De koopkracht verbetert gemiddeld gesproken in 2015, maar het gaat minder hard dan dit jaar.
De economie groeit weer in 2015, maar huishoudens merken dat nog maar zeer beperkt. Dat blijkt uit de prognoses van het Centraal Planbureau (CPB) voor de koopkracht, die dinsdag zijn gepubliceerd.
Koopkrachtplaatjes blijven een heikele zaak. Want de prognoses die het CPB afgeeft voor de zogenoemde statische koopkracht kijken alleen naar de invloed van beleidsveranderingen voor fictieve, gestandaardiseerde huishoudens.
Zaken die individuen en gezinnen raken, zoals het vinden van een nieuwe baan, een loonsverhoging of een scheiding tellen niet mee in de koopkrachtplaatjes. En die zijn vaak van veel grotere invloed op wat je te besteden hebt.
Koopkracht stijgt minder in 2015
Met die slag om de arm, hieronder de belangrijkste prognoses. Gemiddeld rekent het CPB op een koopkrachtverbetering van een half procent voor huishoudens in 2015. En dat is minder sterk dan de plus van 1,5 procent die dit jaar op de borden staat.
Onderstaande tabel geeft nog een uitsplitsing voor diverse huishoudtypes. (klik voor uitvergroting)
Uit dit overzicht blijkt dat alleenverdieners en gepensioneerden volgend jaar op de nullijn blijven, wat betreft de koopkracht. Gezinnen met kinderen en huishoudens die meer dan drie keer het minimumloon verdienen zien hun koopkracht met 0,75 procent toenemen.
Meer belastingaftrek voor werkenden
Het CPB licht er in de Macro-Economische Verkenning een aantal punten van het beleid uit die respectievelijk gunstig en ongunstig zijn voor de koopkracht in 2015.
De tabel hieronder geeft de pluspunten weer (klik voor uitvergroting)
Hierin komt onder meer het effect van de arbeidskorting naar voren. Dat is een bedrag dat werkenden in mindering mogen brengen op de te betalen belasting.
De arbeidskorting is minder hoog, naarmate het inkomen stijgt. Omdat de grens voor de afbouw naar 49 duizend euro gaat, krijgen werknemers over het inkomensdeel tussen de 42 duizend en 49 duizend euro meer arbeidskorting.
Minder hypotheekrente, tarief box 2 op oude niveau
Dan de lijstjes met minpunten. Die zijn een stuk langer, maar bevatten ook maatregelen die voor het eerst in 2014 zijn ingezet en ook in 2015 doorwerken.
Zo gaat er voor degenen die profiteren van de hypotheekrenteaftrek in de hoogste belastingschijf (52 procent) in 2015 weer een half procentpunt voordeel af.
En een belastingvoordeel voor ondernemers met een belang van meer dan vijf procent in een onderneming, die in box 2 van de inkomstenbelasting in 2014 een lager tarief betaalden, gaat weer verloren. Dit tarief ligt in 2014 op 22 procent en gaat in 2015 weer terug naar het niveau van 25 procent.
(klik voor uitvergroting)
Ander punt dat de koopkracht negatief raakt, is de verhoging van het tarief van de eerste schijf van de inkomstenbelasting in box 1. Dat gaat met een kwartje omhoog naar 36,5 procent.
(klik voor uitvergroting)
Verder wordt onder meer de zogenoemde 'aanrechtsubsidie' (zie hieronder: beperking van de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting voor 'niet-verdienende partners) verder aangepakt. Dat zie er zo uit.
(klik voor uitvergroting)
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl