- De gasprijzen zullen voorlopig niet dalen, nu Duitsland het Russische pijpleidingproject Nord Stream 2 heeft opgeschort
- De gasvoorraad in Europa lijkt voorlopig niet in gevaar te komen, waant leveringen van Rusland gaan vooralsnog door.
- De prijs van benzine in Nederland zal de komende tijd waarschijnlijk wel stijgen.
- Lees ook: Rusland erkent alleen gebied dat rebellen in Oost-Oekraïne controleren – Duitsland schort vergunning voor gasleiding Nordstream 2 op
De gasprijzen blijven langer extreem hoog nu de ingebruikname van het Russische gaspijpleidingproject Nord Stream 2 door Duitsland is opgeschort.
Op de korte termijn verandert er op de Europese gasmarkt niet veel, omdat de controversiële gaspijpleiding door de Oostzee nog geen gas leverde. Maar Rusland zal niet snel geneigd zijn verzoeken in te willigen om extra gas te leveren aan de Europese markt, verwachten experts. Daarmee blijft de gasmarkt krap.
Tussen Rusland en de Europese Unie lopen al tal van gaspijpleidingen, maar een aanzienlijk deel daarvan loopt door Oekraïne. Met Nord Stream 2 wil Rusland zijn buurland, waarmee het al jaren een gespannen verhouding heeft, omzeilen om de Oekraïners geen transportkosten te hoeven betalen.
Tegen die achtergrond weigerde Gazprom, voor het grootste deel eigendom van Rusland, in te gaan op verzoeken voor meer verkoop van gas aan Europa op de korte termijn. “Gazprom komt de langetermijncontracten keurig na, maar ze leveren geen kuubje extra”, aldus Hans Van Cleef, energie-econoom bij ABN AMRO.
Die onzekerheden zijn duidelijk terug te zien op de gasmarkt, stipt energie-expert Jilles van den Beukel van The Hague Center of Strategic Studies aan. Een contract om in januari of februari 2023 gas geleverd te krijgen is net zo duur als gas nu, en de huidige prijzen zijn bijna het vijfvoudige van die van een jaar geleden. "En er is een heel reëel scenario dat gasmarkten krap blijven. Dat is voor Europa zorgwekkend, omdat we relatief veel inkopen tegen dagprijzen", zegt Van den Beukel.
Dat Rusland de gaskraan naar Europa helemaal dichtdraait, is volgens de experts niet voor de hand liggend. Met de huidige krapte op de gasmarkt zit de EU toch al in lastige positie. "De Russen hebben ons al in de hoek zitten waar ze ons willen. Ze hebben geen extra drukmiddel nodig", zegt Van den Beukel.
René Peters van onderzoeksinstituut TNO vult aan dat Rusland voor zo'n 60 procent van zijn inkomsten afhankelijk is van olie en gas, dus dat een leveringsstop voor het land zelf ook rampzalig is. De EU is naar schatting voor 40 procent van zijn gas afhankelijk van Russisch gas. In Nederland ligt dat volgens Peters op 15 procent.
Gasleveringen blijven op hetzelfde niveau
De gasleveringen aan de Europese Unie worden op dit moment niet geraakt door het besluit van de Duitse regering om het goedkeuringsproces voor de gaspijpleiding Nord Stream 2 tussen Rusland en Duitsland op te schorten vanwege de crisis rond Oekraïne.
Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie zit er momenteel voldoende gas in de Europese reserves, en zijn in de EU de afgelopen tijd meer pijplijnen met elkaar verbonden om elkaar te hulp te kunnen schieten. Ook heeft de commissie afspraken met landen, waaronder de Verenigde Staten, gemaakt om (meer) lng te leveren deze winter. Onder meer Japan en Zuid-Korea zijn volgens Brussel bereid gas te leveren als dat nodig is.
De Russische president Vladimir Poetin zei eerder dinsdag dat de gasleveringen aan Europa gewoon door zullen gaan, ondanks de toenemende spanningen rond Oekraïne. Hij stelde dat tijdens de Koude Oorlog er altijd Russisch gas werd geleverd aan Europa. Volgens zijn energieminister kunnen de grote hoeveelheden gas die Europa nu haalt uit Rusland niet worden vervangen door lng uit andere landen te importeren.
Benzine wordt duurder in Nederland
Benzine wordt komende dagen waarschijnlijk duurder in Nederland door de oplopende spanningen rond Oekraïne tussen het Westen en Rusland. Marktdeskundige Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumers denkt dat er per dag wel ongeveer een cent bij kan komen, waarmee de adviesprijs voor een liter Euro95 (E10) richting 2,20 euro zou gaan.
Nu hanteren de grote oliemaatschappijen in Nederland nog een adviesprijs van 2,185 euro. Dat is iets onder het record van 2,187 euro dat vorige week werd neergezet. Ook de prijzen van diesel en lpg staan momenteel rond hun hoogste niveau ooit.
Tanken wordt al langer steeds duurder. Dat komt onder meer door de grote vraag naar brandstof die wordt veroorzaakt door het economisch herstel uit de coronacrisis. Daarbij speelt mee dat de grote olieproducerende landen van oliekartel OPEC en bondgenoot Rusland ervoor blijven passen om de oliekraan flink extra open te zetten.
Van Selms wijst erop dat de spanningen rond Oekraïne inmiddels ook al enige tijd spelen. Volgens de kenner hebben de oliemarkten de huidige ontwikkelingen daarom voor een groot deel al in de prijs verwerkt. Anders zouden de olieprijzen nu nog veel harder omhoog gaan, geeft hij aan. Maar wanneer het Westen harde sancties oplegt aan Moskou zouden de olieleveringen verstoord kunnen raken. Dat werkt wel prijsopdrijvend.
Als de situatie niet verder escaleert, zal de stijging van de tarieven in Nederland volgens Van Selms waarschijnlijk beperkt blijven. Zodra de spanningen weer wat afnemen, ligt het in zijn ogen voor de hand dat de prijzen weer wat omlaag gaan. Toch rekent hij erop dat Nederland nog langere tijd met benzineprijzen boven de 2 euro per liter zit opgescheept.