoekt Ruslands grootste tankfabriek. Foto: Getty Images.
Afgezien van de behoefte aan manschappen tonen de nieuwe wetten aan dat het Kremlin met hardere hand optreedt en daarmee terugkeert naar een vorm van bestuur die sommige Russen liever zouden vergeten. Dit blijkt uit de acties van sommige Russische leiders. Zo ging voormalig president Dmitri Medvedev in een zwarte, leren jas naar een tankfabriek, waar hij een telegram van dictator Josef Stalin uit de Tweede Wereldoorlog voorlas om de leiders van fabrieken te motiveren.
"Dat is politiek theater", stelde Massicot over de acties van Medvedev, "maar de wetswijzigingen zijn erg verontrustend. Het laat zien dat ze bezig zijn om meer bevoegdheden over te hevelen naar de federale overheid. In Rusland gaan mobilisatie en de staat van beleg eigenlijk hand in hand. Het een kan niet zonder het ander, althans volgens hun doctrine."
Niettemin zal hard optreden tegen ontduiking van de dienstplicht daar niet noodzakelijkerwijs een einde aan maken. Massicot: "Mensen zullen nog steeds proberen Rusland te verlaten, als ze de juiste grenswacht kennen, als ze mensen kunnen omkopen of als ze bereid zijn door onherbergzaam gebied te trekken."
Michael Peck is een schrijver wiens werk is verschenen in Forbes, Defense News, Foreign Policy magazine en andere publicaties. Hij heeft een master in politieke wetenschappen.