- De stijging van grondstofkosten in de afgelopen maanden dreigt te zorgen voor een verdere stijging van prijzen van onder meer nieuwbouwwoningen.
- Bouwbedrijven willen hiermee niet te veel risico nemen en zijn terughoudend met het intekenen op aanbestedingen, als ze zich op één prijs moeten vastleggen.
- Begin dit jaar stegen de prijzen van nieuwbouw al harder dan die van bestaande koopwoningen.
De huizenmarkt in Nederland is zwaar overspannen en dat heeft diverse oorzaken, waaronder de krapte in het aanbod, en de extreem lage hypotheekrente die zorgt voor extra leencapaciteit waarmee kopers tegen elkaar opbieden. Maar de laatste maanden is er nog een andere factor: de stijging van grondstofkosten. Dat raakt in eerste instantie vooral de nieuwbouw.
Wereldwijd zijn de afgelopen maanden de prijzen van grondstoffen verder opgelopen als gevolg van de productiestop aan het begin van de coronapandemie, torenhoge prijzen van containervervoer én de hoge vraag naar hout, signaleert econoom Madeline Buijs van ABN Amro in dinsdag gepubliceerde analyse.
De stijging van houtprijzen heeft onder meer te maken met de populariteit van prefab bouwen. Ter illustratie: gezaagd en geschaafd hout kostte een bouwer in juni ruim 31 procent meer dan een jaar geleden, stalen staven bijna 80 procent meer en een kunststoffen ruim 27 procent meer. En dat leidt tot gestegen bouwkosten, in het verlengde daarvan hogere prijzen voor woningen en kantoren.
Dat bouwen gewoon duurder wordt doordat bouwmaterialen in prijs stijgen, is echter slechts één kant van het verhaal. Volgens bouwvakblad Cobouw ketsen steeds meer aanbestedingen af op die hoge prijs (en op de verwachting dat die verder zullen oplopen). Bouwers krabben zich wel driemaal achter de oren voor ze zich op één prijs vastleggen, terwijl de kosten tegelijkertijd hard oplopen en verlies dreigt.
Veel bouwbedrijven staan ook kritisch tegenover welke opdrachten ze wel of niet aannemen. Die luxe hebben ze, omdat bouwers nog over goed gevulde orderportfolio's beschikken. En wie wel intekent op een aanbesteding, neemt geen risico en doet dat tegen een veel hogere prijs om de onzekerheid van stijgende grondstoffenprijzen te ondervangen.
Het aantal succesvolle aanbestedingen neemt hierdoor af, schetst ABN AMRO-econoom Buijs, want opdrachtgevers zijn niet bereid om diep in de buidel te tasten. En zo worden er steeds minder bouwprojecten opgestart.
Dat steeds minder bouwers inschrijven op een aanbesteding heeft als gevolg dat er ook nauwelijks nog concurrentie is bij aanbestedingen, wat ook weer een prijsopdrijvend effect heeft. En daarmee is de vicieuze cirkel geboren. Met de woning- of kantoorzoekende eindgebruikers als de uiteindelijke kinderen van de rekening.
Stijging prijzen nieuwbouwwoningen in Nederland
De problemen van de hogere grondstofprijzen spelen sinds een aantal maanden. Maar begin dit jaar was al zichtbaar dat het hard ging van met prijzen van nieuwbouwwoningen.
Zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek onlangs dat de prijzen van nieuwbouwwoningen in het eerste kwartaal van dit jaar met liefst 16,9 procent zijn gestegen, vergeleken met een jaar eerder. Dat was nog een stuk meer dan de gemiddelde prijsstijging van 10,3 procent voor bestaande koopwoningen.
