De Nederlandse economie groeit
weer in 2010, afgaande op de meest recente voorspellingen. Fijn voor de
economie, maar wie rond de kerstdagen de balans van zijn huishoudboekje op
maakt, heeft doorgaans meer oog voor basale zaken.
Moet de hypotheekrente komend jaar opnieuw worden vastgezet? Dan kan het geen
kwaad alvast te kijken wat banken rekenen. Besparen op de energienota? Werp
een blik op de gas- en stroomtarieven.
Z24 brengt een overzicht van prijzen die aantikken bij grote uitgavenposten.
Hypotheek- en spaarrentes, tankprijzen en energietarieven in vijf grafieken.
Hypotheekrente
In 2009 verlaagden banken de variabele hypotheekrente fors, in navolging van
renteverlagingen van de Europese Centrale Bank (ECB). Maar het verschil
tussen de variabele rente en de zogenoemde Euribor-rente die banken
onderling rekenen bleef hoog. De gemiddelde opslag die banken rekenen is nog
altijd ruim twee procentpunt, wat erop duidt dat banken, al dan niet
terecht, stevige risico's inprijzen.
De vaste hypotheekrentes kwamen in 2009 nauwelijks in beweging. Sinds november
is echter een lichte daling zichtbaar. Als de economie in 2010 aantrekt en
de onzekerheid op de arbeidsmarkt afneemt, krijgen banken ruimte om
risicopremies op hypotheekrentes te verlagen.
Van invloed op vaste hypotheekrentes is verder wat de rente voor
staatsleningen doet. Vraag is bijvoorbeeld of de regering de
overheidsfinanciën in het gareel krijgt en goedkoop kan blijven lenen. Dat
is uiteindelijk ook van belang voor huiseigenaren die een nieuwe
renteperiode moeten afspreken.
Spaarrente
Was 2008 een topjaar voor spaarders, in 2009 zakten de spaarrentes fors.
Banken konden makkelijker aan alternatieven voor spaargeld komen, mede omdat
ze vrijwel gratis bij de ECB mochten lenen. Vooral op de markt voor vaste
spaardeposito's zakten de rentes dit jaar fors.
Lichtpuntje voor spaarders is dat de Europese Centrale Bank in 2010 de
steunmaatregelen voor commerciële banken geleidelijk wil afbouwen en
wellicht de rente verhoogt. Daarvan zouden spaarders moeten profiteren.
Gelet op het Nederlandse inflatieniveau van één procent zorgt de gemiddelde,
variabele spaarrente van iets meer dan 2 procent ervoor dat spaargeld zijn
waarde nog net behoudt. Maar een vetpot is het niet.
Brandstofprijs
Met de stijging van olieprijzen gingen in 2009 ook de pompprijzen geleidelijk
omhoog. Daarbij trok de gemiddelde benzineprijs tussen januari en december
zo'n 14 procent aan, terwijl dieselprijzen gemiddeld zeven procent stegen.
Dat dieselprijzen achterbleven komt mede door de recessie, die de vraag
vanuit de meer zakelijk gedreven dieselmarkt dempte.
Trekt de zakelijke dieselvraag in 2010 weer aan, dan kan het relatieve
verschil tussen diesel- en benzineprijzen kleiner worden.
Gasprijs
Variabele gasprijzen voor consumenten zijn deels gekoppeld aan olieprijzen.
Maar energieleveranciers kunnen aardgas ook inkopen op de zogenoemde 'vrije'
gasmarkt. De ontwikkeling van groothandelsprijzen op olie- en gasmarkten
liep in 2009 flink uiteen. Vrije gasprijzen daalden dit jaar, olieprijzen
stegen per saldo.
Het effect is dat energieleveranciers geen eenduidig beleid voeren. Per 1
januari 2010 verhoogt Nuon de variabele gasprijs met circa één procent.
Essent houdt de gasprijs gelijk. Eneco, E.On en Delta verlagen hun
gasprijzen.
Stroomprijs
Elektriciteit wordt in Nederland veelal geproduceerd in centrales die op gas
of kolen draaien. Een klein deel van de stroom komt van kernenergie en
windmolens. Deze diversiteit aan bronnen zorgt ervoor dat
stroomprijzenprijzen door een reeks factoren worden beïnvloed. Daarnaast is
ook het marketingbeleid van energiebedrijven van belang.
De groothandelsprijzen op energieplatform Endex waren in de tweede helft van
dit jaar gemiddeld iets lager dan in de eerste maanden van 2009. Per januari
2010 kiezen veel energieleveranciers voor lagere variabele leveringsprijzen.
Nuon, Essent, Eneco, Delta, E.ON hebben al prijsreducties aangekondigd.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl