- De Russische president Poetin is bezig met een charme-offensief in Azië om de economische banden met landen als India, Vietnam en Indonesië aan te halen.
- Rusland probeert op die manier het diplomatieke isolement dat de VS en diens westerse bondgenoten pogen af te dwingen, te doorbreken.
- Rusland positioneert zich hierbij als een aantrekkelijke partner voor energiedeals.
- Lees ook: Unilever wil naar verluidt af van Russische activiteiten: dat zou het bedrijf $500 miljoen kunnen opleveren
De Russische president Vladimir Poetin is bezig met een diplomatiek charme-offensief in Azië, terwijl Rusland oorlog blijft voeren in Oekraïne.
Tot nu toe heeft Poetin leiders van diverse Aziatische landen ontmoet, waaronder de politieke top in China, India, Vietnam en Indonesië. Dat is een opmerkelijk succes voor Poetin en Rusland, gelet op de ingrijpende handelsbeperkingen en diplomatieke sancties die vanuit het Westen zijn opgelegd.
Poetin heeft een duidelijk strategisch belang, zegt specialist op het gebied van internationale betrekkingen Sean McFate van Syracuse University tegen Business Insider.
Rusland probeert uit zijn diplomatieke isolement te komen en is op zoek naar strategische relaties die verder reiken dan autocratische partners zoals China, Noord-Korea en Iran, aldus McFate. “Poetin kijkt naar landen zoals India, dat zich verzet tegen China en handel drijft met Rusland. Dat geeft Rusland een voordeel ten opzichte van China, aangezien hun relatie enigszins bekoeld is.”
Afgelopen week ontving Poetin bijvoorbeeld de Maleisische premier Anwar Ibrahim. De twee landen zouden een reeks onderwerpen hebben besproken, waaronder handel en investeringen.
Deze ontmoeting volgde op de reis van Poetin naar Mongolië, waar hij president Ukhnaagiin Khürelsükh ontmoette. Mongolië is lid van het Internationaal Strafhof en had Poetin, tegen wie een arrestatiebevel is uitgevaardigd, moeten arresteren. Maar het Oost-Aziatische land zei dat het Poetin niet in de gevangenis kon gooien, omdat het voor zijn energiezekerheid afhankelijk is van olie- en gasgigant Rusland.
“Deze levering is cruciaal voor ons bestaan en dat van ons volk”, vertelde een woordvoerder van de Mongoolse regering aan de nieuwssite Politico.
Rusland kan via energiepolitiek invloed uitoefenen
De verklaring van Mongolië onderstreept de manier waarop Rusland international economische invloed kan uitoefenen. Het is de elfde economie ter wereld en heeft een nationaal inkomen van ongeveer 2.000 miljard dollar, volgens de Wereldbank.
Hiermee is de economie van Rusland vele male kleiner dan de 27.400 miljard dollar die de economie van de VS vertegenwoordigt. Maar toch is Rusland een belangrijke partner voor veel opkomende economieën.
Rusland neemt ongeveer een tiende van de wereldwijde olieproductie voor zijn rekening en is daarmee een belangrijke leverancier van grondstoffen. Vóór de grootschalige invasie van Oekraïne was de grootste handelspartner van Rusland de Europese Unie voor de levering van aardgas.
In de afgelopen twee jaar is Rusland erin geslaagd om China en India te bevoorraden met olie, evenals bijna iedereen die energie met korting wil kopen. Ook landen als Sri Lanka en NAVO-lid Turkije zijn Russische olie blijven kopen.
Terwijl sommige landen, zoals China en Vietnam, historische banden hebben met Rusland, hebben andere landen, zoals India en Sri Lanka, economisch belangen aangevoerd om de relatie met Rusland voort te zetten. Het gros van deze landen heeft ook een neutraal standpunt ingenomen ten aanzien van de oorlog in Oekraïne.
Vicepremier Serik Zhumangarin van Kazachstan vertelde persbureau Bloomberg afgelopen maand dat het land niet langer “blindelings de sancties zou volgen”, als de beperkingen gevolgen zouden hebben voor de belangrijkste bedrijven van het land. Rusland was de grootste handelspartner van Kazachstan voordat de oorlog uitbrak.
Volgens Zhumangarin hebben sommige sancties tegen Moskou Kazachstan meer pijn gedaan dan Rusland en heeft het Westen niets gedaan om de Centraal-Aziatische natie te compenseren.
Wat betreft de relatie met China verklaarden beide landen in 2022 dat ze een partnerschap zonder “grenzen" wilden sluiten, maar inmiddels lijkt China er meer op gebrand om de relatie met Rusland in pragmatische, zakelijke termen te presenteren.
Afgelopen maand bestempelde China het bezoek van vicepremier Li Qiang aan Rusland als een bezoek waarbij gezocht wordt naar “complementaire voordelen en een groot potentieel voor praktische samenwerking” tussen Moskou en Beijng.
Rusland richt zich op de 'Global South', waar leiders kritisch staan tegenover het Westen
Samenwerking met Rusland op economische voorwaarden zal de VS en Europa waarschijnlijk niet verontrusten, ook al zijn er zorgen en hevige kritiek.
“Het is onwaarschijnlijk dat het buitenlandse beleid van Rusland een bedreiging vormt voor de EU en de NAVO”, aldus McFate van de Syracuse University.
Dat komt doordat Moskou geen militaire allianties aangaat met partnerlanden om Europa te bedreigen. Voor de VS is China in geopolitiek opzicht een grotere zorg dan Rusland.
Toch kunnen er veranderingen op komst zijn. Moskou probeert aansluiting te vinden bij oproepen vanuit de 'Global South' voor een alternatieve wereldorde, waarbij de opkomende landen zoals de BRICS - met Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika als ankerpunten - een economisch blok vormen.
Rusland is dit jaar voorzitter van BRICS en Poetin heeft Mongolië uitgenodigd voor de top van de groep in oktober. Maleisië heeft een aanvraag ingediend om lid te worden van de groep en Indonesië overweegt ook een uitnodiging. Turkije heeft ook gezegd dat het geïnteresseerd is om lid te worden van de groep.
Het pleidooi van Rusland voor een multipolaire wereldorde vindt weerklank bij landen die een rechtvaardigere internationale orde willen.
Moskou heeft laten zien dat het wel degelijk invloed heeft, zoals blijkt uit het feit dat sommige Aziatische landen niet of nauwelijks deelnamen aan de Oekraïne-vredesconferentie in Zwitserland in juni, zo schreef analist Derek Grossman van de denktank RAND in een commentaar voor Foreign Policy.
