Nederlanders zijn verstokte spaarders. Liefst 86 procent van ons zet iedere maand 216 euro opzij, aldus een overzicht op de website Spaarrentes Vergelijken – gemiddeld! Ons totale spaartegoed neemt al jaren toe: van 328 miljard euro in 2013 naar 337 miljard in 2015.
Je zou haast concluderen dat wij ook verstokte masochisten zijn. Onze enorme berg spaargeld levert namelijk bijna niets op. Internetspaarrekeningen zonder verdere voorwaarden vergoeden momenteel hooguit 0,6 procent.
Lager kan bijna niet, zegt u? O, jawel hoor! Spaarinformatie.nl opent met een lijstje rentes op dertig verschillende rekeningen. Het gros van deze spaarrentes zijn in de maand januari verlaagd.
Veel spaarrentes liggen onder het niveau van de inflatie, die in de laatste maanden van 2016 omhoog is gekropen tot een niveau van 1 procent in december.
Sneltreinspaarrekening?
Zo “vergoeden” Roparco van Robeco en de Sneltreinspaarrekening van ING sinds vijf dagen 0,25 in plaats van 0,30 procent per jaar. Die laatste kan dus beter de Sneltrein-ont-spaarrekening heten. Kennelijk blijven duizenden Nederlanders ook sparen als dat geld kost.
Deposito's vergoeden iets, meer zo blijkt uit onderstaande grafiek - samengesteld door databureau Statista op basis van gegevens van spaarinformatie.nl (per 23 januari 2017).
Maar wie zijn geld twintig jaar vastzet tegen 1,9 procent is evengoed een masochist. Althans, een dief uit eigen portemonnee. Want de inflatie van 1 procent is nog altijd relatief laag - het historische gemiddelde van prijsstijgingen ligt eerder in de buurt van de 2 procent.
Hoe komt het eigenlijk dat de spaarrentes zo idioot laag zijn? "Bel mij vooral zodra u het antwoord weet", zegt Roland Bieleveldt van HomeFinance.nl. "Want ik loop al jaren rond met die vraag."
De Nederlandse spaarrentes mogen dan ultralaag zijn, ze zijn altijd nog hoger dan in de meeste andere Europese landen, zo gaven de Nederlandse banken onlangs als verklaring.
Negatieve bancaire rentes
En de officiële rentetarieven die de bodem leggen onder commerciële leen- en spaarrentes zijn nóg weer lager. Bancaire rentes zoals Euribor en Libor zijn al geruime tijd negatief. De Euribor-rente loopt uiteen van min 0,379 procent voor een lening van een week tot min 0,10 procent voor een krediet van twaalf maanden. Anders gezegd: wil een bank nog iets verdienen aan een commercieel krediet, dan moet zij de klant méér rente in rekening brengen dan die 0,10 tot 0,38 procent.
Vroeger boden Nederlandse banken tegen elkaar op met hogere spaarrentes om maar zoveel mogelijk geld binnen te krijgen, omdat zij dat tegen nog hogere percentages weer konden uitlenen. "Vandaag de dag hebben banken nauwelijks nog behoefte aan nieuw geld", zegt Bieleveldt. "En dus ook niet aan nieuwe spaarders."
In de VS stijgt de rente wel
Oorzaak voor de lage Europese rentes zijn de veel strengere regels en het veel strengere toezicht sinds de kredietcrisis. Waakhonden en wetgevers eisen dat banken veel minder risico's nemen en veel hogere kapitaalbuffers aanhouden. Toch is dat volgens Bieleveldt van HomeFinance niet de voornaamste verklaring van de ultralage spaarrentes. "Er is nauwelijks nog concurrentie. Bewijzen kan ik het niet, maar ik denk dat dat veel zwaarder weegt."
Het zal geen toeval zijn dat een consistente éénoog in het land der blinde spaarbanken een betrekkelijke nieuwkomer is, die nog terrein moet veroveren. Aegon-dochter Knab staat steevast bovenin de ranglijstjes van spaarvergelijkers, met overigens verre van indrukwekkende percentages: 0,70 procent voor Flexibel Sparen of Kwartaal Sparen, 1,10 (drie jaar vast) tot 1,20 procent (vijf jaar vast) voor deposito's.
Amerikaanse banken hebben zich veel sneller en beter hersteld van de kredietcrisis. De Amerikaanse economie groeit ook veel harder dan die van de eurozone. In Amerika stijgt ook de rente weer; de Federal Reserve heeft onlangs voor het eerst sinds een paar jaar haar officiële tarief verhoogd.
We kunnen wachten op een tweede D-Day, zou je zeggen, dit keer door Amerikaanse banken. Maar zo gemakkelijk gaat dat niet. Allerlei regels, vastgeroeste gewoontes en opvattingen maken het lastig, zo niet onmogelijk voor buitenlandse banken om in Nederland spaarproducten aan te bieden, en voor Nederlanders om te sparen bij banken in het buitenland.
Sparen bij buitenlandse banken? Moeilijk
Zo stellen veel banken als voorwaarde dat je in hun land van herkomst moet wonen als je bij hen een rekening moet openen. Soms moet een Nederlandse spaarder twee keer belasting betalen over een buitenlands spaartegoed: één keer daar, één keer in Nederland. Zo blijft er algauw niets meer over van een eventueel hogere spaarrente.
En dan zijn er de kredietrisico's. Hoe solide is die bank in Spanje of Italië eigenlijk? En wordt wat je daar spaart wel beschermd door een depositogarantiestelsel, zoals in Nederland, zodat je je geld niet kwijtraakt als de bank omvalt? Moeilijk, moeilijk! Toch zouden veel meer Nederlandse spaarders eens een kijkje over de grens moeten nemen.
Spaarrentes Vergelijken heeft namelijk het huiswerk al voor hen gedaan. Deze site heeft een keurig overzicht van spaarrekeningen bij financieel solide buitenlandse banken die (veel) hogere rentes vergoeden dan de aartsluie, suf-gereguleerde Nederlandse financiële instellingen. Mét depositogarantie tot een tegoed van 100.000 euro.
Zoals bij Bigbank uit, nota bene, Estland. Deze bank is niet alleen actief in het kleine thuislandje, maar in alle landen rondom de Baltische Zee. Vooral bij de langere looptijden begint het verschil aan te tikken: zo kunnen Nederlanders depositosparen bij Bigbank tegen rentes van 2 procent voor tien jaar vast, terwijl de hoogste vergelijkbare spaarrente in Nederland op 1,6 procent ligt. Nog steeds geen vetpot, maar ook geen totale armoede.