- De overstapperiode voor de zorgverzekering staat voor de deur. Het is de vraag of verzekerden voor 2025 nog kunnen kiezen voor een restitutiepolis.
- Met een restitutiepolis krijg je zorg in principe volledig vergoed, Het maakt niet uit of de zorgverlener een contract met de verzekeraar heeft.
- In 2024 zijn restitutiepolissen schaarser geworden. Als dit type polis helemaal verdwijnt, kan dat betekenen dat je niet bij de zorgverlener van jouw keuze terecht kan of dat je meer zelf moet betalen.
- Lees ook: Eigen risico zorg afschaffen? Verhogen AOW met €385 per jaar is beter alternatief, volgens zorgeconoom
Op 12 november aanstaande moeten alle zorgverzekeraars hun premies voor de zorgverzekering van 2025 bekend hebben gemaakt. Traditioneel breekt dan de periode aan waarin Nederlanders kunnen overstappen van zorgverzekering. Het is de vraag of ze dan nog kunnen kiezen voor een restitutiepolis.
Met een restitutiepolis kun je zorg volledig vergoed krijgen, ongeacht welke zorgverlener je kiest.
Het aanbod aan restitutiepolissen is de afgelopen jaren drastisch geslonken. Vroeger boden bijna alle zorgverzekeraars een restitutiepolis, maar in 2024 konden verzekerden kiezen uit slechts drie opties. Bij ander soort polissen is de kans groter dat je een deel van de rekening zelf moet betalen.
Nederlanders kunnen voor de verplichte basiszorgverzekering kiezen uit drie soorten polissen: de naturapolis, de restitutiepolis en de combinatiepolis.
Bij een naturapolis wordt de zorg alleen volledig vergoed, als je naar een zorgverlener gaat waarmee de verzekeraar een contract heeft. Is de zorgverlener niet gecontracteerd, dan wordt de rekening niet 100 procent vergoed, maar 60 tot 80 procent.
Bij een restitutiepolis wordt niet-gecontracteerde zorg volledig vergoed. De vergoeding geldt echter wel tot het gemiddelde gecontracteerde tarief, wat meestal, maar niet altijd, de volledige rekening is. De restitutiepolis wordt ook vrije zorgkeuze genoemd.
Bij combinatiepolis wordt ggz vaak niet volledig vergoed
Een combinatiepolis bestaat, zoals de naam al aangeeft, uit een combinatie van restitutie en natura. Hierbij bepaalt het soort zorg hoeveel wordt vergoed.
Bij een combinatiepolis valt de meeste zorg vaak onder het restitutie-deel, waarin ook niet-gecontracteerde zorg wordt vergoed. Maar geestelijke gezondheidszorg (ggz) valt vaak onder het natura-deel, waarin je alleen gecontracteerde zorg volledig vergoed krijgt.
De afgelopen jaren is het aantal combinatiepolissen gestegen en het aantal restitutiepolissen gedaald. Konden er in 2019 nog 21 restitutiepolissen worden afgesloten, in 2024 waren dat er zoals gezegd nog maar drie.
Grote zorgverzekeraars als Zilveren Kruis en CZ stopten met de restitutiepolis. Voor vrije zorgkeuze konden verzekerden in 2024 alleen nog terecht bij Menzis, a.s.r. en Aevitae (EUCARE).
Op 12 november als zorgverzekeraars hun premies bekend hebben gemaakt en de overstapperiode aanbreekt, zal blijken of er nog restitutiepolissen over zijn. Zo niet, dan kan het betekenen dat je niet terecht kan bij de zorgverlener van jouw keuze, of dat je een (groot) deel van de rekening zelf moet betalen.
Mogelijk betaal je 20% tot 40% van de nota zelf
Bij naturapolissen en combinatiepolissen moet je als verzekerde in de gaten houden of de zorgverlener gecontracteerd is. Is de zorg niet gecontracteerd, dan moet je er rekening mee houden dat je 20 tot 40 procent van de nota zelf moet betalen.
Dit kan behoorlijk in de papieren lopen. Iemand met een naturapolis die tien uur naar een niet-gecontracteerde psycholoog gaat, betaalt meer dan 500 euro aan kosten uit eigen zak, volgens vergelijkingssite Zorgwijzer.
Deze kosten komen bovenop het eigen risico van 385 euro dat geldt voor de basisverzekering en de eventuele door de overheid vastgestelde eigen bijdrage.
Behalve dat het aanbod aan restitutiepolissen is geslonken, zijn de premies van de vrije zorgkeuze-verzekeringen de afgelopen vijf jaar ook harder gestegen dan de premies van andere polissen, constateert Zorgwijzer.
Zo steeg de gemiddelde maandpremie van een naturapolis van 116,14 euro in 2019 naar 144,23 euro in 2024, een toename van 24,2 procent.
De gemiddelde premie van een restitutiepolis liep op van 126,35 euro in 2019 naar 164,55 euro in 2024, wat neerkomt op een stijging van 30,2 procent.
'Wachtllijsten in ggz lopen op'
Omdat vooral de geestelijke gezondheidszorg niet meer onder de restitutiepolis valt, verwacht stichting Mind, die zich inzet voor een psychisch gezonder Nederland, dat de wachtlijsten in de ggz verder oplopen, meldt Zorgwijzer.
In 2019 maakten 82.000 mensen in de ggz gebruik van niet-gecontracteerde zorg, wat neerkomt op 12 procent van de totale geestelijke gezondheidszorg. Mind vreest dat ggz-aanbieders die geen contracten afsluiten, zullen verdwijnen en dat er geen nieuwe aanwas al zijn, waardoor de wachtlijsten langer worden
"Mensen kunnen zich niet meer wenden tot ongecontracteerde zorg. Alleen mensen met veel geld kunnen dit eventueel nog zelf betalen", zegt Marielle van den Berg, woordvoerder van Mind tegen Zorgwijzer.
Volgens Van den Berg moeten zorgvragers bij gecontracteerde aanbieders in de steeds langere wachtrij aansluiten. Zorgverzekeraar Zilveren Kruist stelt juist dat de wachtlijsten korter worden doordat er minder wordt vergoed.
Binnen de geestelijke gezondheidszorg richten nieuwe aanbieders zich vooral op mensen met lichtere psychische problemen, terwijl de wachtlijsten voor zwaardere ggz-zorg almaar langer worden.
"Door het stoppen met alles vergoeden aanbieders van zware ggz-zorg juist extra te belonen, denken we stappen te kunnen maken in het verminderen van de wachtlijsten", zei een woordvoerder van Zilveren Kruis in 2023 tegen de NOS.
'Met combinatiepolis houden we premie betaalbaar'
Verzekeraar CZ stelde tegenover de NOS dat niet-gecontracteerde zorgverleners in de wijkverpleging en ggz vaak meer dan het gemiddelde tarief in de markt rekenen. Door die hogere kosten voor niet-gecontracteerde zorg stijgt de zorgpremie voor iedereen.
CZ zegt dat het vervangen van restitutiepolissen door combinatiepolissen noodzakelijk is om de premie betaalbaar te houden. Bij Zilveren Kruis en CZ gold in 2024 nog een overgangsregeling, waarbij verzekerden die bij een psycholoog liepen zonder contract, toch een volledige vergoeding kregen.
Per 1 januari 2025 komt deze regeling te vervallen en gelden de voorwaarden van de combinatiepolis, waarin geestelijke gezondheidszorg niet volledig wordt vergoed als er geen contract is.
Op dit moment vergoeden Zilveren Kruis en CZ in hun duurste basisverzekering 85 procent van het gecontracteerde tarief en betaal je als verzekerde dus minimaal 15 procent zelf, voor niet gecontracteerde psychische hulp.
Uiterlijk 12 november maken zorgverzekeraars hun premies voor de basis zorgverzekering bekend. Vanaf dat moment kunnen verzekerden overstappen naar een andere zorgverzekeraar.
Overstappen kan tot en met 31 december, de nieuwe verzekeraar zegt de oude automatisch op. Als je op uiterlijk 31 december opzegt, heb je nog tot 1 februari de tijd om een nieuwe basis zorgverzekering af te sluiten.