Jeroen Dijsselbloem moet als eurogroepvoorzitter opstappen. Dat eist de premier van Portugal, Antonio Costa, woensdag. Hij zegt dat de (demissionair) minister van Financiën een “racist, xenofoob en seksist” is.
De woede van Costa richt zich op een opmerking van Dijsselbloem dit weekend die ook in andere landen in Zuid-Europa in het verkeerde keelgat is geschoten. Dijsselbloem zegt in een interview in de Frankfurter Allgemeine Zeitung over de eurocrisis dat “ik niet al mijn geld aan drank en vrouwen (‘Schnaps und Frauen’) kan uitgeven om daarna om hulp te vragen”.
Toen hij daarover dinsdag in het Europees Parlement door Spaanse politici en de Italiaanse leider van de sociaaldemocratische fractie werd aangevallen, weigerde hij zijn woorden in te trekken.
Nederlandse directheid
Later, na de opmerking van Antonio Costa, verklaarde Dijsselbloem zijn opmerking wel te betreuren. Hij wees woensdag op zijn “Nederlandse directheid”, die niet altijd wordt gewaardeerd. “Als mensen daar aanstoot aan nemen, dan spijt me dat.” Hij ziet zijn positie als voorzitter niet in geding.
De eurogroepvoorzitter vindt het heel onfortuinlijk dat de link is gelegd tussen Zuid- en Noord-Europa en zijn uitspraak dat solidariteit gepaard moet gaan met het nakomen van regels en afspraken. “Het is niet zo dat dat alleen voor het zuiden geldt, maar dat geldt voor alle landen.”
Ook benadrukt hij dat zijn uitspraak niet op het verleden was gericht, maar vooral naar de toekomst. Als we de eurozone bijeen willen houden en versterken is het belangrijk dat iedereen zich aan de financiële spelregels houdt, aldus Dijsselbloem.
Spaanse concurrent De Guindos
Volgens de Portugese premier "wordt Europa als gezamenlijk project pas geloofwaardig zodra meneer Dijsselbloem stopt als eurogroepbaas en zijn excuses aanbiedt aan alle landen en burgers die diep beledigd zijn door zijn woorden". Op zijn Facebookpagina steunt de Italiaanse oud-premier Matteo Renzi, evenals Costa sociaaldemocraat, de opvatting dat Dijsselbloem "zo snel mogelijk moet gaan".
De rel komt op een moment dat Dijsselbloems toekomst als eurogroepvoorzitter vragen oproept. De termijn van de PvdA' er loopt pas in januari af. Zolang hij demissionair is kan hij aanblijven. Wat er moet gebeuren als er een nieuwe minister is voor zijn termijn eindigt, "laat ik aan de eurogroep over" om te beslissen, zei Dijsselbloem maandag in Brussel.
Steun uit Zuid-Europa brokkelt nu echter af. Bovendien is de Spanjaard Louis de Guindos een van zijn rivalen. Die aast al op de baan sinds 2015, maar toen verkoos de eurogroep Dijsselbloem.
Europese sociaaldemocraten: Dijsselbloem weg
De sociaaldemocratische fractie (S&D) in het Europees Parlement wil dat Dijsselbloem zich terugtrekt als voorzitter van de eurogroep. De uitlatingen van de PvdA-minister zijn "onaanvaardbaar en de druppel die voor ons de emmer heeft doen overlopen", zegt vicevoorzitter Kathleen Van Brempt.
De fractie was sowieso al geen fan van zijn aanpak in de eurogroep. "Wij gaan ervan uit dat hij de eer aan zichzelf houdt."
De PvdA heeft drie leden in de 190-koppige S&D-fractie, onder wie delegatieleider Paul Tang. Die noemde Dijsselbloems uitspraken "ongelukkig". "Hij had beter andere woorden kunnen kiezen. Maar het parlement gaat niet over de eurogroep, dus wij hoeven ons er niet over uit te laten."