Wie noodgedwongen zijn pensioenpot leegt om een belastingschuld te kunnen voldoen, betaalt daarover 72 procent belasting. De wet laat geen ruimte voor verzachtende omstandigheden. Dat bleek onlangs uit een uitspraak van het gerechtshof in Amsterdam.

Een ondernemer had voor zijn pensioen bij ABN Amro een lijfrenteverzekering afgesloten. Bij het opbouwen van zo’n pensioenvoorziening zijn de premies aftrekbaar. Zodra het belegde kapitaal wordt omgezet in een pensioen, wordt over de uitkeringen inkomstenbelasting geheven. Het betalen van belasting wordt dus uitgesteld.

Toen deze ondernemer met zijn bedrijf in de problemen kwam, was hij gedwongen zijn polis af te kopen om zo een belastingschuld te kunnen betalen. Daarmee ging de sinds 1998 opgebouwde pensioenvoorziening in rook op.

Alsof dat nog niet erg genoeg is, bleek er ook nog eens minder in de pensioenpot te zitten dan wat er ooit in was gestopt. De polis was bij afkoop 53.000 euro waard, terwijl er aan premie sinds 1998 bijna 63.000 euro in was gestoken. Veel van deze verzekeringen zijn woekerpolissen, waarbij een groot deel van de inleg opgaat aan verborgen en hoge kosten.

De Belastingdienst houdt bij het afkopen van een lijfrente standaard 52 procent aan inkomstenbelasting in. Daarbovenop heft zij 20 procent revisierente, een soort belastingboete die is bedoeld om de overheid te compenseren voor het feit dat zij renteverlies lijdt door het belastinguitstel.

Fiscus onverbiddelijk

In een normale situatie, als de ondernemer de lijfrentepolis omzet in een pensioen, neemt de overheid genoegen met dit renteverlies. Zij wil daarmee ondernemers stimuleren een pensioen op te bouwen. Maar wie de polis voortijdig afkoopt, maakt oneigenlijk gebruik van de regeling. Dan wil de overheid wel gecompenseerd worden voor het renteverlies. Bovendien kan afkoop er toe leiden dat een belastingvoordeel ontstaat ten opzichte van degenen die in box 3 vermogen opbouwen en daarover jaarlijks 1,2 procent vermogensrendementsheffing betalen. Over een lijfrentekapitaal wordt namelijk geen vermogensbelasting geheven.

De ondernemer in kwestie vindt dat hij geen belastingvoordeel heeft behaald door de polis af te kopen, omdat hij een fors verlies lijdt. De revisierente is in zijn ogen in dit geval ‘onbillijk en onrechtvaardig’. Het hof vindt echter dat het niet gaat over het beoordelen van de billijkheid van de wet. Zodat de Belastingdienst gelijk heeft en 72 procent belasting over de polis mag heffen.

Paul van der Kwast is financieel planner en lid van de Vereniging Onafhankelijke Financieel Planners. Voor Z24 volgt hij de fiscale ontwikkelingen op de voet. Ook schrijft hij tweewekelijks een column over personal finance.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl