- De beleidsrente van de Europese Centrale Bank (ECB) kan in juni waarschijnlijk omlaag, verwacht DNB-president Klaas Knot.
- Voorwaarde is wel de loongroei de inflatie niet verder aanwakkert.
- Wat betreft de Nederlandse economie vindt Knot dat die het best goed doet, maar hij is bezorgd dat niet iedereen daarvan profiteert.
- Lees ook: Gezin waarin alleen vader betaalde baan heeft, komt steeds minder voor – maar deeltijdbaan blijft dominant bij vrouwen
De rente in de eurozone kan waarschijnlijk in juni weer iets omlaag, als dan uit cijfers blijkt dat de loongroei de inflatie niet opnieuw opjaagt.
Dat heeft president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) gezegd bij de presentatie van het jaarverslag van de centrale bank. Hij sluit ook niet uit dat er later dit jaar nog meerdere rentestappen zullen zijn.
Volgens Knot lijkt het er momenteel op dat de inflatie in de eurozone de komende jaren afneemt tot het gewenste niveau van 2 procent. “Dat betekent dat je heel dicht bij het moment bent dat je langzaam weer wat van de restrictie kunt terugnemen die je met hoge rentes aan de economie aan het opleggen bent”, zegt hij.
Toch besloot de Europese Centrale Bank (ECB), waar Knot een van de beleidsbepalers is, om de rente vorige week vast te houden op een historisch hoog niveau. Dat komt volgens Knot omdat er “nog één onzekerheid is”, namelijk de loongroei.
Dat de lonen momenteel boven de inflatie uitrijzen is "normaal", zegt Knot. De lonen reageren namelijk altijd met enige vertraging op een plotselinge stijging van de inflatie. "Dat is een koopkrachtherstel. En dat wens ik ook echt aan de mensen toe. Maar dan moeten we wel een inschatting maken: gaat dit weer leiden tot een nieuwe ronde van prijsstijgingen, of niet?"
Knot wijst erop dat er in de meeste Europese landen met name in het eerste kwartaal van het jaar veel nieuwe cao-onderhandelingen zijn. Of de lonen dit jaar heel sterk verder omhoog gaan of dat de toename meer gematigd is, is dus nog niet bekend. "Wij krijgen begin mei, medio mei de cijfers", verduidelijkt Knot. "Dat zou ons in staat moeten stellen om vast te stellen of we inderdaad de beweging zien waar we naartoe willen."
Economisch succes van Nederland biedt niet iedereen voordeel
Knot ging ook in op de ongelijke verdeling van de welvaart in Nederland. Hij gaf aan dat de economie "best goed draait, maar voor een deel van Nederland toch niet voldoende werkt".
"De verwachting leeft breed dat de generatie die nu opgroeit het minder goed krijgt dan haar ouders. Er zijn zorgen over de bestaanszekerheid en de impact van migratie. En veel Nederlanders zien meer nadelen van globalisering dan voordelen", somde hij in dat jaarverslag zelf ook op.
Dat het economische succes van Nederland niet door iedereen wordt gevoeld, heeft volgens Knot te maken met de verdeling van de welvaart. "Werkenden krijgen een steeds kleiner stuk van de economische taart." Terwijl het bedrijfsleven jarenlang flink wist te profiteren van bijvoorbeeld de Europese eenwording, zijn de lonen niet met gelijke tred omhooggegaan.
Wat betreft de lonen verwacht de DNB-baas nog wel een inhaalslag, doordat de lonen veelal met enige vertraging op onverwachte inflatie reageren. "Maar in Nederland is er nog iets anders aan de hand. En dat is de te ver doorgeschoten flexibilisering op met name de onderkant van de arbeidsmarkt."
Flexwerkers kwetsbaar door geringe financiële buffers
Flexwerkers en zzp'ers verkeren vaak in een kwetsbare positie met weinig buffers. De coronacrisis en de flinke stijging van de energieprijzen hebben ook laten zien dat grote groepen huishoudens bij financiële tegenslagen snel in de problemen komen, aldus Knot.
Hij stipte ook nog eens aan dat woningen voor veel mensen onbetaalbaar zijn geworden. Daarnaast loopt de economie ook steeds meer tegen capaciteitsgrenzen aan. "Denk bijvoorbeeld aan het overbelaste stroomnet, de volle wegen en treinen, maar ook de knelpunten op het gebied van milieu en klimaat."
Het is volgens Knot aan een nieuw kabinet om met beleid te komen "waarbij niemand achterblijft". Dat betekent ook keuzes maken, voegde hij er meteen aan toe. Afgelopen jaren heeft de overheid burgers en bedrijven geholpen met allerlei steunmaatregelen. "De komende jaren is die slagkracht er niet meer."
Knot hamert er al langer op dat de overheid haar begrotingstekort niet te veel moet laten oplopen. Het nieuwe kabinet zal dus niet alleen moeten kijken naar extra uitgaven, maar ook naar bijvoorbeeld het afschaffen van fossiele subsidies of de belastingvoordelen die huizenbezitters wel genieten maar huurders niet.