Ex-premier Piet de Jong gold niet als een bevlogen visionair, maar wist wel dingen voor elkaar te krijgen. Talenten die hij ongetwijfeld heeft ontwikkeld in de oorlogsjaren, toen hij als officier dienst deed op de onderzeeër Hr. Ms. O24.

De Jong behoorde tot de bemanning die de nog niet afgebouwde onderzeeër in mei 1940 onder de neus van de Duitsers uit Rotterdam naar Groot-Brittannië overbracht. Hij voer op meerdere onderzeeërs. Als commandant van een onderzeeboot torpedeerde hij tijdens de Tweede Wereldoorlog meerdere vijandelijke schepen.

De Jong overleed vorige week woensdag op 101-jarige leeftijd, maakte zijn partij het CDA maandag bekend.

Petrus Josef Sietse de Jong werd geboren op 3 april 1915 in Apeldoorn, als zoon van een machinist bij de NS. Na de HBS volgde hij van 1931 tot 1934 een officiersopleiding bij de marine, waar hij tot 1959 in actieve dienst zou blijven.

Tussen 1955 en 1958 was hij adjudant van koningin Juliana, die hem omschreef als een “zeldzaam prettig en ongecompliceerde man”. Hij woonde zelfs in het tuinhuis van Huis ten Bosch.

Politiek actief

In 1959, enkele maanden nadat hij was benoemd tot staatssecretaris van Defensie in het kabinet-De Quay, werd hij lid van de Katholieke Volkspartij (KVP). Als staatssecretaris was hij onder meer verantwoordelijk voor de verdediging van Nieuw Guinea tegen Indonesische infiltraties.

In 1963 werd hij in het kabinet-Marijnen minister van Defensie. Hij voerde datzelfde jaar de eerste grote naoorlogse reorganisatie van zijn departement door. Een jaar later kwamen daar forse bezuinigingen overheen. Ook in de kabinetten-Cals en -Zijlstra zat De Jong op Defensie.

Wekelijkse persconferentie

Hij was premier van 5 april 1967 tot 6 juli 1971. Het centrumrechtse kabinet-De Jong werd het eerste naoorlogse dat zonder crisis het mandaat van vier jaar volmaakte. Als premier introduceerde hij in 1970 de wekelijkse persconferentie van de minister-president. Daarmee wilde hij voorkomen dat journalisten hem na de ministerraad thuis belden.

Ondanks zijn populariteit werd hij aan het eind van zijn kabinetsperiode door zijn eigen partij opzijgeschoven. Een jaar later passeerde het kabinet-Biesheuvel hem voor het vicepresidentschap van de Raad van State.

De Jong sloot zijn politieke carrière af als fractievoorzitter van de KVP in de Eerste Kamer. Hij vervulde die functie van 1971 tot 1974. Daarna was hij actief in commissariaten en allerlei bestuursfuncties.

Biografie aangepast

Tot op het laatst bleef De Jong zeer betrokken bij de politiek. De Jong uitte in 2010 tijdens de formatie kritiek op de beoogde samenwerking tussen het CDA en de PVV voor een toekomstig kabinet. Later dreigde hij zijn partij te verlaten als die zou bezuinigen op ontwikkelingshulp.

Een biografie over Piet de Jong onder de titel Van buitengaats naar Binnenhof, die in 2001 verscheen, werd in 2012 nog herzien omdat hij tot op hoge leeftijd actief bleef.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl