Johan Remkes vindt dat het kabinet en boerenorganisaties onder zijn leiding een “constructief gesprek” hebben gevoerd. Dat terwijl er volgens hem sprake is van een “serieuze vertrouwenscrisis” tussen de overheid en de agrarische sector. Die is niet alleen het gevolg van de stikstofdiscussie van de laatste tijd, benadrukte hij ook.

Boeren zijn volgens Remkes ook boos over de “stapeling van regelgeving” van de afgelopen jaren. Zij hebben het gevoel dat er niet naar hen wordt geluisterd, dat hun vragen onbeantwoord blijven en dat miskend wordt hoeveel zij al gedaan hebben om de uitstoot van stikstof terug te dringen.

Daarnaast klagen boeren over “zwalkend beleid”. Remkes merkt daarbij op dat het stikstofprobleem “jarenlang vooruit is geschoven”. Ook speelt op de achtergrond steeds de moeizame verhouding tussen stad en platteland een rol. Duidelijk is wel dat “linksom of rechtsom de huidige impasse moet worden doorbroken”.

Remkes is daarom aangesteld als bemiddelaar, al laat hij zich liever gespreksleider noemen of onafhankelijk voorzitter. Om de partijen aan tafel te krijgen heeft het kabinet moeten beloven dat alles bespreekbaar zou zijn, en dat is volgens hem ook gebeurd.

Zo is uitvoerig gesproken over de manier waarop de door het kabinet beoogde vermindering van de stikstofuitstoot moet worden gehaald. Ook het tijdpad is aan de orde gekomen. Het kabinet moet volgens Remkes maar eens onderbouwen waarom het de gewenste halvering in 2030 wil hebben gerealiseerd, terwijl dat ook 2035 zou kunnen zijn.

Tegen het einde van het gesprek, dat ruim een uur uitliep, gingen verschillende lezingen rond over de sfeer aan tafel. Die zou volgens een woordvoerder van Remkes "prima" zijn, maar LTO nam daar nadrukkelijk afstand van. Remkes zelf erkende dat er ook wel kritische woorden zijn gevallen. "We hebben het gesprek gevoerd zonder meel in de mond".

LTO ziet beweging na stikstofgesprek maar vindt het te weinig

LTO-voorzitter Sjaak van der Tak ziet na een "stevig en zwaar gesprek" wel wat beweging in het stikstofdossier. Maar het is wat hem betreft niet genoeg om op dit moment verder te praten. "De bal ligt bij het kabinet. Dat moet het vertrouwen van onze boeren en tuinders herstellen."

Uit het gesprek maakt Van der Tak onder meer op dat het kabinet haast wil maken met het helpen van zogenoemde PAS-melders. Dat zijn ondernemers die onder het oude stikstofbeleid geen natuurvergunning nodig hadden voor bijvoorbeeld een nieuwe stal. Sinds de Raad van State in 2019 een streep zette door die werkwijze, handelen zij feitelijk illegaal.

Ook waar het gaat om de precieze invulling van maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen en het tijdsbestek waarin dat moet gebeuren, ziet Van der Tak wel enige beweging ontstaan. "Maar het is echt te weinig concreet voor onze boeren en tuinders." Daarom is het wat hem betreft "voor vandaag klaar".

Van der Tak had aanvankelijk al weinig zin om aan tafel te gaan met Remkes en het kabinet. Net als de radicalere organisaties Farmers Defence Force (FDF) en Agractie vreesde hij al dat aan die tafel weinig te halen zou zijn voor de boeren. Hij liet zich evenwel overhalen door premier Mark Rutte, die hem verzekerde dat er "geen taboes" zouden zijn.

De LTO-voorzitter gaat naar eigen zeggen de uitkomsten van de bijeenkomst bespreken met zijn achterban.

Rutte: excuses gemaakt over 'stikstofkaartje'

Premier Mark Rutte heeft excuses gemaakt voor het 'stikstofkaartje' van het kabinet, zei hij na afloop van overleg met boerenorganisaties over stikstof. Hij erkent dat de kaart, waarop staat hoeveel minder stikstof per gebied mag neerslaan, heeft geleid tot "grote verwarring" en "misverstanden" onder boeren.

Veel boeren leidden uit het kaartje af hoeveel minder stikstof zij zelf straks mogen uitstoten, maar "zo werkt het niet", aldus de premier. "Die misverstanden trekken we ons aan en hebben daar excuses voor gemaakt", zegt Rutte. Hij zegde toe dat het kabinet "de communicatie gaat verbeteren".

Rutte zei een "open gesprek" met "veel emotie" te hebben gevoerd met de boerenorganisaties vrijdag. "Er leven grote zorgen, het gesprek heeft ook lang geduurd, en ik denk dat het belangrijk was."

LEES OOK: Kabinet wil stikstofprobleem aanpakken door half miljard eerder vrij te maken voor plannen provincies