Beleggingen van pensioenfondsen in speculatieve hedgefondsen pakten in 2012 peperduur uit.
Het belang van beleggingskosten wordt de laatste jaren steeds meer onderkend. Voor langetermijnbeleggers die bijvoorbeeld een beursrendement van zes op zeven procent per jaar nastreven kan het veel uitmaken of de beleggingskosten een half procentpunt meer of minder zijn.
Voor pensioenfondsen zijn kosten extra belangrijk, want over een reeks van jaren gaat bij de honderden miljarden die pensioenfondsen beleggen om mogelijke opbrengstverschillen die in de miljarden kunnen lopen.
Beleggingskosten pensioenfondsen
Donderdag publiceerde toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) een overzicht van beleggingskosten van pensioenfondsen over 2012. Het is voor het eerst dat de toezichthouder zo’n gedetailleerd overzicht heeft van kosten per beleggingscategorie.
In totaal gaven de 278 Nederlandse pensioenfondsen voor 4,5 miljard euro uit aan kosten voor vermogensbeheer. Dat kwam neer op 0,53 procent van de beleggingen van zo’n 850 miljard euro.
Per fonds liepen de kosten uiteen van 0,05 procent van het belegde vermogen tot meer dan één procent van de beleggingen.
Kosten per beleggingscategorie
Meest verhelderend is onderstaande tabel, waarin de kosten per beleggingscategorie worden uitgesplitst.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Hier is goed te zien of de verhouding tussen kosten en rendement voor een bepaalde beleggingscategorie aantrekkelijk was in 2012.
Zo hadden aandelen een goed jaar met een bruto rendement van 16,35 procent. De kosten lagen op 0,25 procentpunt. Dat wil zeggen dat kosten ongeveer 1,5 procent van het bruto rendement afhaalden.
Voor aandelen beleggen pensioenfondsen vaak in brede beursindices die de markt volgen, met lage kosten.
Hedgefondsen en private equity relatief duur
Bij de categorie hedgefondsen, waar slimme fondsmanagers proberen de markt te verslaan en daarvoor relatief hoge vergoedingen krijgen, zag het plaatje er in 2012 veel minder mooi uit. Het bruto rendement op beleggingen in hedgefondsen door Nederlandse pensioenfondsen bedroeg in 2012 7,9 procent. Kosten maakten daarvan 3,38 procentpunt uit. Ofwel: kosten snoepten 43 procent van het rendement af.
Eenzelfde verhaal gaat op voor beleggingen in private equity, ofwel bedrijven die in handen zijn van opkoopfondsen die buiten de beurs om opereren.
Geld wegzetten bij hedgefondsen en private equity pakte in 2012 dus relatief zeer duur uit. Omdat pensioenfondsen doorgaans maar een klein deel van hun vermogen uitzetten bij dergelijke partijen was de invloed van de hoge kosten op het totale kostenplaatje beperkt.
Toezichthouder DNB merkt ter relativering op dat uit de cijfers voor 2012 geen conclusies voor de lange termijn kunnen worden getrokken. "Relatief hogere vermogensbeheerkosten betekenen echter niet dat pensioenfondsen deze beleggingen moeten mijden; pensioenfondsen moeten afwegen of de hogere kosten opwegen tegen de risico- en rendementskarakteristieken van deze beleggingen voor de totale portefeuille van het pensioenfonds."
Kleine pensioenfondsen riskeren boetes
DNB vindt verder dat vooral kleinere pensioenfondsen beter inzicht moeten geven in de kosten die ze maken bij het beleggen van pensioengeld, stelde DNB-directeur Olaf Sleijpen donderdag tegenover Het Financieele Dagblad.
Ongeveer 28 procent van de pensioenfondsen kon niet uitleggen wat het vermogensbeheer in 2012 kostte en dat is "niet acceptabel", aldus de toezichthouder. Het gaat vooral om kleinere pensioenfondsen die beleggingen uitbesteden bij commerciële vermogensbeheerders. Die vermogensbeheerders zijn niet altijd transparant over de commissiekosten die ze afromen.
Achterblijvende pensioenfondsen krijgen nog een herkansing bij het bieden van inzicht in de kosten, maar als dat geen verbetering oplevert volgens mogelijk boetes.
Lees ook
Pensioenfonds PGGM mijdt Israelische banken en veroorzaakt diplomatieke ophef
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl