Dat de Dow Jones op een all-time-high staat kan je niet zijn ontgaan. Ieder economiekatern en elke financiële website besteedde er al aandacht aan. Vaak werd daarbij pijnlijk vastgesteld dat de AEX nog zo ver onder haar hoogste koers ooit staat. Hoe kan onze index zo achterblijven?

Goede vraag natuurlijk. De AEX is nu met 350 punten zelfs nog niet eens op de
helft van all-time-high uit september 2000 van 701,56 punten. En dat terwijl
er toch vergelijkbare bedrijven in deze indices zitten: wij hebben Shell,
Philips en Unilever, de Dow heeft Exxon, General Electric en Procter &
Gamble. Die aandelen bewogen toch redelijk dezelfde kant op sinds 2000.

Natuurlijk gaat de Amerikaanse economie al wat beter dan de Europese, en zeker
de Nederlandse. Maar het echte antwoord zit hem in de systematiek. De Dow is
een index waarvan de stand wordt uitgerekend door de 30 aandelenkoersen bij
elkaar op te tellen en dan met een bepaalde factor te vermenigvuldigen.
Hierdoor kent de Dow geen extreme zwaargewichten. De Dow is bijna een
‘gelijkgewogen’ index, een indexsoort waarvan onderzoeken vaak uitwijzen dat
deze het beter doen dan ‘marktgewogen’ indices.

Marktgewogen index

De AEX is helaas wel zo’n marktgewogen index. De wegingen van de 25 aandelen
zijn naar beurswaarde, met een maximum van 15 procent. Op dit moment hebben
Shell en Unilever dat maximale gewicht en maken zij dus ongeveer een derde
van de index uit.

In het jubeljaar 2000 met de AEX op 700 punten was ING Groep hét zwaargewicht,
gevolgd door Shell en verzekeraar Aegon. De vier financiële waarden (naast
ING en Aegon ook ABN Amro en Fortis) wogen tezamen bijna 40 procent.
Unilever had in 2000 een gewicht van slechts 8,2 procent.

Ziedaar het recept voor falen. Volg de AEX en je weet zeker dat je relatief
zwaar inzet op aandelen die het al ontzettend goed gedaan hebben. Soms is
dat terecht, vaak echter niet.

Gelijk gewogen index doet het beter

Doe als de Dow, zou ik iedere belegger willen aanraden. Gelijk gewogen
aandelenmandjes doen het beter dan die met een weging op marktwaarde en dat
is de belangrijkste oorzaak voor de outperformance van de Dow ten opzichte
van onze AEX.

Want de AEX mag dan gehalveerd zijn sinds 2000, er zijn verschillende
Nederlandse aandelen die in de afgelopen twaalf maanden net als de Dow dicht
bij hun all-time high kwamen of daar overheen gingen. De huidige
zwaargewichten Shell en Unilever deden dat, maar ook kleinere namen als ASML
en DSM. Die laatste twee wogen in 2000 samen echter slechts voor een
procentje of drie mee in de AEX.

Leuk die wijsheid achteraf, maar zeg nou maar wat de ASML of de DSM van
vandaag is, hoor ik de lezer in de comments al klagen. Dat weet ik
natuurlijk ook niet, maar kijk gerust eens naar Fugro. Dat bedrijf maakt
vandaag een recordwinst bekend en het aandeel stijgt met 10 procent. Omdat
Fugro minder dan één procent gewicht heeft in de AEX, zet dat geen zoden aan
de AEX-dijk. Maar in een gelijk gewogen portefeuille was het een mooie
opsteker geweest. En Fugro lijkt mij nog altijd niet duur.

Patrick Beijersbergen is verbonden aan de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB) en auteur van de boeken 'Beleggen Kun
je Zelf' en ‘Wat en Hoe met Geld’. De auteur heeft geen posities in Fugro.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl