- De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn handen vol aan het veroveren van Oekraïne, maar lijkt zijn volgende doelwit al te hebben geïdentificeerd: Belarus.
- Het buurland moet tegen 2030 worden ingelijfd, zo blijkt uit een geheim Russisch staatsdocument dat in handen is van onderzoeksjournalisten.
- Ondertussen blijft Rusland zich verzetten tegen het Westen. Zo schort het land zijn deelname aan het laatste nog functionerende ontwapeningsverdrag met de VS op.
- Lees ook: 97% van het Russische leger is actief in Oekraïne, volgens Britse minister – dat schept uitdagingen voor Rusland én Europa
De Russische president Vladimir Poetin heeft momenteel zijn handen vol aan het veroveren van Oekraïne. Maar zijn ambitie reikt verder: tegen 2030 moet Rusland buurland Belarus inlijven.
Dat blijkt uit een gelekt staatsdocument dat in handen is van een netwerk van onderzoeksjournalisten. Yahoo News maakt hier onderdeel van uit en bericht dat het document stamt uit het najaar van 2021. Het zou zijn opgesteld door onder meer de Russische inlichtingendiensten FSB, SVR en GRU.
Het document noemt als einddoel het stichten van een zogenaamde Uniestaat van Rusland en Wit-Rusland tegen 2030. Hierbij is over alles nagedacht: van het integreren van de Belarussische wetten tot een “gecoördineerd buitenlands en defensiebeleid”. Economische samenwerking komt ook aan bod.
Wat gelijk duidelijk wordt: Rusland voert de boventoon. Zo benadrukt het document ook het belang van “het waarborgen van de overheersende invloed van de Russische Federatie”.
Belarus is van strategisch belang voor Rusland
Officieel bestaat de Uniestaat van Rusland en Wit-Rusland al. De supranationale entiteit werd opgericht in 1996, om de samenwerking tussen de twee landen te bevorderen. In de praktijk kwam daar weinig van terecht. Nu zou Rusland meer inzetten op annexeren dan samenwerken, aldus Yahoo News.
Een echte verrassing is het niet te noemen. De oppositie in Belarus klaagt namelijk al langer dat president Aleksandr Loekasjenko, een belangrijke bondgenoot van Poetin, het land langzaam overdraagt aan het Kremlin. "Belarus is volledig overgeleverd aan Moskou en er is eigenlijk sprake van een sluipende annexatie", zei adviseur Franak Viačorka van oppositieleider Svetlana Tichanovskaja tegen Nieuwsuur in december.
De interesse vanuit Rusland valt eenvoudig te verklaren. Belarus kan fungeren als een cruciale bufferstaat, die ook nog eens grenst aan de NAVO-landen Polen, Litouwen en Letland. Alle drie zijn tevens lid van de Europese Unie.
Een annexatie van Belarus zou het laatste restje soevereiniteit wegvagen en het land, dat ruim 9 miljoen inwoners telt, reduceren tot een satellietstaat van Moskou.
Maar valt het document wel te vertrouwen? Zowel Yahoo News als de Duitse krant Süddeutsche Zeitung – een ander lid van het onderzoeksnetwerk – deden navraag bij experts. Zij bevestigden de echtheid van het document.
Poetin schort deelname aan ontwapeningsverdrag START op
Ondertussen blijft Rusland zich verzetten tegen het Westen. Zo schort het land zijn deelname aan het laatste nog functionerende ontwapeningsverdrag met de Verenigde Staten op.
Poetin zei in een toespraak voor leden van het parlement en de regering op dinsdag zich hiertoe gedwongen te voelen, omdat westerse landen meer kernwapens zouden bezitten dan Rusland.
Moskou hield inspecties waar het Verdrag voor Vermindering van Strategische Wapens (START) in voorziet eerder al tegen. Rusland beschuldigde de VS er eerder ook van inspecties te dwarsbomen.
Overleg tussen de VS en Moskou om die te hervatten is herhaaldelijk uitgesteld. Beide partijen spraken er voor het laatst in oktober 2021 over.
De VS beschuldigden Rusland er in januari van meer strategische nucleaire wapens te hebben dan de maxima die het verdrag vastlegt. Bij de ondertekening van het nieuwe START-verdrag in 2010 legden beide landen een maximumaantal van 1.550 kernkoppen vast. Dat was 30 procent minder dan bij de ondertekening van de voorganger van het verdrag in 2002.
Het nieuwe START-verdrag loopt in 2026 af. Poetin zei het verdrag alleen op te schorten en niet op te zeggen.
'Het bestaan van ons land staat op het spel'
In zijn toespraak zei Poetin ook dat het Russische offensief in Oekraïne systematisch zal worden voortgezet.
De "speciale militaire operatie" in Oekraïne, zoals Moskou de oorlog noemt, begon bijna een jaar geleden. Poetin zei dat het Russische leger zijn doelen in Oekraïne zal bereiken. Volgens hem kan Rusland niet verslagen worden. "Het bestaan van ons land staat op het spel."
Volgens Poetin was er geen andere keuze dan het buurland binnen te vallen, omdat Kiev met militaire hulp van het Westen een offensief in de oostelijke Donbasregio aan het voorbereiden was. Rusland stond ervoor open om op gelijke voet te spreken over de veiligheidsarchitectuur in Europa maar veiligheidsgaranties werden geweigerd, aldus Poetin.
"Achter onze ruggen werd een heel ander scenario voorbereid", aldus Poetin, doelend op de wereldwijde hegemonie die de VS en hun bondgenoten zouden nastreven. De oorlog in Oekraïne is daarom volgens hem de schuld van het Westen. Hij kondigde aan dat het leger en de marine zullen worden versterkt.
De president bedankte iedereen die zich heeft ingezet voor de strijd voor hun moed en vastberadenheid en kreeg een staande ovatie van de aanwezigen. Poetin zei te begrijpen hoe moeilijk het is voor familieleden van Russische soldaten die tijdens gevechten in Oekraïne zijn omgekomen. Voor hen beloofde hij "gerichte steun" met een nieuw speciaal fonds.
De meerderheid van de bevolking steunt de militaire campagne, stelde de president. Rusland zal volgens Poetin nooit zwichten voor westerse pogingen om de Russische samenleving te verdelen. Hij verzekerde dat "verraders" zullen worden berecht.
Over de sancties die tegen Rusland zijn ingesteld om de Russen te laten "lijden", zei hij dat het Westen er niet in is geslaagd Rusland op economisch gebied hard te treffen. Rusland heeft volgens Poetin alle financiële middelen om zijn nationale veiligheid en economische ontwikkeling te garanderen.