ANALYSE – OpenAI lanceerde donderdag SearchGPT voor betalende gebruikers van ChatGPT. Het is een uitbreiding van de mogelijkheden van de AI-chatbot, waarmee deze volgens de maker nu ook “snel antwoorden met links naar relevante bronnen” kan verzorgen.

Tot de introductie van SearchGPT kon ChatGPT wel zoeken, maar was dit beperkt tot oudere materialen. Ook gaf de zoekfunctie geen links naar externe bronnen. Daarnaast werden de zoekresultaten in tekst gegeven. Met SearchGPT worden ze waar mogelijk verrijkt met foto’s, afbeeldingen en gevisualiseerde data in de vorm van grafieken en dergelijke.

SearchGPT doet daarmee nagenoeg hetzelfde als Perplexity AI, de AI-bot die op dit moment wordt gezien als de grote bedreiging voor Google. Met goede reden, want zoeken op Perplexity biedt daadwerkelijk een meerwaarde tegenover Google. Je krijgt direct antwoord (waarvan je niet 100 procent zeker kan zijn dat het klopt), met de nodige links naar bronnen waar je direct op correctheid kunt controleren en verder de diepte in kunt.

Lukt het om de dominantie van Google als zoekmachine aan te vechten?

Hoewel Perplexity AI wordt afgeschilderd als ‘David’ tegenover ‘Goliath Google’, is er in de cijfers nog geen noemenswaardige verschuiving van Google naar AI-zoekmachines te zien. En dat terwijl Perplexity razendsnel lijkt te groeien.

Naar eigen zeggen verwerkt Perplexity inmiddels miljoenen zoekopdrachten per dag (weinig in vergelijking met de 8,5 miljard die Google per dag verwerkt). De AI-startup is dit jaar inmiddels voor de vierde keer bezig met een nieuwe financieringsronde. Iets wat ongewoon veel is, zelfs voor een AI-startup in Silicon Valley.

Met de huidige investeringsronde hoopt Perplexity AI in totaal 500 miljoen dollar op te halen tegen een waardering van 8 miljard dollar. Begin dit jaar, bij de eerste investeringsronde, werd het bedrijf nog gewaardeerd op 520 miljoen dollar, tegen de zomer was dat al gestegen naar 3 miljard.

Kortom, de groei zit er goed in, maar de behoefte aan geld is ook tekenend voor hoeveel het kost om de AI-modellen van de startup draaiende te houden. De vraag is of dat een houdbare situatie is, zeker nu investeringen in AI-startups onder druk lijken te staan.

OpenAI's SearchGPT wordt nu dus de derde uitdager van Google, na Bing/CoPilot en Perplexity AI. De vraag is alleen of het wel lukt om de zoekgigant daadwerkelijk onder druk te zetten.

Sinds het ontstaan van de combinatie van ChatGPT en Bing wordt al gezegd dat Google zich zorgen moet maken, maar uit cijfers blijkt dat niet.

Recent onderzoek van SEO-specialist SparkToro toont aan dat er geen noemenswaardige afname is van zoekopdrachten op Google. Sterker nog, het tegenovergestelde lijkt waar. Daaruit kan je opmaken dat mensen nog steeds niet massaal naar de AI-concurrentie overstappen.

Het lijkt er zelfs op dat Google het erg goed doet met het behoud van gebruikers. Een toenemend aantal bezoekers klikt namelijk helemaal niet meer door naar andere bronnen. Een teken dat Google's poging om ervoor te zorgen dat het de enige pagina is die je nodig hebt voor al je informatiebehoefte op het internet, werkt.

Is SearchGPT anders dan andere uitdagers?

Toch is het te simpel om de potentiële impact van SearchGPT hiermee direct van tafel te vegen. ChatGPT is de meestgebruikte en bekendste generatieve AI-bot. Dat maakt het makkelijker om tractie te krijgen onder een grotere groep gebruikers. Dat zou voor een sneeuwbaleffect kunnen zorgen.

Maar tegelijk kun je SearchGPT ook makkelijk vergelijken met Microsofts poging om ChatGPT te verwerken in Bing. SearchGPT werkt ook grotendeels op basis van zoekopdrachten van de zoekmachine van de maker van Windows.

In essentie doet SearchGPT hetzelfde als dat wat de combinatie tussen Bing en ChatGPT (tegenwoordig onder CoPilot ondergebracht) al meer dan 1,5 jaar doet. En dat heeft klaarblijkelijk geen impact gehad op de positie van Google, hoewel dit destijds door analisten wel verwacht werd.

Bij het kijken naar de AI-uitdagers lijken we ook te vergeten dat Google zelf verschillende AI-toepassingen in de zoekmachine aan het verwerken is. De integratie van Gemini is bij sommige zoekopdrachten al te vinden. Maar de zoekgigant lijkt een wat zorgvuldigere aanpak te verkiezen. Het bedrijf heeft immers veel meer te verliezen bij een verkeerde implementatie dan de uitdagers.

Zolang Google nog geen serieuze concurrentie ervaart, heeft het nog de tijd om de zoekmachine langzaam maar zeker te verbeteren met AI-toepassingen. Die lange adem wordt kracht bijgezet door het feit dat Google enorm veel winst maakt en dus niet afhankelijk is van externe investeerders voor de opbouw van AI-oplossingen.

Dat kan je niet zeggen van OpenAI en Perplexity AI. De eerstgenoemde verwacht naar verluidt tot 2028 een verlies van in totaal ongeveer 44 miljard dollar te lijden, waarna OpenAI in 2029 denkt winst te gaan maken.

In welke financiële situatie Perplexity precies verkeert, is onduidelijk. Toch lijkt het niet heel veel beter, want de startup verwacht dit jaar 50 miljoen dollar om te zetten. Vorig jaar is naar verluidt 10 miljoen dollar omgezet.

Dat er een markt is voor AI-zoekmachines, is ondertussen wel duidelijk. Toch lijkt het erop dat het grote publiek deze zoekmachines of nog niet gevonden heeft, of nog niet nodig acht. Google biedt vooralsnog kennelijk voldoende waarde voor de gebruikers.

Dat is niet heel vreemd, want Google heeft al decennia zijn datatentakels overal uitgespreid. Hierdoor kan de zoekgigant op zeer lokaal niveau en op gebruikers toegesneden, relevante zoekresultaten bieden. Bijna de helft van de zoekers gebruikt Google om deze lokale en persoonlijke relevantie. Hoe goed de AI-zoekmachines ook zijn, die kennis hebben ze (nog) niet.

LEES OOK: AI-chatbot Claude kan je computer overnemen en taken uitvoeren