De Russische economie lijkt redelijk te draaien, zelfs nu de oorlog tegen Oekraïne al 21 maanden duurt. Maar achter de schermen staat president Vladimir Poetin voor een “trilemma”, zegt economisch analist Alexandra Prokopenko van Amerikaanse denktank Carnegie Russia Eurasia Center, in een podcast. Prokopenko was eerder adviseur van de centrale bank van Rusland.

Volgens Prokopenko wordt Poetin in 2024 geconfronteerd met drie belangrijke uitdagingen. Torenhoge militaire uitgaven vormen een stimulans voor de economie, maar jagen tegelijkertijd de inflatie aan.

Op de tweede plaats moet Poetin de Russische bevolking blijven overtuigen dat de oorlog in Oekraïne volgens plan verloopt. En ten derde moet hij een zekere mate van economische stabiliteit bieden voor gewone Russische burgers.

Poetin blijft miljarden uitgaven aan de oorlog in Oekraïne en dat betekent ook een stimulans voor de economische groei. Rusland meldde een groei van 5,5 procent van het nationaal inkomen in het derde kwartaal van dit jaar, terwijl er in dezelfde periode vorig jaar nog sprake was van een krimp van 3,5 procent.

"Het huidige tempo van de groei van het nationaal inkomen komt vooral door de oorlogsuitgaven en dat betekent in feite dat groei stopt of op z'n minst ernstig vertraagt, als de Russische overheid stopt met het besteden van geld aan de oorlog", zegt Prokopenko.

Aangezien economische groei ook zorgt voor inflatie, moet de centrale bank van Rusland de rente hoog houden om zo de prijsstijgingen te beperken. Afgelopen vrijdag verhoogde de centrale bank het belangrijkste rentetarief naar 16 procent, de vijfde renteverhoging op rij.

Oorlog in Oekraïne moet volgens plan gaan én Poetin moet economische stabiliteit in Rusland bieden

Poetin moet ook de schijn op blijven houden dat hij nog steeds levert in Oekraïne en "alles volgens plan gaat" met de oorlog, omdat hij een sociaal contract heeft met de bevolking. Poetin wil een vijfde termijn als president en het is vrijwel zeker dat hij komend jaar in maart de Russische presidentsverkiezingen gaat winnen.

"De oorlog is geen wereldoorlog, maar officieel nog altijd een 'speciale militaire operatie'", benadrukt Prokopenko. "Mensen kunnen hun leven gewoon blijven leven, business as usual".

Op de derde plaats moet Poetin blijven zorgen voor macro-economische stabiliteit. Mede als gevolg van westerse sancties en de druk op de roebel heeft Rusland uitzonderlijke maatregelen ingevoerd, waaronder kapitaalcontroles om te voorkomen dat er massaal vermogen uit het land verdwijnt.

Hoewel de regering van Poetin erin slaagt een relatief zonnig beeld van de Russische economie te schetsen, leven er bij economen buiten Rusland twijfels over de betrouwbaarheid van officiële data. De prominente Russische econoom Igor Lipsits zei vorige maand tegen persbureau Reuters dat de economie er in werkelijkheid slecht voor staat.

Prokopenko wijst ook op een belangrijk kwantitatief signaal dat de economie er veel minder goed voor staat dan de Russische regering wil doen geloven. "Het belangrijkste rentetarief van de Russische centrale bank blijft voorlopig naar verwachting boven de 10 procent. Dat is een teken dat de economie niet gezond is", zegt Prokopenko in de podcast. "Als je een gezonde economie hebt en gematigde duurzame groei, dan heb je als centrale bank geen beleidsrente van 10 procent nodig. Dan is het niet noodzakelijk om lenen zo duur te maken."

LEES OOK: Poetin noemt economisch isolement goed voor Rusland – ‘archaïsche’, westerse economieën zouden het zwaar hebben