- Een pro-Russische nationalist komt als eerste uit de bus bij de Roemeense presidentsverkiezingen.
- Călin Georgescu, die kritisch is over de NAVO- en Europese Unie, wint bijna 23 procent van de stemmen, zo’n 4 procent meer dan zijn pro-Europese opponenten.
- Op 8 december vindt de tweede stemming plaats.
- Lees ook: Roemeens dorpje vlak bij Oekraïne wordt de grootste NAVO-basis van Europa: een doorn in het oog voor Poetin
De pro-Russische Călin Georgescu heeft zondag de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen gewonnen. Dat blijkt uit de officiële resultaten, nu bijna alle stemmen geteld zijn.
Dat de extreme kandidaat Georgescu als winnaar uit de bus komt, is voor velen een schok. Uit de eerdere exitpolls kwamen juist de sociaaldemocratische Roemeense premier Marcel Ciolacu en diens centrumrechtse opponent Elena Lasconi als winnaars uit de bus rollen. Bovendien had Georgescu in de laatste peilingen voorafgaand aan de verkiezing maar zo’n 5 procent van de stemmen.
Het liep even anders; Georgescu haalde uiteindelijk 22,94 procent van de stemmen binnen, terwijl Lasconi bleef steken op 19,17 procent. Ciolacu haalde 19,15 procent van de stemmen. Op 8 december zullen Georgescu en de pro-Europese Lasconi elkaar treffen in de tweede stemmingsronde.
“De 35 jaar lange economische onzekerheid voor het Roemeense volk veranderde vandaag in onzekerheid voor de politieke partijen”, zei Georgescu in een overwinningstoespraak, zo schrijft Politico. Hij noemde het verkiezingsresultaat een “geweldig ontwaken”.
Georgescu bewondert fascisten
Georgescu is hoogleraar bodemkunde, die jarenlang als adviseur duurzame ontwikkeling bij de VN werkte. Dat klinkt weinig opzienbarend, maar toch is hij een omstreden figuur.
Georgescu bewondert Corneliu Zelea Codreanu, die voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog de Roemeense fascisten leidde en die sterk antisemitisch was. Hij ziet zowel Condreanu als de Roemeense dictator tijdens de Tweede Wereldoorlog, Ion Antonescu, als nationale helden. Antonescu had als lugubere taak het stroomlijnen van de Roemeense Holocaust.
Als politicus is Georgescu uiterst nationalistisch en gelovig. Hij is kritisch op de Europese Unie en de NAVO en meent dat deze instituties niet goed opkomen voor de Roemeense belangen. De oorlog in buurland Oekraïne wordt volgens de radicaal-rechtse politicus gemanipuleerd door Amerikaanse militaire bedrijven.
Twee jaar geleden stapte Georgescu uit oppositiepartij AUR, nadat een prominent partijlid stelde dat diens NAVO-standpunt de partij schaadde.
Niet zelden kiest hij het Russische standpunt in geopolitieke kwesties. Zo claimde hij in 2022 dat het Amerikaanse antirakettenschild in een Roemeens dorpje onderdeel is van confrontatiepolitiek, iets wat de Russische president Vladimir Poetin ook beweert.
Ook al zei Georgescu indertijd Rusland niet te steunen, wel gaf hij aan zich onderdeel te voelen van hun cultuur. Poetin beschreef hij als "een man die van zijn land houdt".
Georgescu voerde daarnaast campagne om Roemenië minder afhankelijk te maken van het importeren van goederen. Hij wil de binnenlandse productie van voedsel en energie opschroeven en wil boeren steunen.
Ruzie met EU en VS ligt op de loer
Mocht Georgescu president worden van Roemenië, dan kan dat tot geopolitieke spanningen leiden. De president van Roemenië gaat over de defensie-uitgaven. Door zijn kritische houding ten opzichte van Oekraïne kan hij de EU tegen zich in het harnas jagen.
Door zijn anti-NAVO-houding kan hij bovendien in de clinch raken met de aanstaande Amerikaanse president Donald Trump, die erop hamert dat leden voldoende geld inleggen.
Buurland Moldavië koos in de presidentsverkiezingen van afgelopen maand juist voor een geheel anders koers. De pro-Europese Maia Sandu won daar zowel de eerste als tweede ronde van de presidentsverkiezingen van haar pro-Russische opponent.
Ook stemde het land in een referendum voor toetreding tot de door Georgescu bekritiseerde EU. Het land hoopt in 2030 lid te kunnen worden, iets wat Roemenië al sinds 2007 is.