Valt de tijd die nodig is om vanuit huis naar de eerste klant van de dag te rijden onder werktijd? Ja, zegt het Europees Hof. Die uitspraak zou weleens grote gevolgen kunnen hebben voor werknemers zonder vaste werkplek.

Het Hof deed uitspraak in een zaak die de Spaanse vakbond had aangespannen tegen Tyco, een veiligheidsbedrijf dat beveiligingsapparatuur installeert in woningen en op industriële locaties.

Tyco liet tot 2011 de werknemers eerst naar regionale kantoren komen om een klantenlijst op te halen. Dat was de officiële start van de werkdag. Maar vier jaar geleden sloot het bedrijf alle regiokantoren, waardoor werknemers vanuit huis soms wel drie uur onderweg waren naar de eerste klant. Die reistijd werd door het bedrijf gezien als vrije tijd, niet als werktijd.

Het Europees Hof stelt nu dat dat onterecht is. De tijd die nodig is om vanuit huis naar de eerste klant te reizen of om van de laatste klant naar huis te reizen valt onder werktijd, omdat werknemers “gedurende de tijd die nodig is om de reis te maken – die meestal niet kan worden verkort – niet vrij over hun tijd kunnen beschikken en zich niet met hun eigen zaken kunnen bezighouden, zodat zij ter beschikking van hun werkgevers staan.”

“Het feit dat werknemers hun werkdag thuis beginnen en eindigen, vloeit rechtstreeks voort uit de keuze van de werkgever om de regionale kantoren af te schaffen en niet uit een verlangen van de werknemers zelf”, aldus het Hof.

Gevolgen voor Nederlandse werknemers

De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor werknemers zonder vaste werkplek, zoals vertegenwoordigers, installateurs en thuiszorgmedewerkers. Bedrijven moeten nu misschien zorgen dat de eerste en laatste klant van werknemers in de buurt van de woonplaats zijn.

In onder meer de bouw is doorbetaling van reistijden geregeld in de cao. "Maar bijvoorbeeld in de thuiszorg wordt vaak gezegd dat de verplaatsing van een klant in Diemen naar een in Amsterdam in eigen tijd moet worden gedaan. Dat kan niet meer", zegt FNV-bestuurder Mariëtte Patijn tegenover de Volkskrant.

Daarnaast kan de uitspraak gevolgen hebben voor bijvoorbeeld een monteur die een grote afstand af moet leggen naar een klant. Van de arbeidsinspectie mogen Nederlanders (exclusief pauze) niet langer dan negen uur werken per dag. Is de monteur vier uur onderweg van en naar een klant, dan kan hij of zij maximaal vijf uur aan een CV-ketel of waterleiding klussen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl