De gunstige ontwikkeling van de financiële positie bij een reeks kleinere pensioenfondsen zorgt ervoor dat voor het eerst in vijf jaar de pensioenen omhoog kunnen. Jarenlang is de zogenoemde indexatie, waarbij pensioenen meestijgen met de lonen of de inflatie, achterwege gebleven bij veel fondsen.

Veel deelnemers hebben dan ook een fors ‘indexatiegat’: dat wil zeggen dat de waarde van uitkeringen van gepensioneerden en de opbouw van pensioen door werkenden is achtergebleven bij de gemiddelde prijsstijging, waardoor de koopkracht van pensioenen fors is uitgehold.

Lees ook: Pensioen niet waardevast door hoge inflatie: zo groot kan het bedrag zijn dat je jaarlijks mist

Maar vooral door de recente stijging van rentes op de kapitaalmarkt is de financiële positie van veel pensioenfondsen verbeterd. Dit komt doordat een hogere rente het makkelijker maakt om aan alle toekomstige uitkeringsverplichtingen te voldoen.

De boekhoudkundige waarde van de totale uitkeringsverplichtingen is bij veel pensioenfondsen gedaald door de stijging van de rente. De verhouding tussen het bezit van pensioenfondsen (de beleggingen) en de schulden (de som van alle uitkeringsverplichtingen) verbetert hierdoor.

Om de pensioenen te mogen laten stijgen, moeten fondsen een zogenoemde beleidsdekkingsgraad van 110 procent hebben. Dit betekent dat tegenover elke euro aan schuld 1,10 euro aan bezittingen moet staan. De Tweede Kamer wil de lat echter lager leggen op een beleidsdekkinggraad van 105 procent, om het makkelijker te maken om de pensioenen te verhogen. Dit zal waarschijnlijk vanaf 1 juli het geval zijn.

Reeks fondsen verhoogt pensioen met meer dan 3%

Uit een inventarisatie van Pensioen Pro, onderdeel van de FD Mediagroep, blijkt dat het inmiddels bij zeker 20 voornamelijk bedrijfspensioenfondsen mogelijk is om de pensioenen dit jaar met minimaal 3 procent te verhogen. Het gaat dan onder meer om het Philips Pensioenfonds (plus 7,4 procent), het pensioenfonds van ABN AMRO (plus 6,4 procent) en het pensioenfonds van Shell (plus 5,7 procent).

Belangrijke kanttekening is dat de forse verhogingen betrekkingen hebben op de uitkeringen voor gepensioneerden en niet altijd op de opbouw van pensioen van deelnemers die nog werken.

Het is nog niet duidelijk hoeveel pensioenen verhoogd zouden moeten worden om de huidige inflatie bij te benen. In een basisscenario houdt het Centraal Planbureau rekening met een gemiddelde prijsstijging van 5,2 procent in 2022; in een somberder scenario zou de inflatie dit jaar op 7,9 procent kunnen uitkomen.

Wat betreft de grote sectorfondsen is nog onduidelijk of ze de pensioenen dit jaar kunnen verhogen. Het grootste pensioenfonds van Nederland is ABP. Dit fonds voor ambtenaren en onderwijs telt ruim 3 miljoen deelnemers en pensioengerechtigden. Eind maart bedroeg de beleidsdekkingsgraad van ABP 108,2 procent. Dit betekent dat een pensioenverhoging mogelijk is, zodra de drempel voor de benodigde dekkingsgraad wordt verlaagd naar 105 procent.

Voor zorgfonds PFZW geldt dat de beleidsdekkingsgraad in het eerste kwartaal van dit jaar uitkwam op 102,7 procent. Voor dit fonds met bijna 3 miljoen deelnemers geldt dus dat er een verdere verbetering van de financiële positie moet komen.

LEES OOK: Vergeet de inflatie niet als je zelf pensioen opbouwt: zoveel extra moet je inleggen als je jezelf ‘waardevast’ €1.000 of €2.000 per maand wilt uitkeren bovenop de AOW