Polen krijgt vanaf woensdagochtend geen Russisch gas meer omdat het land weigert de rekening in roebels te betalen. Dat heeft het Poolse staatsgas- en oliebedrijf PGNiG te horen gekregen van het Russische Gazprom. Rusland dreigde al langer de gaskraan dicht te draaien voor landen die niet in roebels willen betalen. De meeste Europese landen weigeren dat echter.

Met de stap wil Rusland de eigen munteenheid ondersteunen en verdeeldheid creëren tussen de Europese landen. Die hebben Rusland de nodige sancties opgelegd vanwege de Russische inval in Oekraïne, maar daarbij zijn gas en olie nog grotendeels buiten schot gebleven. Dat komt omdat Rusland ongeveer 40 procent van de gasvraag van de Europese Unie verzorgt. Verschillende landen proberen hun afhankelijkheid van Russisch gas versneld af te bouwen, maar dat is niet zo snel te regelen.

Rusland eist van de kopers van gas dat ze twee rekeningen openen, één in roebels en één in vreemde valuta. Daarbij is Gazprombank verantwoordelijk voor het omzetten van de valuta en het overmaken van de roebelbetaling. De Europese Commissie stelde in een analyse dat Rusland via de centrale bank zo de volledige controle zou krijgen over het tijdstip van transacties en het tijdstip waarop de koper van zijn verplichtingen wordt ontheven. Ook zou Rusland de wisselkoers kunnen manipuleren.

Volgens PGNiG houdt Gazprom zich met het sluiten van de gaskraan niet aan de afspraken uit het contract. Het bedrijf zet stappen te willen nemen om de gasstroom te hervatten en wil een schadevergoeding.

De Poolse minister voor Klimaat Anna Moskwa liet weten dat Polen klaar is om het stopzetten van de toevoer van Russische energie op te vangen. De Poolse gasvoorraden zitten voor driekwart vol waardoor consumenten en bedrijven gewoon kunnen worden bediend. Minister voor Energiezekerheid Piotr Naimski liet weten dat het contract met Gazprom in december af zou lopen en dat Polen dus al voorbereidingen aan het treffen was om de Russische gasleveringen te vervangen.

Update 27-04: Het Poolse staatsgasbedrijf PGNiG bevestigt dat het Russische Gazprom volledig is gestopt met het leveren van gas ondanks een eerder afgesloten contract. Eerder liet data van Europese gasnetwerkbeheerders nog zien dat er nog wel Russisch gas naar Polen stroomde. PGNiG zegt dat de levering van de brandstof naar zijn klanten gewoon doorgaat.

Ook Bulgarije krijgt geen gas meer

Na Polen krijgt ook Bulgarije vanaf woensdag geen Russisch gas meer. Dat heeft het Russische staatsgasbedrijf Gazprom aan de Bulgaarse evenknie Bulgargaz laten weten, meldt het Bulgaarse energieministerie. Net als Polen stelt Bulgarije genoeg gas te hebben en consumenten en bedrijven zullen voorlopig niet worden gevraagd om minder gas te gebruiken. Bulgarije laat ook weten dat het Gazprom altijd tijdig heeft betaald voor Russisch gas en dat Gazprom het contract dus breekt.

Russisch gas komt via verschillende pijpleidingen Europa binnen. Behalve de leidingen die Polen en Bulgarije binnenkomen is er ook een gasleiding die via Slowakije Europa binnenkomt. Daarnaast is er de Nord Stream-leiding waarmee gas onder de Oostzee door rechtstreeks naar Duitsland wordt vervoerd. Dat land laat weten de gasstromen nauwlettend in de gaten te houden. Volgens netwerktoezichthouder Bundesnetzagentur komt er nog voldoende gas Duitsland binnen.

Rusland heeft Eneco nog niet gedreigd te stoppen met de levering van gas. Dat laat het energiebedrijf weten. Van de Nederlandse energiebedrijven is Eneco de enige met een langetermijncontract voor Russisch gas. Dat loopt via Wingas, een dochterbedrijf van Gazprom. Dat contract stamt al uit 2010 en loopt nog tot 2030. Eneco gaf eerder al aan te verwachten dat et de gasrekening gewoon in euro's zou kunnen blijven betalen. Als Rusland betaling in roebels zou eisen zou dat tegen de voorwaarden van het contract in gaan.

LEES OOK: Dit moet je weten over het opmerkelijke herstel van de Russische roebel