Lange rijen voor het Anne Frank-huis, overvolle winkelstraten en hachelijke verkeerssituaties. De Amsterdamse binnenstad wordt overspoeld door toeristen. Maar wat wil je ook, met twee musea die zich tot de beste ter wereld mogen rekenen.
Klagen kunnen we in Nederland als de beste. Zo ook over de stroom toeristen die naar Amsterdam komt en elk jaar groter lijkt te worden. Door de drukte wordt de hoofdstad op sommige plekken onleefbaar, betogen bewoners. Verkeersstromen groeien, rijen voor musea worden langer en de overlast neemt toe.
Bovendien dreigt het winkelaanbod te verschralen doordat de huren stijgen, menen buurtbewoners van de Amsterdamse wijk De Pijp. Grote ketens als Starbucks kunnen de hoge bedragen ophoesten, maar kleine buurtwinkeltjes delven het onderspit.
Massatoerisme in Europa
Amsterdam is niet de enige Europese stad die te maken heeft met toenemend massatoerisme. Voor veel Amerikanen en Aziaten is het door de koersval van de euro een stuk aantrekkelijker om steden op het ‘oude continent’ te bezoeken.
Sommige trekpleisters kunnen de golf aan buitenlanders niet aan. Zo kregen belangstellenden voor een bezoekje aan het paleis van Versailles voor het Pinksterweekend een waarschuwing: de beheerder van het paleis van de Franse koning Lodewijk XIV riep toeristen op niet te komen vanwege de verwachte drukte.
Barcelona heeft vooral last van feestvierende jongeren, die in het openbaar plassen, naakt over straat rennen of vechten. De nieuwe burgemeester Ada Colau heeft daarom maatregelen aangekondigd. Hotelketens mogen voorlopig niet verder uitbreiden, fietsen mag niet in groepen groter dan zestien personen en er komt een limiet op het aantal mensen dat tegelijk op de markt bij de Ramblas mag zijn.
Ook in Amsterdam?
Moet de gemeente Amsterdam ook delen van de stad afsluiten om overlast van toeristen te beperken? Nee, zeggen deskundigen tegenover Het Parool. "Je houdt mensen die de stad willen bezoeken niet tegen door een hotelstop af te kondigen, dan overnachten ze toch elders?" meent logistiek expert Walther Ploos van Amstel.
Ook de directeur van Amsterdam Marketing, Frans van der Avert, acht het niet nodig om Barcelona's aanpak te kopiëren. "Wij zijn eerder begonnen met het aanpakken van overlast en problemen ten gevolge van het massatoerisme."
Musea spreiden door Amsterdam
Zijn er andere manieren waarop Amsterdam de gevolgen van het massatoerisme kan verzachten? Trendwatcher Adjiedj Bakas deed onlangs in Het Parool een suggestie: spreid de trekpleisters in Amsterdam, met name de musea.
Want die zijn populair, blijkt uit een lijst die reissite Tripadvisor deze week publiceerde. Het Rijksmuseum en Van Gogh Museum bevinden zich in de top 15 van best beoordeelde musea wereldwijd. Alleen Parijs en Londen zijn ook in de lijst vertegenwoordigd met twee vermeldingen.
De meeste toeristen bewegen zich tussen het centraal station en het Rijksmuseum. "Een manier om de toenemende drukte de komende jaren te spreiden, is de 'toeristenas' te verlengen", schrijft Bakas. "De meeste musea stellen maar een klein deel van hun kunstcollecties tentoon. Waarom niet een Rijksmuseum-2 in Noord? Brug over het IJ en de as is verlengd. De Noord/Zuidlijn is straks ook klaar."
Heeft spreiding zin?
De gemeente Amsterdam lijkt het hiermee eens te zijn. Volgens het beleidsplan 'Stad in Balans' (pdf) wil de gemeente de binnenstad ontzien door onder andere meer evenementen buiten de stad te organiseren. Ook promoot de stad Zandvoort als Amsterdam Beach en het Muiderslot als Amsterdam Castle. Daarnaast worden delen van de stad (Nieuwmarkt, Negen Straatjes) autovrij gemaakt.
Maar volgens politicoloog en jurist Arthur Claassen zal de spreiding van buitenlandse bezoekers weinig uithalen. Het aantal toeristen blijft simpelweg toenemen en de meest bezienswaardige attracties bevinden zich nu eenmaal in het centrum en rond het Museumplein. Bovendien zijn de bezoekers gemiddeld 2,5 dag in de hoofdstad, voor de meesten te kort om tripjes buiten de stad te ondernemen.
"Het effect van spreiding wordt totaal tenietgedaan als tegelijkertijd het aantal toeristen almaar toeneemt", aldus Claassen. "Het is dweilen met de kraan open. Onze beleidsmakers weten dat ook."