Na een prachtig beursjaar ziet 2014 er een stuk minder zonnig uit voor aandelenbeleggers. Ter illustratie licht Rob Putter de crisis in Turkije eruit.
Op de beurs gaat een gezegde dat de performance in de maand januari de toon zet voor de rest van het jaar. Wie daarin gelooft, kan 2014 wel vergeten.
In mijn column van december 2013 gaf ik beleggers de aanbeveling liever naar de zijlijn te gaan. De beurs is over de jaarwisseling niet gedaald (zie onderstaande grafiek), maar ik heb wel rustige feestdagen gehad. Voorlopig wacht ik met opnieuw breed in de markt te stappen vanwege de eerste zin van dit artikel. Bovendien zijn er te veel losse eindjes.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Beleggers snakken plots naar 'veiligheid'
De Amerikaanse Federal Reserve gaat de geldkraan voorzichtig wat minder ver open zetten (taperen in jargon), onder leiding van een nieuwe baas. In de meeste opkomende markten zet de daling van aandelenmarkten door, terwijl valuta in opkomende landen neigen naar een crisis. Intussen is China een diffuus verhaal en zoeken zoeken hedgefondsen naar afbouw van grote schuldposities (deleveraging).
Veiligheid is plotseling troef, mede door een groeiende perceptie van een mogelijke renteverhoging dit jaar.
Kijk, 2013 was een goed beursjaar (zie grafiek 2). Aandelen stegen gemiddeld 25 procent en dat was de manifestatie van een rally die in 2012 begon. Wat is er dan verkeerd aan een reactie? Is het onoverkomelijk als 2014 wat minder is?
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Even wachten kan geen kwaad
Als je een echte lange-termijnbelegger bent, maakt het weinig uit. Maar als je je geld moet verdienen met beurshandel, dan kun je wellicht ook even wachten. Blijkt het later allemaal mee te vallen, dan kan je alsnog instappen.
Persoonlijk betaal ik liever wat meer als ik beleg, als ik er ook de juiste richting van de beurs bij krijg. Vorig jaar was een jaar van stijgende koersen en een lage bewegelijkheid van de beurs (zie grafiek 3). Dit jaar kan het heel goed andersom zijn. Niet alleen technisch, maar ook fundamenteel. Voor een deel is de huidige aarzeling op de beurzen te wijten aan tegenvallende bedrijfsresultaten.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Van de zijde van de beleidsmakers komen uiteraard weer zonnige berichten. Eurocommissaris Olli Rehn roept dat de eurocrisis voorbij is, maar dan heeft hij zeker de Europese werkeloosheidscijfers niet gezien. Met name de periferie van Europa heeft de zaken lang nog niet op orde.
Turkije: jaren boven z'n stand geleefd
Om te beseffen wat er had kunnen gebeuren (en wat er nog steeds kan gebeuren) is Turkije een mooi voorbeeld. Dat land viel buiten de boot van de Europese steunoperaties en de uitkomst is niet bemoedigend. Zeker niet nu wereldwijd de opkomende markten min of meer en gelijk beeld vertonen.
Ongetwijfeld is de politieke crisis in Turkije de katalysator geweest van de malaise waarin het land zich nu bevindt. Maar de oorzaken liggen een stuk dieper. Turkije heeft jarenlang boven zijn stand geleefd en het begrotingstekort is inmiddels zeven procent van het bruto binnenlands product (bbp).
Zeepbelstrategie Erdogan
In tegenstelling tot wat menig analist denkt is premier Erdogan niet de economische wonderdokter die van het land een aantrekkelijk beleggingsobject zou maken. Veel meer heeft hij de lijn gevolgd van de derde-wereld-krediet-zeepbelstrategie en zaken verwezenlijkt die het land niet betalen kon. De overheidsuitgaven zijn vorig jaar twintig procent gegroeid en Turkije moet geld lenen om de rente op haar schulden te kunnen betalen.
De Turkse schuld aan het buitenland groeit met dertig procent per jaar en de groei van het bruto binnenlands product is negatief. Grafiek 4 toont het verloop van de Lira.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Met deze ontwikkeling wordt het voor Erdogan een moeilijke sales pitch om in het buitenland nog geld los te krijgen. Wanbetaling ligt op de loer.
Tijd voor herbezinning
Dus wat nu, belegger? De aandelenmarkten kampen met een eenzijdige situatie, iedereen zit long (i.e. heeft gegokt op stijgende koersen, red), en er is nog steeds een onevenredig groot optimisme.
Als je de markt mag geloven, dan is er een gerede kans dat dit jaar de rente toch een tik omhoog krijgt. Aan de andere kant waarschuwt IMF-voorzitter Christine Lagarde voor deflatie. Beide zijn fnuikend voor de aandelenmarkten na een lange rally.
De opkomende markten, die nog niet zo heel lang geleden de motor in beleggingsland waren, zijn tijdelijk uitgeblust. Tijd voor een herbezinning na twee mooie beursjaren?
Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau Uniquest, onderdeel van de Latin Capital Group. De informatie in deze column bevat geen individueel beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Lees ook:
Corruptieschandaal raakt Turkije: centrale bank in actie
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl