Oud-premier Piet de Jong is op 101-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn partij het CDA maandag bekendgemaakt.
De oud-premier overleed vorige week woensdag.
De Jong was minister-president van 1967 tot 1971, namens CDA-voorloper KVP (Katholieke Volkspartij). In die tijd eisten studenten meer inspraak door onder meer de spraakmakende bezetting van het Maagdenhuis, het bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam.
De Jong was eerder onder andere staatssecretaris en minister van Defensie. Na zijn premierschap was De Jong nog enkele jaren KVP-fractievoorzitter in de Eerste Kamer.
Onderzeebootcommandant
De Jong werd in 1915 geboren in Apeldoorn. Na zijn schooltijd ging hij bij de marine. Als onderzeebootcommandant nam hij in de Tweede Wereldoorlog deel aan gevechten. Hij was een paar jaar adjudant van koningin Juliana. Hij werd voor zijn militaire en politieke werk meerdere keren onderscheiden.
Een biografie over Piet de Jong onder de titel Van buitengaats naar Binnenhof, die in 2001 verscheen, werd in 2012 nog herzien omdat hij tot op hoge leeftijd actief bleef, zo benadrukt het CDA.
De Jong uitte in 2010 tijdens de formatie kritiek op de beoogde samenwerking tussen het CDA en de PVV voor een toekomstig kabinet. Later dreigde hij zijn partij te verlaten als die zou bezuinigen op ontwikkelingshulp.
Koersvaste premier
Het CDA is De Jong zeer erkentelijk "voor het vele werk dat hij voor ons land en voor de partij heeft verricht'', laten de christendemocraten maandag op hun website weten.
CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma noemt De Jong een koersvaste premier in een roerige tijd. Hij herinnert zich hem als een uniek persoon. "Ik gedenk hem met grote dankbaarheid. Piet de Jong was een warme en innemende persoonlijkheid. Tot op het laatst bleef hij zeer betrokken bij de politiek. Hij sprak met humor en relativeringsvermogen over zijn eigen rol in de politiek.''
Groot man, klein van stuk
Partijvoorzitter Ruth Peetoom noemt De Jong "klein van stuk maar een groot man". Hij was min of meer bij toeval in de politiek verzeild geraakt, maar bleef tot het laatst toe zeer belangstellend en betrokken, aldus Peetoom. De Jong is tot op het laatst bij het CDA betrokken geweest.
"Dienst doen aan de goede zaak, daar ging het hem om. Zijn adagium was dat een politicus geen andere taak heeft dan bij te dragen aan vrede en recht in de samenleving. Dat heeft Piet de Jong in zijn lange leven gedaan, voor het land en voor het CDA. We zullen deze lieve, intelligente, nuchtere man zeer missen."
Rutte diep bedroefd
Premier Mark Rutte is "diep bedroefd'' over het overlijden van oud-premier De Jong. Rutte noemt De Jong "een van de meest gewaardeerde premiers'' van Nederland.
"Piet de Jong was mijn politieke betovergrootvader. Met de relativerende blik van iemand die voor hetere vuren heeft gestaan, wist hij als oud-onderzeebootcommandant ons land op vaardige wijze door de woelige jaren zestig te leiden'', aldus Rutte.
"Begripvol, maar standvastig. Met uitgestoken hand, maar daadkrachtig. Precies de premier die Nederland op dat moment nodig had. Daarmee is hij van grote betekenis geweest voor ons land'', laat de premier weten.
Gijzeling Molukse jongeren
Volgens Rutte hebben De Jong en zijn kabinet veel bereikt. Hij noemt daarbij de democratisering van universiteiten. Ook kreeg De Jong te maken met de gijzeling door Molukse jongeren op de Indonesische ambassade, waar hij een einde aan wist te maken. "Hij ontwikkelde zich van een onderschatte premier tot een van de meest gewaardeerde premiers van Nederland'', aldus Rutte.
De premier laat verder weten met grote genegenheid terug te denken aan zijn ontmoetingen met De Jong. : Met een eeuw levenservaring waren zijn observaties altijd sterk en bevlogen, maar tegelijkertijd rijk aan nuance. Voor hem was de Tweede Wereldoorlog nooit ver weg. De ervaringen uit die tijd tekenden hem op positieve wijze, hij liet zich niet makkelijk uit het veld slaan.''
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl