De daling van de olieprijs is wel zichtbaar aan de pomp in Nederland, maar in veel andere Europese landen gaat het harder. Een overzicht van de verschillen.

Ruwe olieprijzen dalen sinds juli dit jaar spectaculair. Een vat Noordzee-olie van 159 liter is in minder dan een halfjaar ruim 35 procent goedkoper geworden. Dat heeft grote consequenties op tal van terreinen. Zie ook het artikel: 6 gevolgen van de lagere olieprijs.

Olie en pompprijzen: zwakke euro en belastingen

De doorwerking van de lagere olieprijzen op motorbrandstoffen zoals benzine en diesel is niet één-op-één.

Zo is de recente verzwakking van de euro ten opzichte van de dollar van belang. Doordat olie in dollars wordt afgerekend betekent een zwakkere euro dat het inkopen van ruwe olie voor Europese raffinaderijen duurder wordt. Dat matigt het effect van de prijsdaling.

Een twee belangrijke factor is de belastingdruk. In Nederland maken accijnzen en de btw ongeveer twee derde van de pompprijs van benzine uit en ongeveer de helft van de dieselprijs. Dit dempt de invloed van prijsschommelingen van de kale productprijs.

Vraag blijft wel hoe Nederlandse pompprijzen bewegen in vergelijking met de rest van Europa. Z24 berekende op basis van gemiddelde pompprijzen per land die worden bijgehouden door de Europese Commissie het prijsverschil tussen 7 juli en 24 november dit jaar, met en zonder belastingen.

Voorlopige conclusie: de hoge belastingdruk in Nederland zorgt inderdaad voor een relatief geringe daling van pompprijzen. Maar ook zonder belastingen zijn pomphouders in Nederland, gemiddeld gesproken, minder snel met prijsaanpassingen vergeleken met bijvoorbeeld België en Luxemburg.

Benzineprijzen: met en zonder belasting

Een blik op de Europese benzineprijzen inclusief belastingen laat zien dat Nederland gemiddeld een prijsdaling van 7,7 procent per liter boekte in de afgelopen maanden. Dat is minder dan het gemiddelde van de eurozone en de Europese Unie.

Vooral buurlanden België en Luxemburg laten flinke prijsdalingen zien van circa 11 procent; ook in Duitsland gaat het harder met een min van 8,5 procent. Onderstaande grafiek geeft het overzicht.

Kijk je naar de benzineprijzen exclusief belastingen dan is de daling in Nederland sterker dan het gemiddelde in de eurozone. Hier zie je dus dat zware belastingdruk in Nederland de prijsdaling inderdaad dempt.

Maar pomphouders in Nederland verlagen prijzen ook exclusief belastingen minder dan in België, Luxemburg en Duitsland. Zie hiervoor onderstaande grafiek.

Dieselprijzen: met en zonder belasting

Dan de dieselprijzen. Ook hier ligt de prijsdaling in Nederland inclusief de belastingen sinds juli duidelijk onder het Europese gemiddelde en dat van de directe buurlanden.

In de eurozone bedroeg de gemiddelde prijsdaling tussen juli en eind november 6,6 procent, terwijl dat in Nederland een procentpunt minder was. België zat daarentegen gemiddeld op een min 8,8 procent bij de dieselprijzen.

Haal je de belastingen eraf, dan verandert er bij dieselprijzen veel minder dan bij benzine. Het effect van de belastingdruk weegt hier voor Nederland minder zwaar mee.

Opnieuw is de prijsdaling in Nederland minder sterk vergeleken met het gemiddelde van de eurozone en de directe buurlanden. Vooral de verschillen met België en Luxemburg zijn groot.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl