- De economie van Rusland staat op het punt om te gaan afkoelen in 2024.
- Dat stellen onderzoekers van de centrale bank van Finland.
- De groeispurt van 2023, gedreven door investeringen in de oorlogseconomie, is niet houdbaar.
- Lees ook: De economie van Rusland profiteert handig van nieuwe banden met China en India – toch stapelen toekomstige problemen zich op
De Russische economie gaat dit jaar verzwakken, verwachten economen van de Finse centrale bank. Rusland zal niet in staat zijn om de verrassend sterke groei van 2023 vast te houden, aldus het Institute for Emerging Economies van de Finse centrale bank in een nieuw rapport.
Onderzoekers van het instituut voorspellen dat de economische groei in Rusland dit jaar zal vertragen tot 2 procent, gevolgd door een groei van 1 procent in zowel 2025 als 2026.
Deze prognose staat in scherp contrast tot de economische groei van 3,6 procent die Rusland afgelopen jaar boekte, volgens het Russische staatsbureau voor de statistiek. Een groot deel van die groei werd gevoed door militaire uitgaven voor de oorlog in Oekraïne.
Er is een grens aan de mate waarin overheidsinvesteringen in defensie de economie kunnen blijven aandrijven, aldus de onderzoekers. “Aangezien Rusland al te kampen heeft met ernstige capaciteitsbeperkingen, vertraagt de groei dit jaar naar verwachting.”
De economische groei van Rusland blijft volgens de Finse economen de komende jaren gematigd en wordt voornamelijk gevoed worden door overheidsuitgaven. De potentiële groei van de economie op langere termijn staat onder druk door de overgang naar een oorlogseconomie, aldus het rapport.
Het rapport benoemt drie terreinen waar de economie van Rusland het zwaarder kan krijgen.
1) Hogere inflatie kan economie van Rusland dwars zitten
De Russische centrale bank staat voor de uitdaging om de relatief hoge inflatie in het land onder controle te krijgen. De Russische inflatie kwam volgens gegevens van het Finse onderzoeksinstituut uit op bijna 6 procent in 2023. Dat is ruim boven de doelstelling van 4 procent inflatie waar de centrale bank van Rusland op mikt.
De Russische centrale bank heeft de beleidsrente al verhoogd tot 16 procent om de inflatie te beteugelen, maar inspanningen om de prijzen onder controle te houden worden tegengewerkt door hoge militaire uitgaven. Die jagen prijsstijgingen juist aan, aldus de Finse economen.
"Om de oorlogsinspanningen te financieren is de Russische regering bereid om af te stappen van eerder fiscaal en monetair beleid dat werd gekenmerkt door conservatieve begrotingsregels en inflatiedoelstellingen", aldus de onderzoekers. "De overheidsuitgaven zullen in 2024 aanzienlijk stijgen, voornamelijk door oorlogsgerelateerde uitgaven, wat de maatregelen om het inflatieniveau te verlagen zeker zal belemmeren", schrijven de onderzoekers.
2) Russische consumenten geven minder uit, bedrijven in Rusland investeren minder
Russische consumenten en bedrijven in Rusland zullen waarschijnlijk niet zoveel geld uitgeven als afgelopen jaar.
Investeringen van private bedrijven staan onder druk. Hogere rentes en extra risico's als gevolg van de oorlog in Oekraïne hebben ondernemers afgeschrikt.
Volgens gegevens van de Verenigde Naties geldt dit zeker ook voor de directe buitenlandse investeringen, die alleen al in 2022 met 19 miljard dollar zijn afgenomen.
"Een aanhoudend hoge groei in 2025 en 2026 is zeer onwaarschijnlijk", stellen de Finse onderzoekers over de Russische economie. Hoe de vraag vanuit de private sector zich precies ontwikkelt, is mede afhankelijk van de militaire situatie.
3) Loongroei in Rusland vlakt af
Lonen in Rusland stegen vorig jaar fors, omdat het land worstelde met een tekort aan werknemers. In 2024 zal de loongroei echter vertragen, verwachten de economen van de Finse centrale bank.
"De aanzienlijke loonstijgingen van 2023 zullen zich dit jaar waarschijnlijk niet herhalen en ook de groei van de particuliere consumptie vertraagt", aldus de onderzoekers.
Rusland worstelt met een ernstig tekort aan werknemers, wat een van de "grootste knelpunten" is voor economische groei. Het land had eind 2023 een tekort van bijna 5 miljoen werknemers, volgens een schatting van het Instituut voor Economie van de Russische Academie van Wetenschappen.
"Om aanhoudend hoge economische groei te realiseren moeten kapitaalinvesteringen worden omgebogen naar de civiele sector, in combinatie met aanzienlijke productiviteitswinst. Dit doel ligt steeds meer buiten bereik, omdat de Russische arbeidsbevolking, en in het bijzonder de groep van jonge mannen die beschikbaar is voor de arbeidsmarkt, blijft krimpen," aldus het rapport.
Rusland heeft te maken met een combinatie van jonge mannen die worden ingezet voor de oorlog in Oekraïne en een 'brain drain' van hoger opgeleide Russen die naar het buitenland zijn vertrokken.