Voor sportvissers is het de normaalste zaak van de wereld: een vis voeren met vliegenmaden. Toch gebeurt het nauwelijks op industriële schaal.
Kweekzalm en -forel krijgen vooral vismeel voorgeschoteld, net als kippen en varkens in de bio-industrie. Een derde van alle visvangst wordt als dierlijk eiwit verwerkt in diervoeding.
Daar wil Protix Biosystems verandering in brengen. Het bedrijf uit het Brabantse Dongen wil een deel van dat vismeel vervangen door eiwit dat is gewonnen uit insecten en zo de ecologische voetafdruk verkleinen.
Protix kweekt jaarlijks 1.600 ton aan larven van de zwarte soldaatvlieg op groente- en fruitafval en verwerkt de beestjes tot poeder of insectenolie. Dat wordt onder meer gebruikt in voer voor biggen.
Op de wereldwijde markt voor diervoeding gaat jaarlijks zo’n 360 miljard euro om. Als Protix erin slaagt om 10 procent van het vismeel in Europa te vervangen, dan staat dat gelijk aan de verkoop van 80.000 ton insecteneiwit, schreef ABN Amro vorig jaar in een rapport. “Zelfs bij een lage handelsprijs voor insecteneiwitpoeder loopt de potentiële omzet binnen enkele jaren in de honderden miljoenen.”
Een wijziging van de Europese regels speelt Protix bovendien in de kaart. Per 1 juli is het toegestaan om insecteneiwit te verwerken in voer voor kweekvissen zoals zalm en forel, iets waar de insectenkwekers jarenlang voor hebben gelobbyd.
Investeerders zien dan ook grote kansen voor Protix. Het Utrechtse fonds Aqua-Spark, Rabobank, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en enkele private investeerders steken in totaal 45 miljoen euro in de insectenkweker, zo maakte het bedrijf dinsdag bekend.
Met het geld wil mede-oprichter Kees Aarts de productie flink opschalen, groeien in het buitenland en ook de stap naar menselijke voeding maken. Het aantal werknemers moet dit jaar verdubbelen tot tachtig.
Consultants bij McKinsey
Aarts richt Protix acht jaar geleden op met een collega van adviesbureau McKinsey, Tarique Arsiwalla. "Het is idee is niet nieuw", zei Arsiwalla twee jaar geleden in gesprek met Business Insider. "Al in 1960 schreven allerlei professoren over de potentie van insecten, en wat je zou kunnen doen als je die op grote schaal zou kweken. Je zou veel meer mensen kunnen voorzien van voldoende eiwitten."
De twee consultants praten met diervoedingsgigant Nutreco, palingkwekerijen en varkensboeren om te polsen of er animo is voor hun idee. "Eigenlijk kregen we overal positieve reacties", aldus Arsiwalla. "In 2009 hebben we de stoute schoenen aangetrokken en onze baan opgezegd met het bericht: wij gaan insecten kweken."
Protix heeft zich gespecialiseerd in het kweken van de zwarte soldaatvlieg, die bijna alles vreet: meel, worteltjes, maar ook vlees en in theorie zelfs mest. De larve is volgroeid in een tot anderhalve week. Arsiwalla: "Dat betekent dat we heel veel cycli per jaar kunnen draaien in de fabriek."
Productie garanderen
De voornaamste zorg van Protix is nu het opschalen van de productie. Aarts en Arsiwalla moeten diervoedingsreuzen als Nutreco overtuigen dat ze het insecteneiwit in grotere volumes kunnen leveren.
Het bedrijf is in gesprek met de gemeente Den Bosch over het bouwen van een nieuwe fabriek om de larven te verwerken tot eiwitpoeder. Die moet meer dan tien keer zo groot zijn als de huidige locatie in Dongen. Daarnaast werkt Protix met een netwerk van Brabantse boeren die de larven in lege stallen vetmesten.
Rest nog de hamvraag: hoe smaakt het vlees of de vis die is gevoerd met insecten? Protix heeft dat onderzocht in Noorwegen door twee groepen zalm insecteneiwit en vismeel te voeren. De vis is vervolgens beoordeeld op smaak, textuur, kleur, groei en de gezondheid door gerenommeerde onderzoeksinstituten.
Het resultaat? "Geen verschil", aldus Arsiwalla. "Met dat testrapport kunnen we overal binnenkomen."
LEES OOK: Deze Nederlandse startup verkocht in no time al 20.000 stapelbare prullenbakken
