- Mexico heeft de Russische president Vladimir Poetin uitgenodigd voor de inauguratie van de nieuwe president Claudia Sheinbaum.
- Als lid van het Internationaal Strafhof (ICC) moet Mexico Poetin in principe arresteren, als hij Mexicaans grondgebied betreedt.
- De warme banden tussen Mexico en Rusland zijn zeker niet nieuw.
- Lees ook: 5 dingen die je moet weten over Claudia Sheinbaum, de eerste vrouwelijke president van Mexico.
ANALYSE – Op 1 oktober wordt in Mexico Claudia Sheinbaum, de eerste vrouwelijke president van het land, ingezworen. De voorbereidingen voor de inauguratie zijn al begonnen, en leiders van over de hele wereld zijn uitgenodigd om de plechtigheid bij te wonen.
Russische staatsmedia pakten op dinsdag groots uit met het nieuws dat president Vladimir Poetin ook een uitnodiging had gekregen. “De uitnodiging voor Rusland om deel te nemen aan de inauguratie van president Sheinbaum is naar president Poetin gestuurd. De Russische president zal beslissen of hij zelf aan de ceremonie deelneemt of dat een andere hooggeplaatste ambtenaar dit namens hem zal doen”, schreef de Russische krant Izvestia
En inderdaad: Poetin zal wel twee keer nadenken voordat hij daadwerkelijk afreist naar Mexico. Tegen de Russische leider is immers een arrestatiebevel uitgevaardigd door het Internationaal Strafhof (ICC), vanwege zijn rol bij de deportatie van honderden kinderen uit Oekraïne naar Rusland.
Mexico heeft het Statuut van Rome ondertekend en is dus lid van het Internationaal Strafhof dat in Den Haag zetelt. Het land is hiermee verplicht Poetin te arresteren, zodra hij voet zet op Mexicaans grondgebied.
Volgens het Mexicaanse ministerie van Buitenlandse Zaken is het niet meer dan een formaliteit dat alle landen waarmee Mexico diplomatieke banden onderhoudt, worden uitgenodigd voor de inauguratie. Zo zijn Ecuador en Peru niet uitgenodigd, omdat Mexico daar eerder de banden mee verbrak.
Toch doet de uitnodiging voor Poetin met name in het Westen de wenkbrauwen fronsen. Wat zit er achter die warme banden?
Mexicaanse president schuwt banden met autocraten niet
Onder de regering van de huidige Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador is het buitenlandse beleid van Mexico gericht op wat onder analisten ‘non-interventie’ wordt genoemd.
Toch lijkt AMLO, zoals de president kortweg wordt genoemd, vooral niet te interveniëren bij regeringen die ideologisch gezien in zijn straatje liggen.
De huidige Mexicaanse president heeft weinig problemen met naburige, autocratische landen zoals Cuba, Nicaragua en Venezuela. Ook landen als Rusland en China zijn bondgenoten van het Noord-Amerikaanse land.
Met onder meer Ecuador, waar de rechtse leider Daniel Noboa de scepter zwaait, heeft Mexico sinds eerder dit jaar juist helemaal geen banden meer.
Niet onbelangrijk detail: de nieuwe president Claudia Sheinbaum staat bekend als een protégé van AMLO.
Global South kijkt anders naar oorlog tussen Rusland en Oekraïne
López Obrador heeft altijd voor een neutrale positie gekozen inzake de oorlog in Oekraïne en hij weigert de invasie te veroordelen. Voor het Westen is die positie onbegrijpelijk, maar het valt te verklaren vanuit een geopolitiek perspectief van landen die zich onder de Global South scharen,
Landen in Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika en Afrika - die cultureel, historisch en economisch een andere band met het Westen hebben dan bijvoorbeeld Oekraïne - willen ontwikkelingen op het wereldtoneel door een andere bril zien.
In deze landen leven sentimenten voor de Palestijnse zaak sterker, omdat door de historische bril van voormalige koloniën van westerse landen Israël als 'kolonisator' wordt gezien, terwijl de oorlog tussen Rusland en Oekraïne juist als een gelijkwaardig conflict wordt gezien. Het Westen heeft meer oog voor het feit dat Rusland Oekraïne eenzijdig is binnengevallen en als agressor optreedt.
Sterke diplomatieke relatie tussen Mexico en Rusland
Het kwam de Mexicaanse regering dan ook op forse kritiek te staan toen een eenheid Russische militairen afgelopen jaar, dus ruim na het begin van de oorlog met Oekraïne, meeliep in de jaarlijkse militaire parade van de Mexicaanse strijdkrachten in Mexico-Stad.
AMLO verdedigde de deelname door te stellen dat alle bevriende landen zo’n uitnodiging hadden gekregen. Daarnaast zijn ook de diplomatieke banden tussen Rusland en Mexico stevig aangehaald sinds het begin van de oorlog,
Volgens de leverancier van beschermingsdiensten Concentric is het aantal Russische diplomaten in Mexico sinds 2023 met 60 procent gestegen naar in totaal 85, meer dan tijdens de Koude Oorlog. In die periode gebruikte Rusland de ambassade in Mexico-Stad voor spionageactiviteiten richting de Verenigde Staten.
Rusland en Mexico zien elkaar als afzetmarkt
Naast de diplomatieke banden zijn ook de economische banden tussen de twee landen innig. Mexico exporteert onderdelen voor motorvoertuigen, mobiele telefoons en medische instrumenten naar Rusland, en importeert met name staal, ijzer, aluminium en mineralen.
In 2023 bedroeg de waarde van de handel tussen de twee landen zo’n 2,4 miljard dollar, blijkt uit cijfers van de Mexicaanse overheid. Grote Russische bedrijven als Gazprom en Kaspersky zijn nog altijd actief in Mexico, terwijl Mexicaanse giganten als Binbit en Cemex nog steeds opereren in Rusland.